Ο θαυμαστός κόσμος των ζώων (όπως δεν τον φανταστήκαμε ποτέ)
Ήταν ένα γουρουνάκι που δεν είχε χρήματα να αγοράσει στολή για να πάει στο αποκριάτικο πάρτι. Έτσι το γουρουνάκι πήρε λίγη λάσπη και ζωγράφισε μια γραμμή στη ράχη του. Και πήγε στο πάρτι ντυμένο κουμπαράς.
Θυμάμαι κανείς ένα έξοχο μικρό βιβλιαράκι με τον τίτλο Ζωολογία που κάποτε έβγαλαν οι εκδόσεις Στιγμή; Συγγραφέας ήταν ο τσεχοσλοβάκος Μίλος Ματσόουρεκ [Miloš Macourek], ο οποίος σε λίγες σελίδες σκάρωνε προς τιμήν δέκα ζώων ισάριθμες ελλειπτικές, αστείες και ευφάνταστες ιστορίες (μτφ. Σπύρος Τσακνιάς, Α’ έκδοση, 1988, τελευταία έκδοση 2018). Έκτοτε αναρωτιόμουν γιατί ο αχανής θαυμαστός κόσμος των ζώων, ενώ αποτελεί ελεύθερο πεδίο αχαλίνωτης φαντασίας, δεν έχει εμπνεύσει ανάλογες ιστορίες, που να αντιστρέφουν τα δεδομένα του και να παραλλάσσουν τις ιδιότητές τους.
Πλέον υπάρχει ένα τέτοιο βιβλίο που δεν περιορίζεται σε δέκα αλλά σε εκατόν δέκα συν ένα ζώα, τα οποία μεταπλάθει ως πλάσματα φαντασιακά, που ζουν σύντομες, διάρκειας μιας φράσης αλλά ξεκαρδιστικές περιπέτειες, βλέπουν τις ιδιότητές τους να δημιουργούν σπάνιες καταστάσεις ή απελευθερώνονται για λίγο από την ταυτότητά τους. Άλλοτε, πάλι, μάλιστα, ακόμα κι όταν παραμένουν αυτό που είναι, βιώνουν ιστορίες αναπάντεχες, που σε κάθε περίπτωση τους αλλάζουν τη ζωή ή την ημέρα ή την στιγμή.
Πώς να μην σε γοητεύσει ο χαμαιλέοντας που δεν ξέρει να αλλάζει χρώμα αλλά τελικά αφού πρασινίζει από την ζήλεια του, κοκκινίζει από την ντροπή του, κιτρινίζει από τον πυρετό, ασπρίζει από τον φόβο του και γίνεται μωβ από το πολύ μύρτιλο, άρα προφανώς μια χαρά τα καταφέρνει; Ή ο κόκορας που με το που βγαίνει ο ήλιος αρχίζει το τραγούδι αλλά τραγουδάει τόσο χάλια που τελικά πιάνει βροχή, ή ο ρινόκερος που ως γνωστόν βλέπει μόνο πολύ κοντά και δεν αντιλαμβάνεται ότι το βουνό στο οποίο διαρκώς πηγαίνει ήταν το κέρατό του;
Εδώ λαμβάνουν χώρα και παράδοξα συμβάντα: μια σαύρα χάνει την ουρά της από ένα αρπακτικό αλλά αντί να της φυτρώσει καινούργια ουρά, φυτρώνει στην κομμένη ουρά μια καινούργια σαύρα! Έχουμε ιστορίες με χαρούμενο τέλος, όπως το βιζόν που τρέμει από το φόβο του μπροστά στον κυνηγό αλλά εκείνος νομίζει πως τρέμει από το κρύο, άρα δεν θέλει την γούνα του· έχουμε και πολυπόθητες ερμηνείες όπως για ποιο λόγο γελάει η ύαινα (και είναι όντως ξεκαρδιστικός). Μερικά είδη βρίσκουν ωραιότατες λύσεις, όπως μια χελώνα που κλείνεται στο καβούκι της και αναγκάζεται να φωνάξει κλειδαρά, και ένα γκνου που τρίβεται σ’ ένα δέντρο όχι για να ξυστεί αλλά για να αρωματιστεί, καθώς πρόκειται για σανδαλόξυλο!
Φυσικά υπάρχουν και φυσιολογικές εξελίξεις που ποτέ δεν σκεφτήκαμε: ένα γερασμένο σαράκι συνεχίζει να τρώει βιβλία αλλά αποφεύγει αυτά με το σκληρό εξώφυλλο, οι σαρδέλες απορούν πώς στριμώχτηκαν στη θάλασσα έτσι σαν σαρδέλες, μια φάλαινα απολαμβάνει να τραγουδάει στο ντους (του πίδακά της), ένα μαύρο πρόβατο ασπρίζει λόγω … γήρατος. Αμφιβάλλει κανείς για την αληθοφάνεια των σχετικών ιστοριών; Αποκλείεται δηλαδή ένα σπουργίτι που έχει όρεξη να φάει ένα χιλιόποδο να συμβιβαστεί με είκοσι πέντε σαρανταποδαρούσες, ή μια σαύρα, που καθημερινά κάνει την ηλιοθεραπεία της πάνω στην ίδια στρογγυλή πέτρα, να αποτελεί ηλιακό ρολόι για τα υπόλοιπα ζώα;
Σε μερικές από τις πλέον αγαπημένες ιστορίες, μια μύγα που πέφτει μέσα στη σούπα για να σωθεί έχει την έξοχη ιδέα να την ρουφήξει ολόκληρη και να βγει περπατώντας, μια αγελάδα όταν χοροπηδάει σαν κατσίκι βγάζει τυρί κατσικίσιο, ένας σκύλος ξύνει το κεφάλι του λόγω ενός ψύλλου αλλά όλοι νομίζουν ότι το κάνει επειδή σκέφτεται, ένα έντομο-κλαράκι κρύβεται ως συνήθως σ’ ένα κλαράκι αλλά τελικά πάνω του φυτρώνει ένα… φυλλαράκι, μια πυγολαμπίδα πηγαίνει στον γιατρό επειδή της έσβησε το φωτάκι αλλά αυτός της λέει πως είναι θέμα ηλεκτρολόγου, ένα αρμαντίλο πηγαίνει στον γιατρό επειδή του έσπασε η πανοπλία αλλά αυτός του λέει ότι είναι θέμα σιδερά κι ένα σαλάχι που δεν αντέχει να του λένε ότι μοιάζει με καπέλο, πάει και φοράει ένα, για να υπάρχει σαφής διάκριση! Και πόσο συμπάσχω με τον μυωξό που δεν καταφέρνει να πέσει σε χειμερία νάρκη επειδή η υπόλοιπη οικογένεια ροχαλίζει!
Σε αυτό το θεοπάλαβο ζωικό βασίλειο, τυφλοπόντικες επιτέλους αγοράζουν γυαλιά, πασχαλίτσες μαθαίνουν αριθμητική πάνω στις βούλες τους, κάμπιες σώζονται τελευταία στιγμή από την πτώση επειδή γίνονται πεταλούδες, λέοντες ψάχνουν αφορμή να παραγγείλουν χρυσό στέμμα. Υπάρχουν βέβαια και ζωάκια που ζουν στιγμές άξιες κινηματογράφησης, όπως μια νυχτοπεταλούδα η οποία έτσι όπως γυρίζει γύρω από την λάμπα την βιδώνει και την ξεβιδώνει, ένα καλαμάρι που είναι τόσο χαρούμενο ώστε πετάει μελάνι πολύχρωμο, μια ακρίδα που κάνει άλμα επί κοντώ! Και βέβαια, πώς δεν το είχαμε σκεφτεί, ότι για μια ψείρα η χωρίστρα στα μαλλιά μας είναι ιδανική λεωφόρος, ότι ο ακανθόχοιρος είναι το ιδανικό κατοικίδιο ενός … φακίρη, ότι μια σαρανταποδαρούσα θα γινόταν έξοχος ποδοσφαιριστής εκτός από … τερματοφύλακας, ότι ένα καβούρι που κάνει τα πάντα στραβά δεν μπορεί παρά να περπατάει …ίσια;
Είναι προφανές ότι το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο στις μικρές ηλικίες, προκαλώντας ατελείωτες λάμψεις ιδεών και εκρήξεις φαντασίας αλλά και σε κάθε ενήλικο λάτρη της ακαριαίας ιστορίας, του κωμικού μικροδιηγήματος και της φανταστικής ζωολογικής μυθοπλασίας. Μέχρι και για εμάς τους αναγνώστες υπάρχει μια αφήγηση στο τέλος (σοβαρολογώ). Μια παράκληση μόνο: Δώστε μας κι άλλες τέτοιες βινιέτες! Ο κατάλογος των ζώων είναι ανεξάντλητος και άλλωστε ακόμα και αυτά τα εκατόν έντεκα ζώα σίγουρα θα έχουν ζήσει και άλλες αδιανόητες στιγμές!
Εκδ. Καλέντης, 2022, σελ. 128 [Minimalario, 2011]
Απόδοση: Αντώνης Παπαθεοδούλου
Δημοσίευση και στο Πανδοχείο των παιδιών, εδώ.
Πανδοχείο 