Το βασικότερο άρεσμα

Όνομα: Φρέκο (επιτέλους, ένα πρωτότυπο, πρωτοφανές όνομα). Είδος: Αρκούδι Πάντα. Χαρακτηριστικό: Μέγιστη περιέργεια, έκδηλη στα μάτια του, που εκδηλώνεται με ακατάπαυστες ερωτήσεις. Γιατί, ας πούμε, τα αστέρια δεν πέφτουν, πόσο ψηλά φτάνει ο ουρανός, γιατί δεν τρώμε όσο παγωτό θέλουμε; Αποζητά απαντήσεις, τις εκτιμά, τις ανανεώνει σε νέες ερωτήσεις. Διαθέτει, επίσης, πλείστες προτιμήσεις: να χειροτεχνεί, να σκαρφαλώνει, να τρώει κάποια γευστικά φαγιά. Πολλά λοιπόν του τραβούν το ενδιαφέρον κι άλλα τόσα του αρέσουν αλλά όλα είναι έξω από αυτόν. Όταν έρχεται στον εαυτό του, γεμίζει παράπονο: υπάρχουν πάντα κάποια άλλα πάντα που τα κάνουν καλύτερα: τρέχουν γρηγορότερα, σκαρφαλώνουν ψηλότερα, καταφέρνουν περισσότερα. Όσο για την εμφάνισή του, κι εκεί απογοήτευση: το τρίχωμα ακατάστατο, τα πόδια του κοντά. Πώς να έχει διάθεση να πάει στο πάρτι, πώς να τολμήσει να παίξει μυστικούς πράκτορες στο σχολείο; Αποφασίζει να σταθεί στην άκρη, μοναχικός παρατηρητής.

Ποιος θα του πει ότι δεν έχει σημασία αν τρέχουμε ή σκαρφαλώνουμε όπως οι άλλοι αλλά τα αμέτρητα σπουδαία πράγματα που κάνουμε εμείς; Όλοι είμαστε καλοί σε κάτι και δεν χρειάζεται να πρόκειται για το ίδιο πράγμα, πόσο μάλλον όταν ο καθένας είναι μοναδικός. Αν, καταρχήν, αρχίσουμε να λέμε τι μπορούμε να κάνουμε, τότε θα εκπλαγούμε και οι ίδιοι από την απάντησή μας. Αν, ύστερα, αρχίσουμε επί τόπου να δοκιμάζουμε μια σειρά δραστηριοτήτων, θα δούμε ότι αυτά που μπορούμε διπλασιάζονται. Κι αν επιχειρήσουμε κι εκείνα στα οποία θεωρούμε ότι οι άλλοι είναι πρωταθλητές, μπορεί αφενός να εκπλαγούμε με τις δυνατότητές μας και αφετέρου να μην δώσουμε και τόσο μεγάλη σημασία στην πρωτιά. Τότε σύμμαχος, συμπαίκτης θα είναι ο ίδιος μας ο εαυτός, που θα μας αρέσει όλο και περισσότερο.

Ενταγμένη στην σειρά των μικρών βιβλίων των σχετικών εκδόσεων, και ειδικότερα στην κατηγορία της «Μπανάνας» που συλλαβίζει λέξεις και αφηγείται ιστορίες σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας, η περιπέτεια του Φρέκο αφορά όλα τα παιδιά που δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των όποιων «επιτευγμάτων» ή, γενικότερα, δεν αισθάνονται πρωταγωνιστές, με αποτέλεσμα τα αναμφισβήτητα χαρίσματα και ταλέντα τους να είναι άγνωστα και κρυμμένα. Και τότε είναι οι γονείς και οι δάσκαλοι / δασκάλες, αλλά και βιβλία όπως αυτό, να τους δείξουν τα αυτονόητα που τελικά δεν είναι ποτά αυτονόητα.

Φιλόλογος, ηθοποιός και καθηγήτρια, η συγγραφέας μας έχει ήδη γνωρίσει, μεταξύ άλλων, την περίφημη Ευτυχούπολη σε δυο βιβλία από τις ίδιες εκδόσεις. Τα χαριτωμένα παντάκια με τα εκφραστικά μάτια μοιάζουν οι καταλληλότεροι πρωταγωνιστές της δικής τους ζωής και με αυτά τα χρωματιστά, καθαρά σχέδια μας ωθούν να τα ζωγραφίσουμε κι εμείς ανάλογους αγωνιστές.

Εκδ. Ψυχογιός, 2018, σελ. 46. Εικονογράφηση: Γιώργος Σγουρός

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.

Ηλεκτρονικό σπίτι της συγγραφέως: Marilita.gr

Για κάθε πρώτη φορά

Αν για τους ενήλικες κάθε είδους η «πρώτη φορά» είναι πάντα δύσκολη, πώς να είναι για τα παιδιά, ιδίως όταν πρόκειται για είσοδο σε ολόκληρες μικρές κοινωνίες, όπως είναι το σχολείο ή ο παιδικός «σταθμός»; Με ποιο τρόπο μπορούμε να σταθούμε δίπλα τους στις οριακές αυτές φάσεις τους, εκτός βέβαια από τις δικές μας λέξεις και την όποια έμπρακτη ενθάρρυνση; Για άλλη μια φορά τα βιβλία έρχονται στην κρίσιμη στιγμή και αν οι ιστορίες τους συνδυάζονται με τις κατάλληλες εξίσου «ομιλητικές» εικόνες, τότε γίνονται ιδανικοί «οδηγοί» ετοιμότητας, ενθάρρυνσης και φυσικά ενσυναίσθησης.

Αλλά ο βασικός ήρωας της Μπιάνκα Σούλτσε, ιδρύτριας και συντάκτριας της ιστοσελίδας The Children’s Books Review που είναι αφιερωμένη στην παιδική λογοτεχνία, πρωταγωνιστής ήδη σε τρία γνωστά μας βιβλία, δεν ήρθε εδώ μόνο να μας ενθαρρύνει με τον δικό του, έμμεσο τρόπο αλλά ζητάει και την δική μας προς αυτόν, άμεση συνδρομή! Φυσικά ο δράκος δεν μπορεί παρά να κατοικεί στο περιβάλλον των μεσαιωνικών παραμυθιών που τον εξέθρεψαν και ποιο σπιτικό είναι ασφαλέστερο από ένα παλάτι με τα όλα του: με βασιλιά και βασίλισσα, πρίγκιπα και πριγκίπισσα, μάγειρες και μαγείρισσες. Όμως οι πραγματικοί πρωταγωνιστές εδώ, εκτός φυσικά από τον αξιαγάπητο μεγαλοπρεπή πορφυρό δράκο, είναι αφενός τα ζώα του κάστρου και αφετέρου οι ίδιοι οι συμμαθητές του.

Πρώτα τα ζώα λοιπόν έρχονται να τον ξυπνήσουν για την πρώτη μέρα στο σχολείο αλλά είναι ο αναγνώστης που καλείται να τον ξετρυπώσει κάτω από το κρεβάτι και να του γαργαλήσει την ουρά· ύστερα να μυρίσει το δεκαόροφο πρωινό με τηγανίτες για να τον πείσει να καθίσει στο τραπέζι να το απολαύσει, κι όταν το κουδούνι της πόρτας χτυπήσει να πάρει μαζί του μια ανάσα προτού βγουν στον δρόμο για το σχολείο. Ευτυχώς η πριγκίπισσα και ο πρίγκιπας είναι περήφανοι συνοδοί του αλλά όταν φτάνουν εκεί αρχίζουν τα δύσκολα.

Πώς θα καθίσει οκλαδόν στην Ώρα του Κύκλου να ακούσει το παραμύθι από την δασκάλα; Εμείς θα του δείξουμε! Πώς θα μάθει τις αναλογίες των χρωμάτων, την ενέργεια των κινήσεων, την βαρύτητα στα τουβλάκια; Εμείς θα τον βοηθήσουμε, όπως και στη συνοδεία της μουσικής από τους κεφάτους οργανοπαίκτες. Κι αν ο δράκος πάνω στον ενθουσιασμό του βγάλει παραπάνω φωτιά και κάψει κανένα φυτό, θα τον καθησυχάσουμε με ένα χάδι, και αν έφτασε η ώρα για φαγητό θα σηκώσουμε τους αντίχειρές μας, κι αν ψάχνει άδεια θέση στην τραπεζαρία θα του την βρούμε. Κι επειδή πάνω στον ενθουσιασμό μας κάνουμε και ζημιές, αν μας βρέξει το τοστ, θα τον αφήσουμε να αναλάβει δράση και να το ξεροψήσει στις φλόγες του και φυσικά θα τρίψουμε την κοιλιά μας αν θέλουμε να πάρουμε σειρά.

Γιατί, σε κάθε περίπτωση, σημασία έχει να είμαστε ο εαυτός μας και τότε θα δούμε ότι σιγά σιγά φεύγει κάθε άγχος και ανησυχία, οι συμμαθητές μας θα μας αγαπήσουν (ακόμα κι αν καταλαμβάνουμε ολόκληρο τον κύκλο του τελευταίου παραμυθιού της σχολικής ημέρας) κι εμείς θα αφεθούμε στην αγκαλιά τους και ο δράκος, φαινομενικά αταίριαστος στο σχολείο των μικρών παιδιών, θα έχει βρει κι αυτός την θέση του – κι εμείς, αν συμφωνούμε, στην τελευταία μας σύμπραξη, θα κουνήσουμε το κεφάλι μας καταφατικά.

Και επειδή τα παιδιά προσελκύονται πάντα από έναν δράκο, πόσο μάλλον αν είναι ντροπαλός και αδέξιος, η πάντα εμπνευσμένη εικονογράφος Samara Hardy (εδώ η ιστοσελίδα της) τον σχεδιάζει σαν ένα κινούμενο σχέδιο με όλες τις αποχρώσεις του κόκκινου και της αμηχανίας κάθε πρώτης φοράς, με μια ιδέα από τις παλιές αγαπημένες μας γελοιογραφίες.  Γιατί μπορεί οι πρώτες ημέρες κάθε σχολικής χρονιάς κάποτε να περάσουν και να φύγουν μακριά, αλλά πάντα θα υπάρχει η πρώτη φορά σε οτιδήποτε – και τότε πρέπει να θυμηθούμε και να αναφωνήσουμε και για εμάς τους ίδιους: Να είσαι ο εαυτός σου δράκε!

Εκδ. Ψυχογιός, 2021, σελ. 32, μτφ. Πετρούλα Γαβριηλίδου [Bianca Schulze – Just be yourself, dragon! (2021)]

 Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.

Οι εικόνες είναι από την αγγλική έκδοση.