Emily MacKenzie – Καταζητείται! Κούνελος Ράλφι, κλέφτης βιβλίων

Κατανόηση και ενσυναίσθηση για τους βιβλιοφάγους!

Είναι, ευτυχώς, απολύτως αυτονόητο ότι η διαφορετικότητα σε κάθε άνθρωπο δεν είναι απλώς δεδομένη αλλά δημιουργεί και μια ανεξάντλητη ποικιλία πλασμάτων. Το ίδιο φυσικά αφορά και τα ζώα, που έχουν ξεχωριστούς και μοναδικούς «χαρακτήρες» και κανένα δε μοιάζει με κανένα άλλο. Αυτό που όμως πραγματικά δεν περίμενα είναι να υπάρχει ένα κουνέλι που να αγνοεί τα καρότα, τα μαρούλια και τις πικραλίδες και μοναδική «τροφή» και έγνοιά του να είναι τα βιβλία. Και δεν τα ονειρεύεται μόνο, αλλά θέλει και να τα διαβάζει συνέχεια! Με άλλα λόγια, αυτός ο Ράλφι είναι ο διαφορετικότερος των διαφορετικών!

Για να δούμε σε ποιο σημείο έχει φτάσει η μανία του αρκεί να ρίξουμε μια κλεφτή ματιά στις λίστες του: υπάρχει η λίστα αυτών που έχει διαβάσει (όπως π.χ. Ο Φύλακας στο λαχανόκηπο ή Ο γύρος του λιβαδιού σε 80 ημέρες), των αγαπημένων του (όπως Τα απομεινάρια ενός μαρουλιού και Ο άνεμος στα λαγούμια), αυτών που πρέπει να διαβάσει σύντομα (όπως Τα κουνέλια που έβλεπαν τα τρένα να περνούν), προτάσεις βιβλίων για την μαμά (όπως τα Ανεμοδαρμένα καρότα), τον μπαμπά (όπως Ο καλός ο κακός και ο κούνελος) και τα αδέλφια του, χαμός! Εννοείται, βέβαια, πως όλα τα βαθμολογεί με καρότα.

Τι του αρέσει μέσα στα βιβλία; Να χάνεται στις ιστορίες τους, να μαθαίνει καινούργιες λέξεις. Πώς τα βρίσκει όλα αυτά τα βιβλία; Εδώ αρχίζει το πρόβλημα: αρχικά τρυπώνει στις κρεβατοκάμαρες των ανθρώπων και τα διαβάζει επί τόπου, αλλά σύντομα αρχίζει να τα παίρνει σπίτι του. Κόμικς, τσελεμεντέδες, λεξικά, μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, όλα χωράνε στο σάκο και στο σπίτι του. Όλα καλά! Όλα καλά; Μπορούμε να παίρνουμε έτσι απλά τα βιβλία των άλλων χωρίς να τους ρωτάμε, χωρίς να συμφωνούν;

Σ’ ένα άλλο σπίτι υπάρχει ο Άρθουρ, ένα μικρό αγόρι που εξίσου λατρεύει το διάβασμα. Η βιβλιοθήκη του ξεχειλίζει βιβλία, ταξινομημένα ανά κατηγορίες – εδώ τα διαστημικά, εκεί τα τρομακτικά, παραπέρα ιστορίες με ζώα, με τέρατα, κλασική λογοτεχνία, βιβλία δραστηριοτήτων. Αλλά αρχίζει να παρατηρεί ότι στα ράφια άρχισαν να εμφανίζονται κενά, και να βρίσκει και μισοφαγωμένα καρότα και μουσκεμένα μαρουλόφυλλα. Αποφασίζει να παραμονεύσει με πλήρη εξοπλισμό αλλά μόλις προλαβαίνει να δει τον αστραπιαίο κούνελο. Ποιος να τον πιστέψει τώρα; Η μητέρα του εκθειάζει την φαντασία του, η δασκάλα του τον επαναφέρει στην τάξη, ακόμα και ο αστυφύλακας Παντλ ξεκαρδίζεται από την περιγραφή. Ο Άρθουρ χάνει την διάθεση για διάβασμα, βλέπει πως λείπει και το αγαπημένο του βιβλίο…

Όταν όμως ο Ράλφι εισχωρήσει στην βιβλιοθήκη του ίδιου του αστυφύλακα Παντλ και συλληφθεί επ’ αυτοφώρω, και όταν τελικά στην διαδικασία της αναγνώρισης στο αστυνομικό τμήμα πέσει στην παγίδα και αντί για τα μαρούλια γλυκοκοιτάξει τα βιβλία, τότε η σύλληψη είναι προ των πυλών. Αλλά ο Άρθουρ δεν είναι μόνο ένας πιστός της ανάγνωσης αλλά και της ενσυναίσθησης. Γνωρίζει καλά την λατρεία των βιβλίων και σκέφτεται ότι μπορεί να ξεπλέξει τον φοβισμένο Ράλφι. Έτσι όχι μόνο τον συγχωρεί αλλά και του γνωρίζει τον απόλυτο τόπο όπου μπορεί νόμιμα να διαβάζει βιβλία που δεν είναι δικά του: την βιβλιοθήκη! Σύντομα οι δυο τους θα γίνουν κολλητοί βιβλιοφάγοι και θα μοιράζονται αμέτρητα βιβλία.

Μπορούμε λοιπόν να κατανοούμε και να συγχωρούμε, αλλά και να γνωρίζουμε στον φίλο μας το σωστό και το δίκαιο. Μπορούμε να μοιραζόμαστε την αγάπη μας για τα βιβλία, και την δυνατότητα του δανεισμού. Μπορούμε, τέλος, να επισκεπτόμαστε το ιδανικό μέρος όπου μπορούμε να βρούμε, να ξεφυλλίσουμε, να διαβάσουμε και να δανειστούμε βιβλία: τις δημόσιες βιβλιοθήκες, γιατί, ως γνωστόν, τα βιβλία τους βιβλιοθηκών αυξάνονται και πληθύνονται και δεν εξαντλούνται ποτέ!

Εμφανώς ταλαντούχα, η Emily McKenzie, με βάση της το Εδιμβούργο, είναι ταυτόχρονα συγγραφέας μιας ιστορίας που απαιτεί λεπτότητα στο χειρισμό και ενσυναίσθηση στην αντιμετώπιση αλλά και εικονογράφος της, με χρώματα φωτεινά και πρόσωπα σχεδιασμένα με τον κατάλληλο τρόπο. Σε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξή της (εδώ) εξομολογείται ότι ακόμα έχει στα ράφια του γραφείου της τα εικονογραφημένα βιβλία που διάβαζε μικρή και συχνά τα ξεφυλλίζει και εμπνέεται. Και, πράγματι, οι μορφές της εδώ μοιάζουν να αντανακλούν κάτι από την παλαιότερη πλην διαχρονική τέχνη της παιδικής σκιτσογραφίας.

Εκδ. Δεσύλλας, 2023, απόδοση: Αργυρώ Πιπίνη, σ. 38 [WANTED! Ralfy Rabbit, Book Burglar, 2015]

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.

Orianne Lallemand – Ο λύκος Ζαχαρίας πιστεύει στα όνειρά του

Tα όνειρα που ζωντανεύουν!

1. Ο λύκος Ζαχαρίας είναι ο πλέον αγαπημένος βιβλιακός ήρωας του σπιτιού. Είναι ένας αξιαγάπητος λύκος που μας προσκαλεί στην ζωή του και διηγείται τις περιπέτειές του, αποκαλύπτει τις αδυναμίες του, μοιράζεται τα παθήματά του αλλά και τις χαρές του. Και όλα αυτά μαζί με την παρέα των λύκων που γνώρισε στο δάσος: την τρυφερή και ακριβοδίκαιη Λουλού, τον γευσιγνώστη και μερακλή Λουκά, τον ευαίσθητο και φιλοσοφημένο Τζίμη, τον ενεργητικότατο και ευφάνταστο Παναγή, τον εφευρετικό και χειροτέχνη Βλαδίμηρο, και την ευέξαπτη και καλόκαρδη δεσποινίδα Τιτί, απόγονη του Γιέτι και μόνιμη πια συγκάτοικο της συντροφιάς, ενώ σταθερός «εξωτερικός» φίλος και σοφός δάσκαλος είναι ο περίφημος καθηγητής Κουκουβάγιας. Είναι προφανές βέβαια ότι ο Ζαχαρίας με την συντροφιά του ακυρώνει (μαζί πλέον με άλλους ομοίους και από άλλα βιβλία) την κλασική ιδιότητα του κακού λύκου των παλαιότερων παραμυθιών: αυτός είναι ένας λύκος που όχι μόνο με τα λόγια του αλλά και τις εκφράσεις του ζωγραφίζει όλη την γκάμα των συναισθημάτων μας, από τον ενθουσιασμό και την οργή, ως την ντροπή και την χαρά. Κι εμείς είμαστε μαζί του, είμαστε μαζί σου λύκε Ζαχαρία!

2. Σε μια από τις πλέον πρόσφατες περιπέτειές του η μαγεία αρχίζει από το εξώφυλλο, όπου σ’ έναν μωβ έναστρο ουρανό ο λύκος Ζαχαρίας. περπατάει πάνω στα σύννεφα, ενώ ένας εστεμμένος βάτραχος και δυο ιπτάμενες νεραϊδούλες περιμένουν το επόμενο βήμα του. Πώς έφτασε ως εδώ; Όλα ξεκινούν σε μια από τις γνωστές συνάξεις με τους φίλους του, όπου τους διηγείται στους φίλους του τα όνειρά του: να γυρίσει τον κόσμο, να πετάξει ψηλά «και χίλια ακόμα πράγματα»! Η στάση του είναι εμφανής: όρθιος στη ράχη μιας καρέκλας, με ένα αεροσκάφος-παιχνίδι και μια υδρόγειο σφαίρα σε κοντινή απόσταση είναι έτοιμος να τα φτάσει. Κι όταν κάτω από το μαξιλάρι του βρίσκει στη θέση του δοντιού του μια… πατάτα την οποία και φυτεύει στην αυλή, το σκαρφάλωμα ως την κορυφή του δέντρου της τον οδηγεί σε αδιανόητες χώρες.

3. Στην χώρα των Λιχουδιών όπου τα δάση είναι από μαλλί της γριάς, οι ποταμοί από σοκολάτα και τα φύλλα των δέντρων από αμυγδαλόπαστα, συναντά τον Έλβις τον μπισκοτάνθρωπο (τον οποίο και καθησυχάζει με την έξοχη φράση «δεν δαγκώνω ό,τι μιλάει») αλλά και τον τρομακτικό Μεγάλο-Μιαμ που φυλάει έναν θεόρατο θάμνο με καραμέλες. Στην χώρα του Θαυμάτων, οι μονόκεροι είναι δεδομένοι, οι καρποί στα δέντρα καρδιόσχημοι και ο εστεμμένος βάτραχος μεταμορφώνεται σε μια κάπως… πιεστική πριγκίπισσα. Στην χώρα του Χάλοουιν ο κόμης Δράκουλας, μια μούμια, μια γριά μάγισσα και σειρά εφιαλτικών μουρών απαιτούν να τους διηγηθεί όσους καταβρόχθισε και εξοργίζονται με την καλή του καρδιά. Στην χώρα του Άγιου Βασίλη γίνεται δεκτός από τον ίδιο, που τον περιποιείται στο έξοχο σαλόνι του με τα δυο χριστουγεννιάτικα δέντρα και μαζί με τα ξωτικά δοκιμάζει όλα τα παιχνίδια. Έτσι ο λύκος μας που απ’ όλες τις χώρες έφευγε κυνηγημένος εδώ βρίσκει την ησυχία του μέχρι …το χτύπημα της πόρτας και το ξύπνημα του. Αλλά καθώς υποδέχεται τους φίλους του έτοιμος να τους διηγηθεί το περιπετειώδες χθεσινό όνειρο, δεν αντιλαμβάνεται πως τα περισσότερα πλάσματα που γνώρισε βρίσκονται ήδη πίσω του!

4. Τελικά φαίνεται πως τα όνειρα δεν είναι τόσο ακατόρθωτα όσο φανταζόμαστε και ας έχουμε το νου μας, γιατί ό,τι ευχόμαστε μπορεί να μας έρθει! Και όσο και αν πολλά από αυτά μπορεί να μην είναι όπως τα περιμέναμε, και πάλι αξίζει τον κόπο η περιπέτεια, η δοκιμή, το ταξίδι. Εκείνο που σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε, είναι να τα μοιραζόμαστε, να τα σχεδιάζουμε και να τα τολμάμε!

5. Για άλλη μια φορά οι ιδέες αλλά και οι εικόνες των δυο εμπνευσμένων κυριών είναι ανεξάντλητες. Για άλλη μια φορά σε κάθε γύρισμα σελίδας δεν ξέρεις τι περιμένει τον Ζαχαρία, τι εσένα που τον συντροφεύεις, και τι νέες μούρες θα εμφανιστούν στο διάβα μας. Αυτή τη φορά οι φίλοι του υπάρχουν μόνο στην πρώτη και την τελευταία σελίδα καθώς η περιπέτεια είναι όλη δική του, και για άλλη μια φορά αντιμετωπίζει τις καταστάσεις με θάρρος αλλά και φόβο, με ενθουσιασμό αλλά και ετοιμότητα φυγής. Στο τέλος, δεν είναι και λίγο να έχεις διασχίσει μερικές μαγικές χώρες, να έχεις κάνει μερικούς φίλους, κάποιοι άλλοι να σε έχουν πάρει στο κυνήγι, και να έχεις ζήσει εμπειρίες μοναδικές!

6. Καθώς το παρόν βιβλίο αποτελεί μια κάπως «εορταστική» έκδοση, στο τελευταίο τετρασέλιδο μας περιμένει μια πρόσθετη έκπληξη: στο πρώτο δισέλιδο παρουσιάζονται οι οκτώ φίλοι σε χωριστές κάρτες με μικρά «βιογραφικά», ενώ στο δεύτερο γνωρίζουμε το ζεύγος των δημιουργών του Ζαχαρία, δυο χαμογελαστά κορίτσια που παίζουν το παιχνίδι των έξι ερωτήσεων, μας αποκαλύπτουν τα παιδικά βιβλία που αγαπάνε και τους αρέσει να διαβάζουν ξανά και ξανά, τις πηγές τις έμπνευσής τους καθώς και άλλες τους προτιμήσεις. Για να μη μιλήσω και για τα έξτρα σκιτσάκια όλων των λύκων στα δυο διπλά εσώφυλλα!

Σημ. Ένα μεγάλο μέρος από ολόκληρη την σειρά των βιβλίων του λύκου Ζαχαρία, αλλά και μερικοί «μικροί» Ζαχαρίες και διάφορα τετράδια δραστηριοτήτων μαζί του κυκλοφορούν από τις ίδιες εκδόσεις και αξίζουν όλα!

Εικονογράφηση: Thuillier Éléonore. Εκδ. Παπαδόπουλος, 2023, μτφ. Σοφία Παλάκη, σ. 44 [Le loup qui croyait en ses rêves, 2020]

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.