Φιλία με τα ζώα, αγάπη για την φύση

Μια μέλισσα μπαίνει από το ανοιχτό παράθυρο της Λουίζας και βουίζει δυνατά δίπλα στην δίχρωμη κουρτίνα της· τρομαγμένο το μικρό κορίτσι πετάει το βιβλίο της και σπεύδει να φέρει την μυγοσκοτώστρα αλλά μια εικόνα την σταματά. Η μέλισσα στέκει φοβισμένη και ανήμπορη στο εσωτερικό πρεβάζι, τα διάφανα φτερά της πεσμένα, τα ματάκια κουρασμένα. Προς το παρόν την παγιδεύει μέσα σ’ ένα αναποδογυρισμένο ποτήρι και ανοίγει ένα βιβλίο με σχετικές πληροφορίες· έτσι μαθαίνει για την ζωτικότητα της ζάχαρης και του νερού για μια μέλισσα. Το ταλαιπωρημένο έντομο δυναμώνει και φεύγει αναζωογονημένο αλλά επιστρέφει το βράδυ υπό καταρρακτώδη βροχή, γνωρίζοντας πως μέσα από εκείνο το παράθυρο ένα κορίτσι μπορεί και πάλι να φροντίσει τα μαραμένα του φτερά. Η Λουίζα την παίρνει στην χούφτα της, την στεγνώνει, την βουρτσίζει και την χτενίζει.

Μόλις έχει αρχίσει μια ζεστή, συντροφική σχέση και μια ρόδινη κοινή περίοδος γεμάτη παιχνίδια, βόλτες και φροντίδα. Είναι χαρακτηριστικό το δισέλιδο με τις δεκάδες θερινές τους δραστηριότητες στις όποιες, εκτός των άλλων, παρατηρούμε και το εξής στοιχείο: η μέλισσα ολοένα και μεγαλώνει, σε σημείο να ξεπεράσει σε ύψος, βάρος και μέγεθος την Λουίζα! Σε ένα σπαρταριστό κάδρο, η τεράστια μέλισσα στέκει έξω από μια βιτρίνα ανθοπωλείου ενώ η υπάλληλος έντρομη κλείνει το κατάστημα και μια γάτα τεντώνεται έκπληκτη και αιφνιδιασμένη. Όμως το ίδιο το βλέμμα της μέλισσας δηλώνει πόσο της λείπουν τα λουλούδια και σύντομα τα φτερά της αρχίζουν να μαραζώνουν. Πώς μπορεί ένα τέτοιο έντομο να ζει μόνιμα στην τσιμεντένια πόλη;

Η φίλη της είναι και πάλι εδώ και καβάλα στην ιπτάμενη πλέον συντροφιά της πετάνε στη φύση έξω από την πόλη, παίρνουν την πολύτιμη δόση της, και κυρίως μαζεύουν σπόρους και τους σκορπίζουν από ψηλά παντού, μέχρι και στις ρωγμές και τις χαραμάδες. Σε λίγους μήνες η πόλη έχει ολοκληρωτικά αλλάξει χρώμα και φως – η φύση για άλλη μια φορά κάνει το θαύμα της. Όμως με το τέλος του καλοκαιριού η μέλισσα πρέπει να βρεθεί στους τόπους που της ταιριάζουν. Ο αποχωρισμός είναι σκληρός και ιδιαίτερα συγκινητικός.

Όμως από το πάνω παράθυρο ένα αγοράκι της νεύει μ’ ένα κασκόλ με μαύρες και κίτρινες ρίγες, σαν ένα σήμα πως γνώριζε τι είχε συμβεί – άλλωστε σε πολλά πλάνα βλέπαμε διακριτικά ορισμένες κινήσεις των άλλων ενοίκων της πολυκατοικίας. Τα δυο παιδιά γίνονται φίλοι και μοιράζονται την ανάμνηση της μέλισσας – φυτεύουν λουλούδια σε γλάστρες και ζαρντινιέρες, στα χιόνια φτιάχνουν μια χιονομέλισσα. Και όταν έρθει η άνοιξη, η μέλισσα δεν ξεχνάει την φίλη της και επανέρχεται για να ξαναζήσουν τα ίδια και καλύτερα.

Η αγάπη για τα πλάσματα της φύσης και την ίδια την φύση, η αναγκαιότητα της παρουσίας της μέσα στις πόλεις με τρόπους που είναι εφικτοί, όπως η ανθοκομία, η εξαφάνιση των μελισσών και η άγνωστη στους πολλούς συμβολή της στον μεγάλο κύκλο της ζωής, η ίδια η φιλία μεταξύ παιδιών και ζώων αλλά και σε ένα δεύτερο επίπεδο και των παιδιών μεταξύ τους, αλλά και, διακριτικά, η μεγάλη συνδρομή των βιβλίων σε κάθε μας περιπέτεια – είναι χαρακτηριστικό ότι η Λουίζα φροντίζει την φίλη της έχοντας πάντα δίπλα ανοιχτές τις σελίδες εκείνου του βιβλίου., γιατί πάντα, γιατί πάντα ένα βιβλίο είναι χρήσιμο και όσο μεγαλύτερη βιβλιοθήκη έχουμε τόσο περισσότερες καταστάσεις αντιμετωπίζουμε, παίρνοντας ανάλογες χαρές – όλα λάμπουν σε αυτό το βιβλίο. Και ό,τι και να πούμε για την εικονογράφησή της θα είναι λίγο. Τόσα χρώματα και τόσο φως στην απεικόνιση των πρωταγωνιστριών, του περιβάλλοντός τους αλλά και της ίδιας της πόλης, όπως φαίνεται από ψηλά ή από τα παράθυρά τους.

Εκδ. Διόπτρα, 2022, σελ. 32, μτφ. Αναστασία Αθηναίου [Bee & me, 2023]

Ηλικίες: 4+

Ίνσταγκραμ της συγγραφέα και εικονογράφου, εδώ.

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.

Μιλώντας στο αδελφάκι που έρχεται

Έχουμε συνηθίσει τα βιβλία που καταπιάνονται με το θέμα της άφιξης ενός νέου μέλους σε μια οικογένεια, να μιλούν περισσότερο για το αίσθημα του θυμού και της ζήλιας που γεννιούνται στα μεγάλα αδερφάκια και που οι γονείς καλούνται να διαχειριστούν. Στο βιβλίο των Roca & Guridi όμως η ιστορία δεν αφορά αποκλειστικά αυτά – αλλού εστιάζει. Είναι λοιπόν ένα αγόρι που βλέπει τους γονείς του έρχονται με χαμόγελο ως τα αυτιά και το τάμα ενός δώρου: την καινούργια του ιδιότητα ως μεγάλου αδελφού ενός πλάσματος που ήδη βρίσκεται στον δρόμο. Ένας κυκεώνας συναισθημάτων έχει μόλις ξεσπάσει. Πρώτα καταφτάνουν η χαρά και η ανυπομονησία για το νέο μέλος της οικογένειας αλλά κι ένας ενθουσιασμός άγνωστος και οπωσδήποτε δημιουργικός σε σημείο να εκκινήσει μια αφήγηση – και είναι η δική του αφήγηση μιας ιστορίας με πρωταγωνιστές τους δυο τους, ένα παραμύθι αληθινό και έτοιμο να συμβεί.

Βέβαια οι ερωτήσεις και οι εικασίες σχετικά με το φύλο, την εμφάνιση ή την άφιξή του δίνουν και παίρνουν. Με ποιον ταχυδρομικό τρόπο θα καταφτάσει, με ποιον θα μοιάσει; Πώς θα είναι το σώμα του, πώς το πρόσωπό του; Σχεδιάζει το δωμάτιό του, υπολογίζει τα παιχνίδια που θα του χαρίσει, ετοιμάζεται για την μοναδική αδελφική σχέση. Κάθε σκέψη και πράξη είναι φορτισμένες με αγάπη για τον ερχόμενο. Αναρωτιέται για τις στολές με τις οποίες θα μεταμφιεστούν τις Απόκριες και ετοιμάζει την δική του· προσπαθεί να μαντέψει το χρώμα που θα διάλεγε για το δωμάτιό του και τελικά αποφασίζει να μπουν όλα μέσα· παρατηρεί τα μικροσκοπικά ρούχα που θα τού φορέσει, χωρίς να θυμάται πώς κάποτε χωρούσε κι αυτός σε ανάλογο χώρο. Θέλει ακόμα και να τον προετοιμάσει για την νέα του καθημερινότητα: πολύωροι ύπνοι, ποικίλες τροφές και γεύσεις και φυσικά παιχνίδια, πολλά παιχνίδια, που ευγενικά, μάλιστα, του ζητάει να τον αφήνει να παίζει κι αυτός, με την υπόσχεση να μην τα χαλάσει.

Αλλά μια δεύτερη υπόσχεση φανερώνει την αγάπη που έχει ήδη μέσα του ο μεγάλος αδελφός για το νέο αδελφάκι: θα του μάθει όλα τα παιχνίδια που γνωρίζει, καθιστώντας τον «παιχνιδομαθητή» του και θα είναι δίπλα του, προστάτης και συμπαίκτης. Κι ακριβώς στο κορύφωμα των συναισθημάτων έρχονται και τα αντίθετά τους, που εκφράζονται με μεγάλη ειλικρίνεια. Το μωρό έχει ήδη γεννηθεί, οι πρώτες μέρες έχουν περάσει κι αυτός νοιώθει κάτι παράξενο: όλοι παρατηρούν και μιλούν γλυκά στο βρέφος κι αυτός είναι σα να μην υπάρχει. Έτσι θα συμβαίνει εις το εξής; Οι μεγάλοι διακρίνουν την λύπη του και του μιλάνε για την αποδοχή της εξομολόγησης, την φυσικότητα της ζήλειας, την τροπή της σε ένα λογικευμένο και ελεγχόμενο συναίσθημα.

Έχουμε ήδη μιλήσει την εικονογραφία του [Raul] Guridi εδώ· τα σχέδια που περιορίζονται στα απολύτως βασικά αλλά δείχνουν τα πάντα, με γραμμές αδρές και άτακτες, ο μινιμαλισμός στην έκφραση των μορφών αλλά και το μέγεθός τους πάνω στις σελίδες είναι όλα αναγνωρίσιμα και τα πλέον κατάλληλη για το «ωραιότερο παραμύθι του κόσμου».

Εικονογράφηση: Guridi

Εκδόσεις Δεσύλλας, 2023, 48 σελ., μτφ. Αντώνης Παπαθεοδούλου,

Ηλικίες: 3+

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.