Τζουντίτα Καμπέλο – Είναι φθινόπωρο, σκαντζόχοιρε!

Χωριστά αλλά μαζί

Μια από τις προσφιλέστατες προσωπικές επενέργειες της ανάγνωσης βιβλίων για παιδιά είναι η μεταφορά από τα βάθη της μνήμης πλήθους σκέψεων και πρώτων προβληματισμών σχετικά με τα θαύματα του κόσμου. Αρκεί μια σελίδα, μια φράση ή και μια εικόνα για να ανασύρει από το τόσο μακρινό παιδικό μου παρελθόν κάποια αίσθηση, κάποια ερώτηση, κάποια απάντηση που πιθανολογούσα ως αληθινή. Έτσι και τώρα, γνωρίζοντας τον αξιαγάπητο σκαντζόχοιρο με την θαλασσιά φορεσιά ύπνου, μοιράζομαι ξανά μαζί του τα ερωτήματα που με έκαιγαν και τότε: Καταλαβαίνουν τα ζωάκια το πλησίασμα της χειμερίας νάρκης; Πώς συμπεριφέρονται τις τελευταίες ημέρες προτού βυθιστούν στον ύπνο; Αντιλαμβάνονται ότι θα λείψουν για καιρό; Μπορεί να στενοχωριούνται με την «αίσθηση» ότι θα αργήσουν να ξαναδούν τους φίλους τους; Υπάρχει περίπτωση να επιχειρούν που καινπου καμιά ζαβολιά διαφυγής;

Είναι, λοιπόν, μια παρέα ζώων, ο σκαντζόχοιρος, ο λαγός, η κίσσα και ο σκίουρος, που βιώνουν συντροφιά την έλευση των τεσσάρων εποχών του χρόνου σε ισάριθμες περιπέτειες (Είναι καλοκαίρι, Κίσσα / Είναι φθινόπωρο, Σκαντζόχοιρε / Είναι χειμώνας, Λαγέ / Είναι άνοιξη, Σκιουράκι, τα τέσσερα βιβλία της σειράς, όλα από τις εκδ. Ψυχογιός, 2023), ενώ δοκιμάζονται σε περιπέτειες που δεν είναι άσχετες με την αλλαγή των συνθηκών και ανάλογες μεταιχμιακές καταστάσεις.  Γύρω τους βέβαια τιτιβίζουν, βουίζουν και γρυλλίζουν και άλλα μέλη του ζωικού βασιλείου, μέσα σ’ ένα δάσος γεμάτο πυκνά δέντρα, πλούσια βλάστηση και, πάνω απ’ όλα, εκθαμβωτικά χρώματα.

Όλοι λοιπόν γιορτάζουν τον ερχομό του φθινοπώρου: θα βγουν για μάζεμα μανιταριών και συλλογή χρυσών φύλλων για στολισμό, το δάσος θα γίνει πορτοκαλί, η μυρωδιά των σταφυλιών θα κυριαρχεί παντού, οι κολοκυθόσουπες θα αχνίζουν, χαμός! Όμως ο Σκαντζόχοιρος είναι αγέλαστος και μελαγχολικός γιατί δεν θα να ζήσει τίποτα απ’ όλα αυτά, και φυσικά θα του λείψουν και οι φίλοι του. Γιατί να πρέπει να κοιμηθεί όλο τον χειμώνα; Μήπως να αρνηθεί; Αυτή είναι η λύση και μάλιστα, ακριβώς για να κρατηθεί ξύπνιος, θα μοιραστεί όλες τις φθινοπωρινές δραστηριότητες με τους φίλους του: θα βοηθήσει το σκιουράκι να αποθηκεύσουν ξηρούς καρπούς, θα συλλέξει μαζί με την κίσσα φύλλα όλων των χρωμάτων, θα κάνει οτιδήποτε είναι δυνατό να ξεγελάσει τον ύπνο και να παραμείνει ενεργός!

Όμως μπορεί κανείς να πάει ενάντια στην ίδια του την φύση; Η νύστα τον καταβάλλει, γλιστράει, πέφτει, είναι έτοιμος να κοιμηθεί όρθιος. Τα ζώα τον καταλαβαίνουν, του συμπαραστέκονται, του εξηγούν – και αμέσως συλλαμβάνουν την ιδέα για ένα μεγάλο πάρτι, με δάσος καταστόλιστο, μενού πλούσιο και πρόγραμμα μουσικοχορευτικό. H αναχώρηση για την χειμερία νάρκη είναι πανηγυρική. Αλλά και πάλι, όταν η γιορτή τελειώσει, δεν θα είναι και πάλι μελαγχολικός; Όχι, γιατί εκτός από την υπέροχη αίσθηση του κοινού γλεντιού, οι τρεις φίλοι του έρχονται να του χαρίσουν τα πολύτιμα φθινοπωρινά δώρα – αυτά που δεν θα μπορέσει να μαζέψει αλλά θα μπορεί να τα έχει μαζί του στο κρεβάτι, όταν θα βυθιστεί στον ζεστό του ύπνο: ένα μεγάλο μανιτάρι, δώρο της φθινοπωρινής γης, ένα ανάλαφρο φτερό, προσφορά του φθινοπωρινού ανέμου κι ένα μπουκέτο λουλούδια και φύλλα, από την χλωρίδα της εποχής.

Αν υπάρχουν, λοιπόν, πράγματα που δεν γίνεται να αποφύγουμε, αν ο κύκλος της ζωής μας φέρνει σε συγκεκριμένες καταστάσεις, αν η φύση μας είναι αυτή που είναι, τότε δεν μένει παρά να τα αποδεχτούμε αλλά αυτή η αποδοχή μπορεί να γίνει όσο πιο ανάλαφρη γίνεται, συντροφιά με τους αγαπημένους μας, με μια κοινή γιορτή, με τα πιο ταιριαστά δώρα και με την ανεκτίμητη αίσθηση ότι μας καταλαβαίνουν και είναι δίπλα μας, με όποιο τρόπο είναι δυνατόν.

Θα μπορούσε η ιταλίδα συγγραφέας να αρκεστεί στην γεμάτη ιστορία και να περιοριστεί στα συναισθήματα και τις πράξεις των πρωταγωνιστών. Κι όμως, το ποιητικής μορφής κείμενό της δεν τσιγκουνεύεται λέξεις και ομοιοκαταληξίες, ενώ ενώ οι σελίδες ανοίγουν κάθε φορά σε μια πανδαισία χρωμάτων. Πέρα από την συγγραφή η Καμπέλο κάνει μαθήματα κεραμικής σε παιδιά με αναπηρία και οργανώνει δραστηριότητες για παιδιά και εφήβους.

Ηλικίες: 3-6

Εικονογράφηση: Αριάνα Τσίτσο. Εκδ. Ψυχογιός, 2023, σελ. 40, μετάφραση-απόδοση Δήμητρα Δότση [Giuditta Campello /Arianna Cicciò  – E autunno, Riccio, 2020].

Ιστοσελίδα της εικονογράφου εδώ.

Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.