Ένα ταξίδι που πάντα συνεχίζεται

Στο προηγούμενο σημείωμα για το βιβλίο του James Norbury Το Μεγάλο Πάντα και ο Μικρός Δράκος, μιλήσαμε, εκτός των άλλων, και για τον συγγραφέα και την ιδιαίτερη τέχνη του, συνεπώς, εδώ, στο δεύτερο βιβλίο του με τους ίδιους ήρωες, θα εστιάσουμε αποκλειστικά στο περιεχόμενο.

Οι δυο φίλοι και πάλι μαθαίνουν τον κόσμο αλλά κατά βάθος και τον ίδιο τους στον εαυτό. Περιπλανιούνται στη φύση, ζουν τις σταδιακές και τις ξαφνικές αλλαγές της, μοιράζονται τις αγωνίες και τα συναισθήματά τους. Όταν βρίσκονται στη μέση μιας τρομερής καταιγίδας ξέρουν πως και η μεγαλύτερη μπόρα θα περάσει. Μπορεί το Πάντα για άλλη μια φορά να προτείνει δρόμους σκέψης αλλά είναι ο Δράκος που τους κάνει να αναβλύζουν μέσα από τα ερωτήματά του κι είναι μαζί που τους ανακαλύπτουν στην πράξη. Μαζί αντιλαμβάνονται πως το μυαλό μοιάζει πολύ με κήπο, καθώς έχει ανάγκη την φροντίδα, την προσοχή και τον κόπο μας, ενώ αν το αφήσουμε στην τύχη του θα γεμίσει ζιζάνια που εμποδίζουν τα λουλούδια να φυτρώσουν· μαζί σκέφτονται και πως όταν κάτι πρέπει να αλλάξει η ανάληψη δράσης είναι ο μόνος δρόμος και απαιτεί προσπάθεια και κόπο;

Η πρώτη στάση είναι σε έναν αρχαίο ναό που δεν είναι σε καθόλου καλή κατάσταση αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει να το κάνουν σπίτι τους. Λίγο αργότερα, καταμεσίς μιας φύσης γεμάτης με ζώα, πουλιά και δέντρα, νοιώθουν πολύ τυχεροί αλλά ο Μικρός Δράκος νοιώθει ότι κάτι του λείπει. Το Πάντα τον καθησυχάζει: αυτή η αίσθηση δυστυχίας υπάρχει σε όλους μας· το σημαντικό είναι να αντιλαμβανόμαστε ότι κάτι δεν πάει καλά. Τα προβλήματα δεν πρέπει να μας σταματούν· αποτελούν απλώς τον τρόπο με τον οποίο η φύση θέλει να μας πει ότι πρέπει να εξερευνήσουμε ένα διαφορετικό μονοπάτι. Όταν ο Δράκος του εκφράζει την επιθυμία πως θα ήθελε κι αυτός κάποτε να βοηθήσει το Πάντα, εκείνο του απαντά ότι αυτό ήδη συμβαίνει κάθε μέρα, με το να είναι ο Δράκος απλώς και μόνο ο εαυτός του.

Και τι γίνεται με το παρελθόν που μοιάζει διαρκώς να μας καθορίζει; Το παρελθόν είναι σαν μια ιστορία που μας διηγείται πώς φτάσαμε εδώ που βρισκόμαστε – αλλά μπορείς ακόμα κι απ’ αυτή τη στιγμή να αρχίσεις να γράφεις μια νέα ιστορία. Μπορεί συχνά να νοιώθουμε δυστυχισμένοι αλλά δεν είναι πάντοτε η ίδια κατάσταση που μας κάνει δυστυχισμένους αλλά ο τρόπος που την βλέπουμε. Και πράγματι, ορισμένες καταστάσεις δεν μπορούμε να τις αλλάξουμε και θα πρέπει να προσπαθήσουμε να τις αποδεχτούμε ως έχουν. Αλλά ό,τι χρειαζόμαστε είναι ήδη μέσα μας. Τα απλά πράγματα όταν τα δούμε με άλλα μάτια, μπορούν πολλές φορές να μας χαρίσουν την μεγαλύτερη ευτυχία. Όσο ζούμε, θα συνεχίσουμε να κάνουμε λάθη και να καταλήγουμε να χανόμαστε· αυτή είναι η φύση των πραγμάτων. Υπάρχουν τρόμοι να φτάσουμε στην εσωτερική ηρεμία από την οποία πηγάζει η χαρά και η γαλήνη – αυτή βρίσκεται πάντα εκεί και περιμένει να την ανακαλύψουμε

Η διαλεκτική των δυο φίλων είναι γεμάτη τρυφερότητα και στοχασμό όσον αφορά τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την ζωή, τον εαυτό μας και τους άλλους. Προτείνει την πίστη στον εαυτό και την αγάπη στους άλλους, την μαγεία της επικοινωνίας και τους καρπούς της φιλίας, την αυτοεκτίμηση και την προσωπική ελευθερία. Και αναμφίβολα το Μεγάλο Πάντα και ο Μικρός Δράκος ζούνε στιγμές που ίσως κάποτε αντιληφθούν πως είναι από τις ομορφότερες που έχουν ζήσει. Σε μία από αυτές, καθώς στέκονται κάτω από ένα μεγάλο δέντρο είναι σειρά του Πάντα να ρωτήσει «τι γιορτάζουμε;» και του Δράκου να απαντήσει «Εμάς τους δυο… και νομίζω ότι αυτό είναι το ωραιότερο τσάι που είχα ποτέ του, ακριβώς επειδή είναι αυτό έχω αυτή την στιγμή».

Εκδ. Διόπτρα, 2022, [15^η χιλιάδα], σελ. 168, μτφ. Σοφία Τάπα [The journey: Big Panta and Tiny Dragon, 2022]

Ιστοσελίδα του συγγραφέα, εδώ.

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.

Το πολύτιμο ταξίδι δυο φίλων

Ο καλλιτέχνης που μοιράζεται. Συγγραφέας και αυτοδίδακτος σχεδιαστής, σπουδαγμένος ζωολόγος και αφιχθείς από εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις, ο James Norbury δημιούργησε τα βιβλία με το Μεγάλο Πάντα και τον Μικρό Δράκο θέλοντας να μοιραστεί κάθε φιλοσοφημένη σκέψη που τον γαλήνεψε κατόπιν της επαφής του με την διαλογισμό και την ευρύτερη ανατολική σκέψη. Η σχετική επιθυμία προέκυψε ύστερα από την διετή του θητεία σε τηλεφωνική γραμμή βοήθειας, ακούγοντας τις φωνές ανθρώπων με κατάθλιψη, τάσεις αυτοκτονίας και σε κάθε περίπτωση πληθώρα προβλημάτων και γενικότερα ύστερα από την εθελοντική του συνδρομή στην φιλανθρωπική οργάνωση των Σαμαρειτών. Έχοντας ο ίδιος βρει το προσωπικό του φως, του φάνηκε αδιανόητο να μην προτείνει έναν άλλο τρόπο σκέψης σε εκείνους αλλά και σε αναγνώστες όλων των ηλικιών.

Οι δυο συνοδοιπόροι. Συνοδοιπόροι του ταξιδιού του αλλά και μεταξύ τους, ένα μεγάλο Πάντα κι ένας μικροσκοπικός Δράκος, τα δυο ζώα της κινεζικής επικράτειας – πόσο αταίριαστα μοιάζουν, ο υποθετικά τρομακτικός και ο γνωστός ήρεμος, ο μεγάλος στο μέγεθος με τον μικροσκοπικό – γνωρίζονται και δίνουν τα χέρια· μια καινούργια μέρα ξεκινάει, μαζί με μια νέα αρχή φιλίας· η συνέχεια είναι άγνωστη, κι αυτό δίνει ομορφιά στην ζωή. Τι είναι σημαντικότερο, το ταξίδι ή ο προορισμός; ρωτάει το Πάντα, η παρέα, απαντά ο Δράκος. Έχω πολλή δουλειά και δεν προλαβαίνω να χαζέψω τα λουλούδια, λέει ο τελευταίος, τότε ένας λόγος παραπάνω να τα χαζέψεις γιατί αύριο μπορεί να μην υπάρχουν, υποστηρίζει το Πάντα. Δεν πρέπει να βρίσκουμε χρόνο για να χαιρόμαστε τα μικροπράγματα της ζωής; Ο μεταξύ τους διάλογος κάθε φορά αποκαλύπτει κι ένα ψήγμα πολύτιμης σκέψης και αν το Πάντα είναι εκείνο που τις προτείνει, ο Δράκος τις δημιουργεί με τις ίδιες του τις ερωτήσεις.

Πολύτιμα πετράδια και πετραδάκια σκέψης. Καθώς οι δυο φίλοι χάνονται, το ότι δεν ξέρουν πού πηγαίνουν δεν σημαίνει πως έχουν χαθεί. Βλέπουν δέντρα γερμένα στις άκρες των γκρεμών και σκέφτονται πως παρά τις δυσκολίες παραμένουν εκεί και ακριβώς εξαιτίας αυτών έγιναν δυνατά και όμορφα. Ανταλλάζουν σκέψεις για το ποτάμι που παρά τα πολλά εμπόδια φτάνει πάντα στον προορισμό του, την κερασιά που δεν συγκρίνει τον εαυτό της με τα άλλα δέντρα, απλώς ανθίζει, τα λάθη που  σημαίνουν ότι προσπάθησες. Αν θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο, δεν μπορεί παρά να αρχίσεις βοηθώντας το πλάσμα δίπλα σου. Το ταξίδι τους δεν χρειάζεται κανέναν χάρτη γιατί δεν υπάρχει σε αυτούς- πρέπει οι ίδιοι να τον σχεδιάσουν. Όλοι πρέπει να κάνουμε που και που χαζομάρες, κι ο χρόνος που περνάς χωρίς να κάνεις τίποτα δεν είναι ποτέ χαμένος χρόνος.

Η τέχνη της απλότητας. Ο λόγος τους αποτελεί από μόνος του μια τέχνη αλλά του ταιριάζει και η εικαστική πλευρά της. Ο συγγραφέας εικονογραφεί την ιστορία του με τον απλούστερο δυνατό τρόπο, σαν πινελιές μολυβιού και μελανιού, εμφανώς επηρεασμένος, όπως άλλωσε και ο ίδιος δηλώνει, από τις τεχνικές ukiyo-e, των κόμικ και των μάνγκα. Το σύνολο είναι μια σειρά από μινιατούρες που αντανακλούν στην ίδια την απλότητα του ύφους αλλά περικλείουν όλα όσα είναι απαραίτητα.

Η αυτονόητη σοφία. Καμιά σκέψη εδώ δεν είναι πρωτοφανής· το αντίθετο, μοιάζουν όλες λογικές και αυτονόητες – όμως έχουν εξοριστεί από την ίδια την σύγχρονη «λογική». Αλλά σημασία εδώ δεν έχει η πρωτοτυπία αλλά οι ίδιες οι αξίες που έχουμε οριστικά ξεχάσει. Η αγάπη που δεν χρειάζεται την παραμικρή εξήγηση, τα πολύτιμα πράγματα που βρίσκεις όταν πάρεις λάθος δρόμο, οι ατέλειες που απαιτούνται για να κάνουν την σύνθεση τέλεια. Όλες αυτή η εικονογραφημένη συμπυκνωμένη σοφία μπορεί να γίνει ανάγνωσμα ακόμα και για τις μικρότερες ηλικίες, ακόμα κι αν πρόκειται να γίνει ελαφρά κατανοητή – ο σπόρος θα έχει μπει. Όσο για εμάς που «μεγαλώσαμε», αξίζει να την πάρουμε όλη μαζί μας και για σήμερα κρατώ δυο: «Μπορεί αυτές οι μέρες που περνάμε τώρα να είναι οι παλιές καλές μέρες που θα αναπολούμε κάποτε με νοσταλγία» και «–Μακάρι να κρατήσει για πάντα αυτή η στιγμή –Μονάχα αυτή την στιγμή έχουμε».

Σημ. Εκτός από το παρόν βιβλίο και το Ταξίδι του Μεγάλου Πάντα και του Μικρού Δράκου, που ακολουθεί στην επόμενη ανάρτηση, από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορούν και τα βιβλία του «Ο γάτος που δίδασκε Ζεν» και «Ακολουθώντας το φεγγάρι».

Εκδ. Διόπτρα, 2021, [35^η χιλιάδα], σελ. 163 μτφ. Σοφία Τάπα [Big Panta and Tiny Dragon, 2021]

Ιστοσελίδα του συγγραφέα, εδώ.

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.