Η δημοκρατία του δάσους

Όπως έγραφα και στην παρουσίαση ενός άλλου βιβλίου του Λύκου Ζαχαρία, απ’ όλους τους σειριακούς ήρωες εικονογραφημένων βιβλίων που διάγουν βίο περιπετειώδη μέσα στα δεκάδες επί δεκάδων βιβλία του Πανδοχείου των Παιδιών, πρώτος και αδιαφιλονίκητος αυτός έχει επάξια κερδίσει την αγάπη μας. Πώς να μην αισθανόμαστε φίλοι του  όταν πάντα επιδεικνύει όλες τις όψεις μιας ανθρώπινης, συγνώμη, λυκίσιας γκάμας συναισθημάτων; Και όλα αυτά τα μαθήματα τα μοιράζεται με την συντροφιά του, πέντε ξεχωριστούς και διαφορετικούς λύκους, συν την εκλεκτή χιονανθρωπούλα των Ιμαλαΐων δεσποινίδα Τιτί και τον πάντα διαβασμένο και προσγειωμένο καθηγητή Κουκουβάγια. Είτε «χάνει» είτε «κερδίζει», είτε γίνεται το χατίρι του είτε όχι, ο λυκάκος γίνεται πάντα καλύτερος και μαζί του η συντεχνία του κι εμείς.

Όμως ακριβώς επειδή πρόκειται για μια συντροφιά φίλων, πάντα θα προκύπτουν θέματα που μπορεί να δυναμιτίσουν το κλίμα. Ποιος θα επιλέξει το παιχνίδι της ημέρας; Σε μια οποιαδήποτε αναγκαστική επιλογή ποια άποψη θα επικρατήσει; Η αφορμή ήδη ακούγεται δυνατά έξω από το παράθυρό του κι αυτή τη φορά δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενος. Ο Παναγής και ο Τζιμ διαφωνούν καθέτως ως προς την χρήση ενός ανοιχτού χώρου. Να γίνει γήπεδο για αθλήματα ή βρίσκεται κοντά σε σπίτι και θα ενοχλεί; Η παρέμβαση του Ζαχαρία αποκαλύπτει την ανάγκη ενός τρόπου επίλυσης ανάλογων ζητημάτων και ο καθηγητής Κουκουβάγιας, αντιλαμβανόμενος την σοβαρότητα της κατάστασης,  προτείνει την οργάνωση και διενέργεια εκλογών!

Να μια μεγάλη ευκαιρία για τους ενοίκους του δάσους, να θέσουν υποψηφιότητα αλλά και να παρουσιάσουν το πρόγραμμά τους. Και τι δεν τάζουν οι υποψήφιοι αρχηγοί: νεροτσουλήθρα στη λίμνη, υπαίθριες συναυλίες, φύτευση λουλουδιών και λαχανικών, καθημερινές τελετουργίες, προσθήκη χιονιού. Ακολουθούν δημόσιες συζητήσεις και η εκλογική διαδικασία υπό το άγρυπνο μάτι του Κουκουβάγια. Ο Ζαχαρίες υπερτερεί των άλλων και προεδρεύει στο πρώτο Συμβούλιο του Δάσους, μοιράζοντας όμως εργασίες με μάλιστα με αυταρχικό τρόπο, με αποτέλεσμα οι συνεργάτες λύκοι να μην ανέχονται την συμπεριφορά και να αποχωρούν. Για άλλη μια φορά ο σοφός καθηγητής Κουκουβάγιας σπεύδει να τον συμβουλεύσει: ένας καλός αρχηγός πρέπει να ελέγχει τον εαυτό του, και, το βασικότερο, δεν δίνει μόνο διαταγές αλλά ακούει όλες τις απόψεις. Όμως εκείνος φτάνει στο άλλο άκρο, τους αφήνει κάθε πρωτοβουλία και πάει να διασκεδάσει. Πάλι λάθος! Τελικά όλοι καταλήγουν σ’ έναν θεαματικότατο χορό μεταμφιεσμένων και στην διαπίστωση πως ο αρχηγός τους υπάρχει ήδη και δεν είναι άλλος από τον πάντα ψύχραιμο φτερωτό καθηγητή.

Έτσι, χάρη στην πάντα πολύχρωμη περιπέτεια της συντροφιάς των λύκων, κάθε νεαρός αναγνώστης μυείται σε θέματα που θα αφορούν από την πιο μικρή του παρέα μέχρι τις μεγαλύτερες κοινότητες στις οποίες θα αποτελέσει μέλος. Ποιος παίρνει τις αποφάσεις και με ποιο τρόπο επιλέγεται; Πώς ασκείται η δημοκρατία, πώς δικαιώνεται η πλειοψηφία αλλά και πως εισακούεται η μειοψηφία; Υπάρχουν συγκεκριμένες συμπεριφορές που οφείλουμε να επιδεικνύουμε στους άλλους κατά την άσκηση των πολιτικών μας καθηκόντων; Ποιες αρμοδιότητες έχει ο αρχηγός και πώς καταμερίζονται οι ευθύνες; Η δημοκρατία του δάσους μας δείχνει τον δρόμο!

Εικονογράφος: Eleonore Tullier

Εκδ. Παπαδόπουλος, 2023, σελ. 44, μτφ. Σοφία Παλάκη [Le loup qui devenait chef de la forêt, 2022]

Ηλικίες: 3+

Κι άλλος λύκος κι άλλοι λύκοι, εδώ.

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.

Η αληθινή εξαίσια ιστορία δυο αγαπημένων πελαργών

«Εμπνευσμένο από ένα ζευγάρι αληθινών πουλιών με έναν αδιάρρηκτο δεσμό», όπως επιγράφεται σε μια φράση στο εξώφυλλο, το εν λόγω βιβλίο είναι ένα από τα ωραιότερα των τελευταίων χρόνων στο είδος του. Η αλήθεια είναι ότι το στοιχείο της πραγματικής ιστορίας στοιχείο καθιστά την ιστορία των δυο πελαργών ακόμα πιο συναρπαστική, όμως ακόμα κι αν ήταν επινοημένη, ποιος μπορεί να πει ότι δεν είναι πιθανή και ότι η αγάπη δεν κάνει τα πάντα να συμβούν, και ανάμεσα στα ζώα;

Ο Κλεπέταν και η Μαλένα μοιράζονται την ζωή τους ανάμεσα στις εποχές του χρόνου, όπως και τόσες καθημερινές συνήθειες – τις νύχτες κουρνιάζουν στην ίδια φωλιά σχεδιάζοντας τις επόμενες περιπέτειες, την άνοιξη η Μαλένα πηδά στο νερό με φτερά διάπλατα ανοιγμένα ενώ ο Κλεπέταν εξετάζει τα πάντα με προσοχή, το καλοκαίρι κολυμπούν. Το φθινόπωρο προετοιμάζονται για την πτήση της προς τις ζεστές και φωτεινές μέρες της Νότιας Αφρικής βέβαιοι πως ό,τι καιρό κι αν έχει, θα τον αντιμετωπίσουν με τα φτερά τους ενωμένα. Όμως είναι ακόμα καλοκαίρι όταν ένα ατύχημα στο φτερό της Μαλένα την καθιστά ανίκανη να πετάξει αλλά και να πάει ως την φωλιά της. Δίπλα της σπεύδουν μικρά παιδιά κι ένα ευγενικός κύριος, που της φτιάχνει μια ράμπα η οποία οδηγεί ως την στέγη του, στη νέα της φωλιά. Το ίδιο βράδυ τηρούν μια ακόμα τελετουργία τους, η Μαλένα το ανέκδοτο της ημέρας κι ο Κλεπέταν μια ιστορία για την καληνύχτα.

Ο κύριος με την γάτα του γίνονται μέλη του σμήνους των δυο, όπως, αντίστοιχα, και οι πελαργοί γίνονται μέλη της οικογένειας του και όλοι μαζί μοιράζονται τα ωραία του θέρους, μέχρι την στιγμή που ο καιρός ψυχραίνει κι έρχεται η ώρα του αποχαιρετισμού, των υποσχέσεων και της εξαίσιας φράσης «Το να είμαστε χωριστά θα είναι ένα νέο κεφάλαιο της ζωής μας». Η τελευταία νύχτα είναι δύσκολη και όλα γίνονται λάθος· δεν υπάρχει καμιά διάθεση για τις βραδινές συνήθειες. Το επόμενο πρωινό η Μαλένα μαζί με όλα τα παιδιά της κοινότητας αποχαιρετούν τον Κλεπέταν με τους άλλους πελαργούς και δεν φεύγουν παρά μόνο όταν όλοι γίνονται τελίτσες στον ουρανό. Και μετά είμαστε παρόντες στις δυο παράλληλες ζωές: στο μεγάλο ταξίδι του Κλεπέταν και στις εξερευνήσεις της Μαλένας στην πόλη, πάντα με τη συντροφιά του κυρίου με την γάτα.

Οι δυο αγαπημένοι πελαργοί πλέον φωτίζονται από τον ίδιο ήλιο, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Και οι δυο τους νιώθουν την απουσία του άλλου, σαν μια φαγούρα σ’ ένα σημείο του σώματός τους που δε φτάνουν για να ξύσουν. Ο Κλεπέταν αναρωτιέται αν δικαιούται να περνάει καλά, η Μαλένα στέκεται με το συναίσθημα της αδικίας στο παράθυρο και κροταλίζει το ράμφος της στον κρύο αέρα. Αλλά με τον τρόπο αυτό σχηματίζονται αφράτα συννεφάκια που μετατρέπονται σε μηνύματα προς τον Κλεπέταν, κι όταν τα βλέπει στον ουρανό αντιλαμβάνεται πως είναι τα δικά της ανέκδοτα. Αμφότεροι συνεχίζουν να ζουν τις περιπέτειές τους λίγο πιο ανάλαφροι. Η επιστροφή του μετανάστη πελαργού είναι γεμάτη δυσκολίες αλλά και με την αγωνία αν η Μαλένα θα τον περιμένει. Με την ίδια αγωνία κοιτάζει κι εκείνη τον γεμάτο με πελαργούς ουρανό και κρύβει την άδεια φωλιά της γιατί ξέρει ότι την εντοπίζουν και άλλοι πελαργοί. Η στιγμή της συνάντησης ξεκινάει με μια μακρά σιωπή και την δυσκολία να βρουν τον σωστό χαιρετισμός αλλά οι δυο τους έχουν πάντα τον τρόπο και τα φτερά τους έμειναν ενωμένα!

Η αγάπη ανάμεσα στα ζώα αλλά και μεταξύ οποιονδήποτε πλασμάτων, η δύναμή της απέναντι στους πάσης φύσεως αποχωρισμούς, η άσκηση στην υπομονή, η ψυχική επικοινωνία ακόμα κι όταν ο άλλος βρίσκεται στην άκρη του κόσμου, η ζωή που πρέπει να συνεχιστεί σε πείσμα δυσκολιών και απωλειών, γιατί και ο/η αγαπημένος-η έτσι θα ήθελαν και για μας, η υπερίσχυση των θετικών συναισθημάτων απέναντι στα αρνητικά, όλα κατακλύζουν αυτή την μοναδική ιστορία, που μεταγράφει με λόγο και ιδανική εικονογράφηση την αλήθεια της. Γιατί πράγματι, στην Κροατία της δεκαετίας του ’90, ο Στιέπαν, επιστάτης σχολείου, βρήκε την Μαλένα ανίκανη να πετάξει, τραυματισμένη από έναν λαθροκυνηγό και την πήρε υπό την προστασία του. Οι δυο πελαργοί περνούσαν τιυς χειμώνες χωριστά, 800.000 μίλια μακριά ο ένας από τον άλλον και συναντιούνταν για δεκαεννιά χρόνια κάθε άνοιξη, μέχρι τον θάνατο της Μαλένα από γηρατειά. Έκαναν μαζί εξήντα έξι πελαργάκια και ο Κλεπέταν συνεχίζει να πηγαίνει εκεί όπου είναι θαμμένη. Άνθρωποι από τα γύρω χωριά αλλά και από ακόμα πιο μακριά μαζεύονταν κάθε άνοιξη για να είναι παρόντες στην επανένωση του ζευγαριού.

Εικονογράφηση: Charles Santoso

Εκδ. Παπαδόπουλος, 2024, σελ. , μτφ. Φίλιππος Μανδηλαράς [Feathers together, 2022]

Ηλικίες: 5+ [η πέρσι τρίχρονη όμως κόρη το αναζητούσε πολύ συχνά]

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη Μαλένα και τον Κλεπέταν, εδώ

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.