Η αληθινή εξαίσια ιστορία δυο αγαπημένων πελαργών

«Εμπνευσμένο από ένα ζευγάρι αληθινών πουλιών με έναν αδιάρρηκτο δεσμό», όπως επιγράφεται σε μια φράση στο εξώφυλλο, το εν λόγω βιβλίο είναι ένα από τα ωραιότερα των τελευταίων χρόνων στο είδος του. Η αλήθεια είναι ότι το στοιχείο της πραγματικής ιστορίας στοιχείο καθιστά την ιστορία των δυο πελαργών ακόμα πιο συναρπαστική, όμως ακόμα κι αν ήταν επινοημένη, ποιος μπορεί να πει ότι δεν είναι πιθανή και ότι η αγάπη δεν κάνει τα πάντα να συμβούν, και ανάμεσα στα ζώα;

Ο Κλεπέταν και η Μαλένα μοιράζονται την ζωή τους ανάμεσα στις εποχές του χρόνου, όπως και τόσες καθημερινές συνήθειες – τις νύχτες κουρνιάζουν στην ίδια φωλιά σχεδιάζοντας τις επόμενες περιπέτειες, την άνοιξη η Μαλένα πηδά στο νερό με φτερά διάπλατα ανοιγμένα ενώ ο Κλεπέταν εξετάζει τα πάντα με προσοχή, το καλοκαίρι κολυμπούν. Το φθινόπωρο προετοιμάζονται για την πτήση της προς τις ζεστές και φωτεινές μέρες της Νότιας Αφρικής βέβαιοι πως ό,τι καιρό κι αν έχει, θα τον αντιμετωπίσουν με τα φτερά τους ενωμένα. Όμως είναι ακόμα καλοκαίρι όταν ένα ατύχημα στο φτερό της Μαλένα την καθιστά ανίκανη να πετάξει αλλά και να πάει ως την φωλιά της. Δίπλα της σπεύδουν μικρά παιδιά κι ένα ευγενικός κύριος, που της φτιάχνει μια ράμπα η οποία οδηγεί ως την στέγη του, στη νέα της φωλιά. Το ίδιο βράδυ τηρούν μια ακόμα τελετουργία τους, η Μαλένα το ανέκδοτο της ημέρας κι ο Κλεπέταν μια ιστορία για την καληνύχτα.

Ο κύριος με την γάτα του γίνονται μέλη του σμήνους των δυο, όπως, αντίστοιχα, και οι πελαργοί γίνονται μέλη της οικογένειας του και όλοι μαζί μοιράζονται τα ωραία του θέρους, μέχρι την στιγμή που ο καιρός ψυχραίνει κι έρχεται η ώρα του αποχαιρετισμού, των υποσχέσεων και της εξαίσιας φράσης «Το να είμαστε χωριστά θα είναι ένα νέο κεφάλαιο της ζωής μας». Η τελευταία νύχτα είναι δύσκολη και όλα γίνονται λάθος· δεν υπάρχει καμιά διάθεση για τις βραδινές συνήθειες. Το επόμενο πρωινό η Μαλένα μαζί με όλα τα παιδιά της κοινότητας αποχαιρετούν τον Κλεπέταν με τους άλλους πελαργούς και δεν φεύγουν παρά μόνο όταν όλοι γίνονται τελίτσες στον ουρανό. Και μετά είμαστε παρόντες στις δυο παράλληλες ζωές: στο μεγάλο ταξίδι του Κλεπέταν και στις εξερευνήσεις της Μαλένας στην πόλη, πάντα με τη συντροφιά του κυρίου με την γάτα.

Οι δυο αγαπημένοι πελαργοί πλέον φωτίζονται από τον ίδιο ήλιο, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Και οι δυο τους νιώθουν την απουσία του άλλου, σαν μια φαγούρα σ’ ένα σημείο του σώματός τους που δε φτάνουν για να ξύσουν. Ο Κλεπέταν αναρωτιέται αν δικαιούται να περνάει καλά, η Μαλένα στέκεται με το συναίσθημα της αδικίας στο παράθυρο και κροταλίζει το ράμφος της στον κρύο αέρα. Αλλά με τον τρόπο αυτό σχηματίζονται αφράτα συννεφάκια που μετατρέπονται σε μηνύματα προς τον Κλεπέταν, κι όταν τα βλέπει στον ουρανό αντιλαμβάνεται πως είναι τα δικά της ανέκδοτα. Αμφότεροι συνεχίζουν να ζουν τις περιπέτειές τους λίγο πιο ανάλαφροι. Η επιστροφή του μετανάστη πελαργού είναι γεμάτη δυσκολίες αλλά και με την αγωνία αν η Μαλένα θα τον περιμένει. Με την ίδια αγωνία κοιτάζει κι εκείνη τον γεμάτο με πελαργούς ουρανό και κρύβει την άδεια φωλιά της γιατί ξέρει ότι την εντοπίζουν και άλλοι πελαργοί. Η στιγμή της συνάντησης ξεκινάει με μια μακρά σιωπή και την δυσκολία να βρουν τον σωστό χαιρετισμός αλλά οι δυο τους έχουν πάντα τον τρόπο και τα φτερά τους έμειναν ενωμένα!

Η αγάπη ανάμεσα στα ζώα αλλά και μεταξύ οποιονδήποτε πλασμάτων, η δύναμή της απέναντι στους πάσης φύσεως αποχωρισμούς, η άσκηση στην υπομονή, η ψυχική επικοινωνία ακόμα κι όταν ο άλλος βρίσκεται στην άκρη του κόσμου, η ζωή που πρέπει να συνεχιστεί σε πείσμα δυσκολιών και απωλειών, γιατί και ο/η αγαπημένος-η έτσι θα ήθελαν και για μας, η υπερίσχυση των θετικών συναισθημάτων απέναντι στα αρνητικά, όλα κατακλύζουν αυτή την μοναδική ιστορία, που μεταγράφει με λόγο και ιδανική εικονογράφηση την αλήθεια της. Γιατί πράγματι, στην Κροατία της δεκαετίας του ’90, ο Στιέπαν, επιστάτης σχολείου, βρήκε την Μαλένα ανίκανη να πετάξει, τραυματισμένη από έναν λαθροκυνηγό και την πήρε υπό την προστασία του. Οι δυο πελαργοί περνούσαν τιυς χειμώνες χωριστά, 800.000 μίλια μακριά ο ένας από τον άλλον και συναντιούνταν για δεκαεννιά χρόνια κάθε άνοιξη, μέχρι τον θάνατο της Μαλένα από γηρατειά. Έκαναν μαζί εξήντα έξι πελαργάκια και ο Κλεπέταν συνεχίζει να πηγαίνει εκεί όπου είναι θαμμένη. Άνθρωποι από τα γύρω χωριά αλλά και από ακόμα πιο μακριά μαζεύονταν κάθε άνοιξη για να είναι παρόντες στην επανένωση του ζευγαριού.

Εικονογράφηση: Charles Santoso

Εκδ. Παπαδόπουλος, 2024, σελ. , μτφ. Φίλιππος Μανδηλαράς [Feathers together, 2022]

Ηλικίες: 5+ [η πέρσι τρίχρονη όμως κόρη το αναζητούσε πολύ συχνά]

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη Μαλένα και τον Κλεπέταν, εδώ

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.

Η υπέροχη σχετικότητα των πάντων

Ο τίτλος είναι εύγλωττος: «Βλέπω τον κόσμο όπως είμαι». Είναι όμως ταυτόχρονα και παιγνιώδης, απατηλός, πολύπτυχος, αινιγματικός. Ποιος είναι αυτός που βλέπει τον κόσμο και ποιος είναι αυτός ο κόσμος; Είμαστε όλοι η ίδια προσωπικότητα, έχουμε την ίδια ματιά; Το αντικείμενο κάθε βλέμματος παραμένει απαράλλαχτο για όλους; Από την μία είναι ο δικός μας μικρόκοσμος κι από την άλλη οτιδήποτε βρίσκεται πέρα από αυτόν, αλλού, μακριά. Πώς θα φτάσουμε ως εκεί αν είμαστε μικροί για να ταξιδέψουμε; Υπάρχουν βέβαια τα βιβλία αλλά τι αμεσότερο από ένα τηλεσκόπιο, έστω ένα ζευγάρι κιάλια, όποτε, καθώς τα πράγματα γίνονται όλο και πιο πολύπλοκα, ας ακολουθήσουμε αυτό το χαρούμενο παιδί του εξωφύλλου κι ας μοιραστούμε τα κιάλια του – ίσως καταλήξουμε κάπου.

Αν οι φακοί στραφούν προς τον βόρειο πόλο, θα δουν τα πάντα λευκά, άρα η γη είναι καλυμμένη με χιόνι· αν, βέβαια, στραφούν προς την έρημο, η γη είναι γεμάτη άμμο καυτή – εκεί δεν θα βρούμε τις άσπρες πολικές αρκούδες που είδαμε πριν, αλλά καμήλες και φοίνικες. Ίσως μπερδευτήκαμε, συνεπώς ας στραφούμε στα χρώματα, που δεν κάνουν ποτέ λάθος. Πράγματι, αρκεί να δούμε ένα δάσος για να χαρούμε τον πλούτο των αποχρώσεων που μας χαρίζουν πουλιά και δέντρα. Αν όμως χωθούμε σε κάποιο λαγούμι βαθιά στη γη, τα χρώματα εξαφανίζονται. Ακόμα κι αν υπερυψωθούμε, θα δούμε από ψηλά καταπράσινες, γεμάτες βλάστηση εκτάσεις αλλά από την άλλη πλευρά ένα αχανές μπλε να έχει πλημμυρίσει την υδρόγειο με νερό.

Όταν λέμε πως ένα ζώο είναι μεγάλο, ποιο μέτρο σύγκρισης χρησιμοποιούμε; Ο λαγός είναι μεγάλος σε σχέση με το μυρμήγκι αλλά μικρός συγκριτικά με τον ελέφαντα, έτσι δεν είναι; Πώς θεωρούμε κάποιον ψηλό ή βαρύ; Μερικές έννοιες, πάλι, είναι ευρύτατες και πάντα σχετικές. Λέμε πως όλοι έχουν μια οικογένεια αλλά τι είναι μια οικογένεια; Υπάρχει όριο μελών ή προαπαιτούμενα συναισθήματα; Ποια διάρκεια ζωής κρίνεται ως μικρή, μεγάλη ή ατελείωτη; Κάποιοι οργανισμοί ζουν για πάντα δίπλα σ’ ένα νερόλακκο, άλλοι δεν μένουν ποτέ στο ίδιο μέρος, και κάποιοι ταξιδεύουν εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Τελικά, ένα είναι σίγουρο, πως τουλάχιστο ζωή υπάρχει μόνο στο πλανήτη μας. Ή μήπως….

Όλα γίνονται φανερά στα δισέλιδα του βιβλίου, όπου εικονίζεται με ζωντανά χρώματα η ζωή ενός διαφορετικού κάθε φορά πλάσματος σε κάποιο περιβάλλον. Δεν υπάρχει, λοιπόν, καμία απόλυτη απάντηση σε όλες τις παραπάνω ερωτήσεις· αλήθειες και δεδομένα παραμένουν σχετικά και μεταβαλλόμενα, ανάλογα με το μέτρο αλλά και τον έτερο πόλο σύγκρισης. Την ίδια στιγμή, η δική μας ματιά, η οπτική γωνία του καθενός, προσδίδει ακόμα μεγαλύτερη σχετικότητα στα πράγματα. Ας φανταστούμε αν ο κόσμος είναι ίδιος για μια πεταλούδα, έναν ελέφαντα, ένα μυρμήγκι, έναν αετό. Η εξαίσια ποικιλομορφία της πανίδας και της χλωρίδας αλλά και των ίδιων των ανθρώπων είναι η μόνη βέβαιη «πραγματικότητα». Και ο κόσμος είναι μαγικός ακριβώς επειδή τα πάντα είναι διαφορετικά, αντίθετα και σχετικά.

Εικονογράφηση: Κώστας Μαρκόπουλος

Εκδ. Παπαδόπουλος, 2024, σελ. 32

Ηλικίες: 4+

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.