Λογοτεχνείο, αρ. 15

Νόρμαν Μέιλερ, Το Κατά Υιόν Ευαγγέλιον, εκδ. Νέα Σύνορα – Α.Α. Λιβάνη, 1997, μτφ. Μαρία Αγγελίδου, σ. 334-335 (Norman Mailer, The Gospel According to the Son, 1997).

Αυτοί που ήρθαν ύστερα από μένα διάβασαν τα ευλαβικά κείμενα που έγραψαν όσοι με γνώρισαν. Ευαγγέλια γράφτηκαν από ανθρώπους που δε με είχαν γνωρίσει. (Κι ήταν ακόμα πιο ευλαβικά!) Αυτοί οι μεταγενέστεροι γραφείς – που λέγονταν πια χριστιανοί – είχαν ακούσει για τις περιπλανήσεις μου στην Ιουδαία και για τα κηρύγματά μου. Πρόσθεσαν πολλά. Μίλησαν για αγγέλους που κατέβηκαν από τα ουράνια την ώρα του θανάτου μου. Άλλοι περιέγραψαν το αστροπελέκι που έσκισε στα δύο το μεγάλο καταπέτασμα του Ναού την ημέρα εκείνη…
Γιατί πολλοί απ’ αυτούς που είχα κοντά μου αρέσκονταν στις υπερβολές. (…) Γι’ αυτό κι εγώ θα έπρεπε εδώ να σφραγίσω το ευαγγέλιό μου σαν τον Δανιήλ, με την ελπίδα ότι η αλήθεια είναι πράγματι αιώνια. Αλλά δεν μπορώ. Γιατί πρέπει να μιλήσω και για όσα ειπώθηκαν αφότου είχα φύγει…

Στον Γιώργο Ρωμανό

Λογοτεχνείο, αρ. 13

Ζοζέ Σαραμάγκου – Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον, εκδ. Καστανιώτη, 1997, σελ. 210 – 211 (Jose Saramago, O Evangelho Segundo Jesus Cristo, 1991)

Το αγόρι αυτό βρίσκεται στο δρόμο για την Ιερουσαλήμ, τη στιγμή που η πλειοψηφία των παιδιών της ηλικίας του ακόμα δεν διακινδυνεύουν να βγάλουν ούτε το ένα πόδι τους από την πόρτα, ίσως να μην είναι ακριβώς αετός στη διορατικότητα ούτε και τέρας ευφυΐας, δικαιούται όμως το σεβασμό μας, έχει, όπως το δήλωσε κι ο ίδιος, μια πληγή στην ψυχή, κι επειδή η φύση του δεν τον αφήνει να περιμένει να τον γιατρέψει η συνήθεια του να ζει μαζί της, μέχρι να φτάσει να κλείσει μαζί μ’ εκείνη την καλόθυμη ουλή που λέγεται λησμονιά, βγήκε στον κόσμο, ίσως για να πολλαπλασιάσει τις πληγές και να φτιάξει, με όλες τους μαζί, ένα μοναδικό και απόλυτο πόνο.

 Ίσως να μοιάζουν αταίριαστες αυτές οι υποθέσεις, όχι μόνο για τον άνθρωπο αλλά και για το χρόνο και τον τόπο, να τολμούμε να φανταστούμε σύγχρονα και πολύπλοκα αισθήματα στο κεφάλι ενός αρχαίου Παλαιστίνιου γεννημένου χρόνια πριν οι Φρόυντ, Γιουνγκ, Γκρόντεκ και Λακάν έρθουν στον κόσμο, το σφάλμα μας όμως, επιτρέψτε την έπαρση, δεν είναι ούτε βαρύ ούτε σκανδαλώδες, αν λάβουμε υπόψη την πληθώρα των γραπτών που έχουν για πνευματική τους τροφή αυτοί οι Ιουδαίοι, τόσα και τόσα παραδείγματα που μας επιτρέπουν να σκεφτούμε ότι ένας άνθρωπος σε οποιαδήποτε εποχή κι αν ζει ή έζησε, είναι πνευματικά σύγχρονος κάποιου άλλου σε κάποια άλλη εποχή.

Στον Αναστάση Βιστωνίτη