Μπαίνοντας στη θέση των ζώων
Θυμάμαι μια μικρή γάτα ονόματι Περισπωμένη, βαφτισμένη λόγω του καμπυλόγραμμου και στραβού περπατήματός της εξαιτίας ενός ατυχήματος. Κυκλοφορούσε στο βιβλιοδισκοπωλείο Λωτός, στην Θεσσαλονίκη των αρχών του ’90 και μάλιστα στα εγκαίνιά του, καθώς έσκυβα να δω κάποια βιβλία, κοιμήθηκε στην πλάτη μου, με αποτέλεσμα να βγάλω όλη την βραδιά καμπουριασμένος πλην ευτυχής με το αρειμάνιο γουργουρητό της πίσω μου. Τέτοια πλάσματα σαφώς αναζητούν την μυθιστόρησή τους σε κάποιο παιδικό βιβλίο αλλά να που τριάντα χρόνια μετά, μια άλλη γάτα με στραβή ουρά, πρώην αδέσποτη κι αυτή, εισχωρεί στη ζωή της εν λόγω συγγραφέως και εικονογράφου και την εμπνέει στο πρώτο της βιβλίο.
Και πρόκειται για ένα βιβλίο γλυκύτατο και ευφυές. Ο μικρός πρωταγωνιστής απλώς επιθυμεί αυτό που επιθυμούσαμε όλοι στην ηλικία του: να πάρει σπίτι του ένα από τα ζωάκια που συναντά στις βόλτες του στις εξοχές, κι έτσι την μία φέρνει έναν σκίουρο, την άλλη έναν βάτραχο, την τρίτη ένα πουλάκι. Βέβαια πρόκειται για ζώα που δεν είναι δυνατόν να μείνουν σε σπίτι και το κυριότερο, τα προσκαλεί με λάθος τρόπο: τα παγιδεύει. Όταν, μάλιστα, τα φέρνει στην μητέρα του, της αναφέρει με αθώο ύφος πως αυτά τον ακολούθησαν και ζητάει την γνώμη της.
Η μητέρα αποδίδεται περίτεχνα – δεν φαίνεται το πρόσωπό της, μόνο εκείνα που κάνει – κάποια δουλειά, η φροντίδα των φυτών, η απόλαυση της παραλίας· σημασία έχει εκείνο που λέει, όχι κάποια επίπληξη ή διδακτική φράση αλλά η επίκληση της ενσυναίσθησης. Αυτή η τρυφερή, πλην κυρίαρχη φωνή μέσα στην αφάνειά της ρωτάει το μικρό αγόρι: αν εσύ ήσουν βάτραχος, πουλάκι ή σκίουρος πού θα ήθελες να ζεις; Και το παιδί δεν δοκιμάζει απλώς να σκεφτεί αλλά και να βιώσει κάπως το περιβάλλον των ζώων: ανεβαίνει στο δέντρο, βουτάει στη λίμνη, ανεβαίνει ψηλά με την κούνια, σα να πετάει. Τότε καταλαβαίνει μόνο του ότι τα ζώα που τόσο θα ήθελε να έχει δίπλα του στο σπίτι έχουν από την φύση πιστωθεί σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον και μόνο εκεί μπορούν να ζήσουν.
Όμως δεν τελειώσαμε! Εδώ έρχεται η γάτα – λάθος, ήταν πάντα τριγύρω από την αρχή της ιστορίας, αλλά ο μικρός δεν την έβλεπε καν, όπως τόσα πράγματα που είναι μπροστά μας μα το μυαλό μας βρίσκεται αλλού. Τώρα ο ήρωας σκέφτεται αλλιώς και γίνεται για λίγο ο ίδιος μια γάτα: Αν ήμουν μια αδέσποτη γάτα με στραβή ουρά … πού θα ήθελα να ζω; Τότε η απάντηση μπορεί να είναι υπέρ του, και όλοι να αντιληφθούμε ότι ένας γαλήνιος, ευγενικός και «μαιευτικός» χειρισμός, χωρίς άρνηση αλλά με μια ερώτηση που προσκαλεί την σκέψη και την ενσυναίσθηση σε κάθε παιδί, οδηγεί σε έναν πολύτιμο τρόπο σκέψης, έναν διανοητικό θησαυρό για κάθε παιδί. Η Λίζα Τζομπ ασκεί την ζωγραφική, την χαρακτική, το κολάζ και την φωτογραφία, ενώ έχει εργαστεί ως σχεδιάστρια παιχνιδιών.
Ηλικίες: 4+
Εκδ. Μεταίχμιο, 2020, σελ. 40, μτφ Μάρω Ταυρή [Lisa Jobe – Can I keep it?, 2019]
Ιστοσελίδα της συγγραφέως: εδώ.
Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.
Πανδοχείο 