Κωνσταντίνα Τασσοπούλου – Ένα φτερό

Ο αληθινός πλούτος

Θυμάμαι από τα βαθιά παιδικά μου χρόνια τις βόλτες με τον παππού μου στον Βασιλικό, όπως τον λέγαμε τότε, νυν Εθνικό Κήπο. Τις πάπιες με τα πορτοκαλί ράμφη σε αθόρυβες πλεύσεις, την ηχητική πανδαισία των αόρατων πουλιών στα δέντρα, μια σουσουράδα που είδαμε κάποτε να σουλατσάρει ακριβώς μπροστά μας – αλλά τίποτα δεν με είχε εντυπωσιάσει περισσότερο από ένα παγώνι που βγήκε από τα φυλλώματα, μας κοίταξε και άνοιξε θριαμβευτικά τα πολύχρωμα φτερά του. Μετά δεν είδα ποτέ, παρόλο που, ζώντας στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης άκουγα συχνά τα παγώνια της Μονής Βλαττάδων, αλλά μιλάμε για άλλη αίσθηση. Έκτοτε αναζητούσα την παρουσία του εκεί όπου συνέβαιναν όλα, μέσα στα βιβλία, αλλά δεν υπήρχε πουθενά. Έπρεπε να περάσουν δεκαετίες μέχρι να το βρω επιτέλους πρωταγωνιστή σε ιστορία χρωματιστή και περιπετειώδη. Προφανώς προϋπήρξε ως ήρωας σε πολλά άλλα βιβλία, αλλά αυτό εδώ είναι το πρώτο που γνωρίζω στον δικό μου μικρόκοσμο.

Πρόκειται για τον κύριο Παγώνη, που ωραίος, πλουμιστός και αγέρωχος καμαρώνει για την εμφάνισή του, ένας αδιαμφισβήτητος άρχων της ομορφιάς στο βασίλειο των πουλιών. Η βεντάλια των φτερών του φτάνει μέχρι τον ουρανό και κρύβει μέχρι και λίγο ήλιο. Έρχεται, λοιπόν, μια μέρα που ο κύριος Κόκορας του ζητά ένα και μοναδικό φτερό, επειδή έχει ραντεβού με μια δεσποινίδα κότα και θέλει να την εντυπωσιάσει. Κι όμως, ο κύριος Παγώνης, παρόλο που τα φτερά τού φτάνουν και του περισσεύουν, αρνείται, και δη εμφατικά λέγοντας: Δηλαδή επειδή εσύ θέλεις να εντυπωσιάσεις μια κότα θα χαλάσω εγώ το φτέρωμά μου; Η απάντηση αυτή δίνεται με τον ίδιο και απαράλλαχτο τρόπο σε όλα τα άλλα πτηνά που με την σειρά τους του ζητούν ένα φτερό: στον κύριο Μπάουερ που το θέλει για μια συνέντευξη, στον κύριο Στρουθοκάμηλο για να φτιάξει ένα κοστούμι, στην Πάπια για να ομορφύνει το καπέλο της, στην Χήνα για να περιποιηθεί την κούνια του μωρού της, στην Καρακάξα για να ξεσκονίσει το σπίτι, στο Περιστέρι για να κάνει αέρα, στον Κόρακα γιατί έτσι, κ.ο.κ. Φυσικά όλα αυτά τα πουλιά μια χαρά κατάφεραν να κάνουν αυτό που ήθελαν και χωρίς το φτερό του παγωνιού, όμως φρόντισαν να εκφράσουν στο Παγώνι την αρνητική του πράξη.

Ο δυνατός αέρας που φύσηξε λίγο αργότερα τα έστειλε σε κρυψώνες και φωλιές, όμως έτσι όπως είχε ανοίξει τα φτερά του ο κύριος Παγώνης δεν έβλεπε τι γινόταν γύρω του και ξεπουπουλιάστηκε ολόκληρος, χωρίς καν να το πάρει χαμπάρι. Πρέπει να φτάσει στα αυτιά του από την Κίσσα, την Γαλιάντρα, την Κάργια, την Κουρούνα για να αντιληφθεί το πάθημά του. Όμως χωρίς δεύτερη σκέψη τα πουλιά έρχονται να του προσφέρουν από ένα φτερό, πριν καν το ζητήσει: το Καναρίνι, το Αηδόνι, ο Αετός, το Γεράκι, η Νερόκοτα, η Κουκουβάγια, ο Γλάρος και άλλα και άλλα. Και γίνεται ξανά πολύφτερος και πλουμιστός αλλά και διαφορετικός, καθώς κατάλαβε πως δεν πήρε πίσω μόνο την μορφή του αλλά και την ζέστη, την ασφάλεια και πάνω απ’ όλα την φιλία και την αγάπη. Και το πολύτιμο μάθημα «Άμα δεν ξέρεις να δίνεις είσαι φτωχός κι ας έχεις να δώσεις. Άμα ξέρεις να δίνεις είσαι πλούσιος κι ας μην σου περισσεύουν». Α, και επειδή δεν χρειάζεται να κρύψεις κάποιον προκειμένου να φανείς εσύ περισσότερο εντυπωσιακός, όσο κι αν ξανάνοιξε τα φτερά του, δεν έκρυψε ποτέ τον ήλιο.

Όσο για μας, αντιλαμβανόμαστε ότι περιχαρακωμένοι στον κόσμο μας και στο ωραίο μας φτέρωμα δεν παίρνουμε είδηση τι γίνεται έξω από αυτόν και πως πολλά από τα προβλήματά του θα φτάσουν και σ’ εμάς· πως η δοτικότητα, η αλληλεγγύη, η υποστήριξη και η βοήθεια κάποιου που μας έχει ανάγκη αποτελούν την μεγαλύτερη περιουσία μας. Η εικονογράφος επιλέγει να δώσει έμφαση στις ζωγραφιές των πουλιών, που αποδίδονται με πρωτότυπο και διασκεδαστικό τρόπο και τονισμένα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Καθώς, μάλιστα, δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε πληροφορίες για όλα αυτά τα καλοζωγραφισμένα πτηνά, στις τελευταίες σελίδες μας περιμένουν μικρά λήμματα για το καθένα, γραμμένα με τον απολαυστικό χιουμοριστικό τρόπο της συγγραφέα, σαν μια μικρή εννιασέλιδη εγκυκλοπαίδεια 27 λημμάτων!

Και επειδή σε κάθε κλείσιμο του βιβλίου οι νεαρές μου αναγνώστριες απορούν, «δηλαδή δεν θα δούμε κάτι άλλο από αυτό το βασίλειο των πουλιών;», χάρη στην μαγεία που πάντα συμβαίνει στον κόσμο της παιδικής λογοτεχνίας, όχι μόνο υπάρχει συνέχεια, αλλά αυτή είχε ήδη γραφτεί προτού εκδηλωθεί η παραπάνω επιθυμία: Ετοιμαστείτε για το βιβλίο «Δυο φτερά», από την ίδια συγγραφέα και τις ίδιες εκδόσεις, σύντομα και στα δυο Πανδοχεία!

Εκδ. Υδροπλάνο, 2021, σελ. 42

Εικονογράφηση: Νικολέττα Φιλιππίδη

Ιστοσελίδα της συγγραφέα: www.tassopoulou.gr

Ιστοσελίδα της εικονογράφου: www.nikolettafilippidi.gr

Η Κωνσταντίνα Τασσοπούλου κάποτε στο Αίθριο του Πανδοχείου, εδώ.

Μια αφήγηση του παραμυθιού, εδώ.

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.

Al Rodin – Η Λία και το λιοντάρι

Οι φίλοι μας, το δεύτερο μας βλέμμα

«Πέρα από τον φράχτη, σε μια γωνιά του λιβαδιού, η Λία έψαχνε να βρει ένα κατοικίδιο…»: για άλλη μια φορά η αρχή ενός παραμυθιού που καλλιεργεί την προσμονή μιας ιστορίας, η κλήση της ανυπομονησίας, η πόρτα που ανοίγει στην περιπέτεια της κάθε ημέρας που πάντα θα συνδέεται με την έξοδο του παιδιού από το σπίτι. Αυτή τη φορά η ηρωίδα ετοιμάζεται η ίδια να προ(σ)καλέσει τις περιπέτειές της: βγαίνει να αναζητήσει ένα ζωάκι αλλά όχι όποιο κι όποιο· θέλει έναν φίλο ακριβώς για να την συνοδεύει σε αυτές! Στην άλλη άκρη του λιβαδιού ένα λιοντάρι ψάχνει κι αυτό τον δικό του «κατοικίδιο» σύντροφο για τις δικές του περιπλανήσεις. Και αρχίζουν το ψάξιμο στα πρασινοκίτρινα λιβάδια και στην γύρω φύση όπου κρύβονται δεκάδες μικρά ζωάκια (που αποκαλύπτονται και σ’ εμάς σιγά σιγά), τα οποία όμως, για κάποιο λόγο, δεν είναι αυτά που θα ήθελαν.

Μπορεί Λία και λιοντάρι να βρίσκονται στις απέναντι άκρες των σελίδων, όμως το μυριζόμαστε πως θα βρεθούν ενώπιος ενωπίω και η στιγμή της συνάντησης και των αμοιβαίων έκπληκτων βλεμμάτων αποδίδεται περίφημα. Φυσικά στο φλέγον ζήτημα ποιος θα γίνει το κατοικίδιο τίνος υπάρχει πλήρης διαφωνία. Η Λία εκθέτει τα επιχειρήματά της -θα του μαθαίνει κόλπα, θα ζουν περιπέτειες μαζί- αλλά και το λιοντάρι αντιπαρατάσσει τα δικά του: θέλει να ζήσει τις δικές του περιπέτειες, έχει τα δικά του όνειρα. Κι όταν η Λία το ρωτά σε τι είδους περιπέτειες αναφέρεται, ο λιοντάρι της δίνει την ουσία τους: δεν τις γνωρίζει ακόμα γιατί μια καλή περιπέτεια είναι πάντα μια έκπληξη!

Αυτό ήταν, λοιπόν, θα συνεχίσει ο καθένας μόνος του; Όχι, προς το παρόν δεν αποχωρίζονται και προχωρούν διστακτικά αλλά μαζί. Η Λία φοβάται να χωθεί μέσα στα πολύ ψηλά χόρτα και το λιοντάρι την καταλαβαίνει· όχι μόνο δεν την κοροϊδεύει αλλά βρίσκει κι αυτό μια πρόφαση να μείνει πίσω. Μπαίνουν όμως παρέα από άλλο σημείο στη βαθιά βλάστηση και ανακαλύπτουν βατόμουρα, μανιτάρια, αρχαία φυτά. Λίγο αργότερα το λιοντάρι εμφανώς φοβάται την βροχή και τις αστραπές αλλά δεν το παραδέχεται και η Λία του κρατά την πατούσα του και του προτείνει να φανταστούν πως βρίσκονται σε ένα πάρτι. Και το τέλος της καταιγίδας τους αποκαλύπτει ένα λαμπερό και πολύχρωμο λιβάδι, ενώ η επιστροφή στα σπίτια τους δεν σημαίνει το τέλος της περιπέτειας γιατί είναι γεμάτη με το υπέροχο θέαμα της φύσης που ζωντανεύει. Τώρα, τι σκέφτεστε, θα ξαναβρεθούν ή δεν θα ξαναβρεθούν μαζί η Λία και το λιοντάρι;

Ολόκληρη η «ιστορία» ξετυλίγεται κυρίως με την εικονογράφηση που πάντα έχει την δική της γλώσσα, σε σημείο να μη χρειάζονται πολλές λέξεις. Και είναι μια ιστορία που υμνεί την φιλία ακριβώς όπως θα έπρεπε να είναι, αυτήν που μας παίρνει από την ατομική θέαση του κόσμου και μας ανοίγει την ματιά, δίνοντάς μας ένα δεύτερο βλέμμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Λία προσπαθεί να δει τον κόσμο από την θέση του λιονταριού δοκιμάζοντας ακόμα και τα γιγαντιαία του βήματα ή την  είσοδο του μέσα στο ψηλό γρασίδι.

Αλλά και σε γενικότερο πλαίσιο, η ζωή που την μοιράζεται κανείς επιφυλάσσει πάντα περισσότερα δώρα. Οι δυο φίλοι «αντιλαμβάνονται» τους κοινούς τους φόβους, μαθαίνουν να εμπιστεύονται και να κατανοούν ο ένας τον άλλον, αφήνονται μαζί στην ομορφιά της φύσης. Όσο για την αρχική τους διαφωνία, δεν λύνεται αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία επειδή η φιλία δεν μπορεί να μην συμπεριλαμβάνει τις διαφωνίες, την αντιπαράθεση, τον συμβιβασμό, την εύρεση των κοινών στοιχείων. Η Λία και το λιοντάρι μπορούν να παραμένουν ο εαυτός τους αλλά και να αποδέχονται πως και οι άλλοι θα παραμείνουν ο εαυτός τους, και αυτό όχι μόνο δεν χαλάει αλλά αποτελεί και την βάση της φιλίας.

Συγγραφέας και εικονογράφος, ο Λονδρέζος Al Rodin, εδώ ζωγραφίζει «ελαιογραφίες» με εμφανή ιμπρεσιονιστικά στοιχεία και επιλέγει εκτυφλωτικά και έντονα χρώματα, τα οποία όμως αποδίδουν απολύτως φυσικές εικόνες και δεν έχουν καμία «τεχνητή» χροιά. Ειδικά για εμάς που απορούμε γιατί λείπει τόσο πολύ το έντονο κίτρινο και όλες του οι αποχρώσεις από τα παιδικά βιβλία σήμερα, εδώ αποζημιωνόμαστε και με το παραπάνω.

Εκδ. Παπαδόπουλος, 2023, μτφ. Αιμιλία Γιασεμή, σελ. 40 [An adventure for Lia and lion, 2023]

Ηλικίες: 3-6

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.