Μια πρώτη πολύτιμη βίβλος για την δημοκρατία

Ποτέ δεν είναι νωρίς για οποιοδήποτε παιδί οποιασδήποτε ηλικίας να γνωρίσει τις αξίες της δημοκρατίας, να κατανοήσει την λειτουργία της και να ασκηθεί στις πρακτικές της. Συχνά δεν αντιλαμβανόμαστε ότι η ίδια η οικογένεια, οι αδελφικές σχέσεις, ο μικρόκοσμος των φίλων, η ευρύτερη κοινωνία της σχολικής τάξης και η συνύπαρξη στο παιχνίδι, όλα αποτελούν μικρούς κύκλους όπου η δημοκρατία μπορεί να θαυματουργήσει αλλά και να πλάσει έναν πολύτιμο τρόπο σκέψης.

Ο συγγραφέας και εικονογράφος εδώ βάζει ένα μεγάλο στοίχημα: να παρουσιάσει με εικόνες κατάλληλες, κάποτε και μεταφορικές, κάθε κρίσιμο στοιχείο της δημοκρατίας. Τι είναι η δημοκρατία; Πώς γίνεται όλοι οι άνθρωποι να διαμορφώνουν τους κανόνες και να αποφασίζουν για την ζωή τους, σε σημείο να μιλάμε για έναν λαό που κυβερνάται αλλά και κυβερνά; Πώς λειτούργησε στην Αρχαία Αθήνα; Μπορούμε σε δυο σελίδες να δούμε μια σύντομη ιστορία της δημοκρατίας ανά τον κόσμο;

Τα δικαιώματα που ισχύουν για όλους, η προσφορά και η συμμετοχή του καθενός, σημαντικές έννοιες όπως ισότητα, ασφάλεια, ελευθερία, προσωπική φωνή, το αδιανόητα καθυστερημένο δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες, η επιλογή των ανθρώπων που κυβερνάνε και η λειτουργία των εκλογών, άλλα συστήματα διακυβέρνησης για την απαραίτητη σύγκριση (μοναρχία, ολιγαρχία, ολοκληρωτισμός, αναρχισμός) αλλά και ειδικότερα θέματα όπως η εθνική διακυβέρνηση, η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση, όλα παρουσιάζονται με εύληπτο και πολύχρωμο τρόπο αλλά και μερικές ωραίες παρομοιώσεις όπως η δημοκρατία ως ένα φυτό, οι σπόροι του οποίου έχουν φυτευτεί πριν από πολύ καιρό, συνεπώς η συμμετοχή όλων στην φροντίδα του ώστε να δρέπουν τους καρπούς του.

Αλλά το κεφάλαιο που πραγματικά μπορεί να μυήσει τους νεαρούς αναγνώστες στην πράξη της δημοκρατίας είναι εκείνο που τιτλοφορείται «Πώς να χρησιμοποιήσεις την φωνή σου». Εδώ ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται πως δεν θα ακουστεί αν δεν μιλήσει και διαπιστώνει ότι μόνο αν έρθει σε επαφή με τους άλλους μπορεί να βοηθήσει να γίνουν αλλαγές, συνειδητοποιώντας την δύναμη των απλών ανθρώπων. Διαβάζει, επίσης πώς μπορεί να δραστηριοποιηθεί, να δημιουργήσει μια έκκληση, να διαμαρτυρηθεί ειρηνικά, ακόμα και να φτιάξει ένα πλακάτ· πώς κατά την έκφραση μιας γνώμης ή μιας διαμαρτυρίας οφείλει να έχει συντομία, ειλικρίνεια και σαφήνεια, να γνωρίζει απόψεις και δεδομένα. Ταυτόχρονα, συμβουλεύεται να ακούει περισσότερο, να αναζητά την αλήθεια, να λειτουργεί με γνώμονα το κοινό καλό, να σκέφτεται προτού μιλήσει, και, σχεδόν προετοιμάζεται να κάνει μια πρώτη αρχή!

Ο συγγραφέας και εικονογράφος κέρδισε το δύσκολο στοίχημα και τώρα είναι η σειρά των αναγνωστών να μυηθούν στο μόνο σύστημα ισότητας, συνεργασίας, αλληλεγγύης και δικαιοσύνης.

Ηλικίες: 7-11

Εκδ. Ψυχογιός, 2023, σελ. 40, μτφ. Ράνια Μπουμπουρή [Philip Bunting – Democracy!, 2023]

Ιστοσελίδα του συγγραφέα και εικονογράφου, εδώ.

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ

Η ειλικρίνεια και η συγνώμη μετά την σκανδαλιά

Έχουμε ήδη αγαπήσει τον πελώριο, κατακόκκινο, εν μέρει ντροπαλό και εν μέρει σκανδαλιάρη δράκο στην πρώτη του περιπέτεια (Απλώς να είσαι ο εαυτός σου, δράκε!, βλέπε εδώ και εκεί) και τον αφήσαμε στο παλάτι όπου αποτελεί πλέον ισότιμο μέλος της βασιλικής οικογένειας. Εκεί τον ξαναβρίσκουμε αλλά στα λημέρια που έχουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, δηλαδή στα μαγειρεία και στην κουζίνα, παρέα με το ζεύγος των μαγείρων, την μεγάλη κανελιά γάτα και τρία οικόσιτα ποντικάκια. Οι υπόλοιποι αξιωματούχοι μας έχουν αδειάσει την γωνιά.

Στους πάγκους επικρατεί αναβρασμός καθώς ετοιμάζεται μια τριώροφη τούρτα για τον δράκο, με το απαραίτητο ρυθμικό τραγούδι, και την απαρέγκλιτη σειρά ενεργειών: ανακάτεμα, στρώσιμο, άπλωμα γλάσου, πασπάλισμα και φυσικά σκούπισμα. Όμως ο δράκος δεν κρατιέται – χώνει τη μουσούδα του, γλείφει τα απομεινάρια στην γαβάθα, δεν συμμετέχει στην καθαριότητα. Και είναι πλέον σίγουρο πως με την πρώτη ευκαιρία θα σπεύσει να δοκιμάσει την τούρτα πριν την ώρα της γιορτής.

Τότε αρχίζει η επιχείρηση κρυψώνα τούρτας που βέβαια έτσι πελώρια όπως είναι δύσκολα μπορεί να καμουφλαριστεί. Σημειώνεται πως, όπως συνηθίζεται σε ετούτη την δρακόντεια σειρά, ο αναγνώστης συμμετέχει καθώς συχνά οι ήρωες τον ρωτάνε ή του ζητάνε πράγματα. Και η τούρτα εξαφανίζεται επιτυχώς. Φυσικά ο δράκος δεν το αφήνει να περάσει έτσι και την ψάχνει παντού, την ανακαλύψει και βυθίζεται στην γεύση της· όταν δε επαρκώς νευριασμένοι οι μάγειρες τον ρωτούν ποιος δάγκωσε την τούρτα εκείνος δείχνει προς την ανυποψίαστη γάτα, που βρίσκει τον μπελά της.

Σειρά του αναγνώστη και πάλι: πρέπει να πει ο δράκος την αλήθεια; Αν συμφωνεί, να του το προτείνουμε. Είναι δύσκολο να ζητάμε συγνώμη κι εκείνος ντρέπεται αλλά με την ενθάρρυνση των νέων του φίλων το κάνει και τώρα που τα κατάφερε μπορούμε να χαϊδέψουμε για λίγο την πλάτη. Αλλά εκείνος δεν αρκείται στα παραπάνω: αναλαμβάνει προσωπικά τον νέο αναβρασμό στην κουζίνα, τηρεί με ευλάβεια τα βήματα της ζαχαροπλαστικής τέχνης και παρουσιάζει μια νέα, οριστικά αδάγκωτη τούρτα! Κι εμείς μάθαμε μαζί του πόσο σημαντικό είναι να αναλαμβάνουμε την ευθύνη της πράξης μας, να δείχνουμε μεταμέλεια όπου χρειάζεται και να επανορθώνουμε προς κάποιο φίλο που άδικα κατηγορήσαμε.

Έχουμε ήδη γράψει για την εικονογράφο Samara Hardy και τις φιγούρες που μοιάζουν να έρχονται από παλιές αγαπημένες γελοιογραφίες και ζωγραφιές άλλης εποχές (όπως του παλιού Τσελεμεντέ) ενώ ο χαρακτηριστικός της πια δρακάκος είναι ικανός να εκφράζει κάθε συναίσθημα.

Εικονογράφηση: Σαμάρα Χάρντι [Samara Hardy]

Ιστοσελίδα της εικονογράφου, εδώ

Εκδ. Ψυχογιός, 2023 , σελ. 32, μτφ. Πετρούλα Γαβριηλίδου [Bianca Schulze  Tell the truth, dragon!, 2021]

 Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.