Πανδοχείο

Studio Μαυρομιχάλη

Στο Τουριστικό αξιοθέατο του Graig Pospisil μια αφελής, σχεδόν παραμυθιασμένη τουρίστρια φαίνεται έτοιμη να συναρπαστεί με οποιοδήποτε θέαμα ικανό επαληθεύσει την αναμενόμενη μυθολογία της πόλης. Έτσι ακόμα και ο νέος ηθοποιός που έχει καταλήξει σε απεγνωσμένο κυνηγό … οντισιόν φαντάζει στα μάτια της ως μυθοποιημένος ήρωας. Κι έτσι ασυναίσθητα τον ωθεί να παίξει τον ρόλο που εκείνη έχει έτοιμο για τον ίδιο, ακόμα και να ξαπλώσει στα καθίσματα του μετρό της Νέας Υόρκης, σαν εξαθλιωμένος μεθυσμένος για να φωτογραφηθεί. Όταν η επικοινωνία είναι εξαρχής ασύμβατη, ένα ψεύτικο σενάριο αποδεικνύεται ως έσχατη δυνατότητα προσέγγισης. Αλλά, πάλι, πόσο πιο πλαστό μπορεί να είναι ένα σενάριο που υφαίνεται ανάμεσα σε δυο αγνώστους μέσα στο μετρό, σε σύγκριση μ’ εκείνο της οντισιόν που χάσκει μπροστά στο τσαλακωμένο χαρτί του ηθοποιού;

Στην ιστορία του David Riedy Δεν φταις εσύ τρεις φίλοι (ένας άντρας, δυο γυναίκες) ανακοινώνουν στο τέταρτο μέλος της παρέας (μια γυναίκα) πως δεν θέλουν να το ξαναδούν. Επιλέγουν το μετρό ως «ουδέτερο» έδαφος για την αποφυγή δυσάρεστων αντιδράσεων και για την επιθυμητή ταχύτητα: γρήγορο βαγόνι, γρήγορο ξεκαθάρισμα. Επικαλούνται μια αρχή σύμφωνα με την οποία κάθε φιλία διαρκεί ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, κι εδώ έληξε. Η αρχική επιχειρηματολογία (ασυμφωνία γούστων, ο τρόπος που επιλέγει να περνάει τα Σαββατοκύριακά της) γίνεται ολοένα και σκληρότερη: εγκαλείται ως βαρετή, ως λάτρης των ρομαντικών ταινιών, ως κολλημένη στα ίδια στέκια και την ίδια ρουτίνα. Η εφιαλτική όμως φράση προέρχεται από τον – θεωρητικά – πιο ψύχραιμο της παρέας: τώρα με τον ερχομό του μωρού, έχουμε χώρο μόνο για έναν φίλο. Αναρωτιέμαι: πλησιάζει καμιά εποχή όπου η οικονομική ή η ψυχική κατάσταση του καθενός θα επιτρέπει όριο φίλων; Και, ακόμα, ποιο είναι το μίνιμουμ απαιτούμενης σύμπτωσης γούστων; Γιατί τα χάρτινα επιχειρήματα στο τέλος γίνονται μπούμερανγκ κατά των ίδιων! Κι αν κάτσουμε να βρούμε τις διαφορές κι όχι τις ομοιότητες, τότε όλοι θα έπρεπε να ξεγράψουμε όλους….

Σ’ ένα βαγόνι βρίσκονται δυο άντρες μόνοι· ο ένας διαβάζει το (πηγμένο στα post χαρτάκια) βιβλίο Πώς Να Κάνεις Φίλους κι αρχίζει να εφαρμόζει τις συμβουλές του στον ανόρεχτο συνεπιβάτη. Γίνεται ευγενικός, επίμονος, πιεστικός, καταπιεστικός. Ποιος οφείλει να υποχωρήσει, ποια ανάγκη είναι μεγαλύτερη; της ιδιωτικότητας ή της επικοινωνίας; Ποια σκηνή είναι πιο φορτισμένη; Η τρομερή στιγμιαία χορογραφία όπου ο αθέλητα μοναχικός τραβάει απεγνωσμένα τον ηθελημένα μοναχικό μην κατέβει από το βαγόνι ή όταν τού εξομολογείται «Είσαι ό,τι πιο κοντινό έχω σε φίλο εδώ και πέντε χρόνια»; Ακόμα κι όταν μια φράση – πέντε λέξεις, οδηγούν τα πράγματα σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, ένα είναι βέβαιο: στην Κοινωνία της Μετροπάθειας μερικοί άνθρωποι επικοινωνούν – έστω με άκομψο ή μηδενικό τρόπο – μόνο με τους συνεπιβάτες τους. Αλλά οι μοναχικότητες είναι καθολικές (David Riedy, Όλα αυτά που θέλεις).

Στο Άδειο βαγόνι του Anthony P. Pennino βρίσκεται επιβάτης ένας ήρεμος, σκωπτικός, γήινος… Ιησούς, που αντιλαμβάνεται πως οι υπηρεσίες του δεν είναι πλέον απαραίτητες στον δυτικό κόσμο και πώς ονοματίζεται μόνο όταν πρέπει να αναλάβει βάρη. Και την οικονομική κρίση στο τέλος σ’ εμένα θα την φορτώσουν, μονολογεί ή μάλλον διαλογίζεται με τον δύσπιστο συνεπιβάτη του. Ένα θεατρικό παιχνίδισμα αντανακλά τα άπειρα καθρεφτίσματα της αναπαράστασης: ο ίδιος μας πληροφορεί για απόδραση τροφίμων φρενοκομείου αλλά και το ενδεχόμενο να στριμωχτεί σε μια off Broadway (και εντός Εξαρχείων!) ιστορία… Και λίγο πριν την μπορχεσιανή αυτοαναφορικότητα θα έχει προλάβει να μας θυμίσει: Δεν υπάρχουν αναπάντητες προσευχές· όλες οι προσευχές εισακούονται, απλά η απάντηση είναι «όχι». Αν ήταν να εισακούονται, όλος ο κόσμος θα φορούσε πάνες…

Οι ιστορίες συνεχίζονται σε νέα βαγόνια, με κάθε λογής ανθρώπους: τις δεσποινίδες που επιθυμώντας τον ίδιο άντρα προτιμούν να συμφωνήσουν πως ανήκει σε όλες, ως η τελευταία αχτίδα φωτός που δικαιούνται στη ζωή τους – αναρωτιέται κανείς αν και αυτό το υποχωρητικό διαμοίρασμα αποτελεί την δική τους ιδιόμορφη επαφή  κι αν ο Άλαν τους τελειώσει, πρέπει να βρεθεί κοινός αντικαταστάτης… (David Riedy, Διεκδικώντας τον Άλαν), το ζευγάρι που επικοινωνεί μέσω του αλληλοσπαραγμού του αλλά προτιμά να τον συνεχίσει αντί να σωθεί από μια εξωτερική απειλή (Timothy Braun, Κάποτε χορεύαμε) και τέλος το εξαιρετικό ζεύγος της άστεγης με την ατζέντισσα (Stephen O’ Rourke, Ατζέντης). Εδώ συνομιλεί το τραγούδι της πρώτης με τα πλήκτρα της δεύτερης, σε μια από τις πιο παράλογες αντιστικτικές εικόνες των σύγχρονων μέσων. Και αναρωτηθείτε, τι μπορεί να συμβεί όταν η τελευταία τής προτείνει να συνεργαστούν, προς ένα ολοκαίνουργιο νούμερο επαιτείας στοχεύοντας σ’ ένα νεανικότερο κοινό;

Οι επτά αυτοτελείς ιστορίες των πέντε αμερικανών θεατρικών συγγραφέων εμπνέονται και εκκινούν από το απόλυτο α-τοπο της σύγχρονης μεγαλούπολης: τους ίδιους τους συρμούς και τις αποβάθρες του μετρό. Από εκεί περνούνε όλοι, άρα εμείς και οι άλλοι, κοινώς εμείς που είμαστε οι άλλοι για τους δικούς μας άλλους. Ακόμα κι αν όλοι αυτοί είναι βυθισμένοι στον προσωπικό τους κόσμο και μοιάζουν απροσπέλαστοι, όλοι έχουν σχισμές ανοιχτές για επικοινωνία· μια επικοινωνία που μπορεί να λάμψει όσο κι ένα ταχύτατη διάσχισμα ενός συρμού μπροστά στα μάτια μας. Όλοι οι ηθοποιοί αλλάζουν αντίθετα πρόσωπα και χαρακτήρες σε μια διαρκή εναλλαγή διαθέσεων και δυνατοτήτων και σε κάθε ιστορία αντιλαμβάνεται κανείς τα άπειρα ενδεχόμενα γέννας νέων ιστοριών αλλά και το πόσο εύκολα θα μπορούσαμε να είμαστε ο καθένας απ’ όλους αυτούς τους χαρακτήρες.

Μτφ. – διασκευή: Βασίλης Καρφής, Ιπποκράτης Τροβάς, Κώστας Τσάχρας, σκηνοθ.: Βασίλης Καρφής, βοηθ. σκηνοθ.: Κατερίνα Μπιλάλη, παίζουν: Ελένη Αγγελάκη, Γιάννης Δρίτσας, Κατερίνα Μπιλάλη, Θάνος Κοντογιώργης, Κατερίνα Σαβράνη, Ιπποκράτης Τροβάς, σκηνικά: Πέννυ Γκούση, κοστ.: Ελισάβετ Σχοινά, φωτ.: Στέφανος Κοπανάκης, μακιγ. – ειδ. εφέ: Μαρία Παπά / Τε, Πε, Κυ 21.30/ 90΄ /Μαυρομιχάλη 134.

Το Πανδοχείο ζήτησε από τις ηθοποιούς Κατερίνα Μπιλάλη (και βοηθός σκηνοθέτη), Κατερίνα Σαβράνη και Ελένη Αγγελάκη και τον σκηνοθέτη Βασίλη Καρφή να αφήσουν προσωπικά τους σημειώματα στη ρεσεψιόν και ιδού:

Κατερίνα Μπιλάλη: Πολλά τέταρτα της ζωής μας θα μπορούσαν να γίνουν αυτοτελείς ιστορίες χωρίς ξεκάθαρη αρχή και τέλος. Αλλά και πολλά από τα όνειρά μας…Αυτή ήταν η σκέψη μου μετά την ανάγνωση αυτών των επτά ιστοριών. Ιστορίες γήινες, ανήλιαγες, αέρινες, νεφελώδεις, υπόγειες, εκτυφλωτικές. Γιατί μέσα από τις αντιθέσεις βρίσκεται και το κίνητρο για να συνθέσεις και να απολαύσεις…

Βασίλης Καρφής: Πάντα αναρωτιόμουν πόσες και πόσες περιπέτειες δεν πέθαναν πριν ακόμα δημιουργηθούν, μόνο και μόνο επειδή δεν ειπώθηκε μια λέξη, δυο λόγια την κατάλληλη στιγμή, που θα άνοιγαν διάπλατα τις πύλες της επικοινωνίας και θα μας έκαναν πραγματικά ορατούς στους άλλους, με όλες μας τις αδυναμίες και τα προτερήματα, χωρίς συμβάσεις. Κάποιες απαντήσεις ένιωσα να μου δίνουν αυτά τα κείμενα όταν ήρθαν στα χέρια μου. Επτά μικρά δράματα γεμάτα ενέργεια και μαύρο χιούμορ. Ιστορίες καθημερινών ανθρώπων που είχαν την τύχη να συνυπάρξουν για λίγο μέσα σ’ ένα βαγόνι του μετρό και να βρουν τον εαυτό τους. Όταν ειπωθεί η κατάλληλη λέξη, την κατάλληλη στιγμή, πολλά μπορούν ν’ αλλάξουν. Προς το καλύτερο ή το χειρότερο, δεν έχει σημασία, αρκεί να είναι αλήθεια, και οι ήρωες μας εδώ το τολμήσανε.

Κατερίνα Σαβράνη: Μέσα στα υπόγεια τούνελ του μετρό, καθισμένοι ή όρθιοι, περνάμε όλοι μας λίγο έως πολύ κάποιο χρόνο από τη μέρα μας. Εκεί μέσα στα φωτεινά βαγόνια των τρένων διαδραματίζονται καθημερινά ιστορίες, σκέψεις, όνειρα, καβγάδες, δράματα…χωρισμοί. Όλοι μας έχουμε κρυφακούσει ,άθελα μας, κουβέντες που γίνονται στο διπλανό κάθισμα! Κι αν τύχει καμιά βλάβη και μείνουμε κλεισμένοι μέσα για λίγο περισσότερο από το κανονικό ξαφνικά γινόμαστε για λίγα λεπτά φίλοι ή εχθροί με τους δίπλα!

Πάνω από 4.300.000 άνθρωποι χρησιμοποιούν το μετρό στη Νέα Υόρκη! Πάνω από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι περνούν το τουρνικέ ανά έτος!

Έχετε ποτέ σκεφτεί πως σε κάθε βαγόνι συμβαίνει κάτι? Την ώρα που εσύ αδιάκριτα κοιτάζεις τον απέναντι σου και σου περνάνε από το μυαλό διάφορες ιστορίες, έχεις σκεφτεί πόσοι έχουν ή κάνουν το ίδιο για σένα?

Μάλλον αυτό είναι που λέμε το μετρό έχει μπει στην καθημερινότητα και στη ζωή μας… αν τα βαγόνια είχαν φωνή θα έγραφαν αυτή την παράσταση… Απλές καθημερινές σκέψεις και στιγμές ανθρώπων που βρίσκονται στο μετρό πηγαίνοντας ή επιστρέφοντας από κάπου.

Ελένη  Αγγελάκη: Κάθε ρόλος είναι ένα ταξίδι

Μια μάχη – μια πρόκληση – μια συνάντηση

Πολλές συναντήσεις – πολλές συγκρούσεις

Με τα μέσα

με τα έξω

 με τους άλλους

με το ίδιο σου τον εαυτό

Οι ιστορίες metroπάθειας ήταν, για μένα σαν ηθοποιό,

ένα ταξίδι περίεργο, προκλητικό όσο και ριψοκίνδυνο

μέσα σε μια συσκευασία συμπυκνωμένου προϊόντος πρέπει να χωρέσει ο όγκος, η ποιότητα, η ουσία  του ‘μεγάλου μεγέθους’

μέσα σε ένα ρούχο ‘Μade in USA’πρέπει να νοιώσεις τόσο άνετα όσο θα ένοιωθες με ένα ‘παπούτσι από τον τόπο σου’

μέσα σε  ένα φαινομενικά πολύχρωμο ‘ευκολόπεπτο’ και ρηχό χαμόγελο πρέπει να χωρέσουν

σκιές, μυστικά, μοναξιά, πόνος, ανασφάλειες, φόβος, απόρριψη, ελπίδα, απογοήτευση  … όλα τα γκρίζα καρέ από τις ζωές των ανθρώπων που συναντιούνται μέσα σε αυτό το βαγόνι

που συναντιούνται μέσα μας

μέσα σε αυτό το ταξίδι που αρχίζει και τελειώνει σε κάθε παράσταση

μέσα σε αυτό το ταξίδι που κάνει πάντα τις ίδιες στάσεις

μα ποτέ ακριβώς το ίδιο ‘δρομολόγιο’….