Περιοδικό Διαβάζω, τεύχος 498 (Ιούλιος – Αύγουστος 2009)

Ο Nick Cave έχει έτοιμο το δεύτερό του μυθιστόρημα (Ο Θάνατος του Μπάνι Μάνρο) – θα το εκδώσει ο Τόπος το φθινόπωρο. Την ίδια εποχή και το Γατικό Λεξικό του Νίκου Πλατή. Ο πιο αφοσιωμένος μηχανικός της ελληνικής λογοτεχνίας, ο Αλέξανδρος Αργυρίου, διαυγής ως τα 88 του, πρόλαβε να την τιμήσει με 8 τόμους Ιστορίας Της προτού πάει να ξεκουραστεί. H Βιβλιοθήκη της Βερόνας έχει ειδικά χωριστά τμήματα για τους τροφίμους των φυλακών. Μότο της: «Εδώ μπορεί να βρει κανείς τα πάντα, εκτός από την πλήξη!».

Αυτός ο 34χρονος Ντάνιελ Κέλμαν πώς έχει καταφέρει ενάμιση εκατομμύριο αναγνώστες με την Μέτρηση του κόσμου; Ως επιδραστικούς διαμορφωτές καθορίζει τους Τόμας Μαν, Καρλ Κράους (δοκίμια), συν τους κλασικούς Χέλντερλιν και Γκαίτε – γι’ αυτό και τον διακωμώδησε ανελέητα στην Μέτρηση; Το ζεύγος Όστερ πέρσι έβγαλε φρέσκα βιβλία, μόνο που ο Άνθρωπος στο σκοτάδι του Πολ δεν έχει την σπίθα της έκπληξης, ενώ η Θλίψη ενός Αμερικανού της Νορβηγίδας Σίρι Χουβστεντ τον ξεπέρασε αισθητά. Άραγε ισχύει ή απλά ακούγεται γοητευτικότερο έτσι; Ελπίζω οι όποιοι ανταγωνισμοί τους στο σπιτικό του Μπρούκλιν να λύνονται οριζοντίως.

Το Αστυνομικό Μυθιστόρημα φακελώνεται εκ νέου από τους συνήθεις ύποπτους: Ανδρέα Αποστολίδη, Φίλιππο Φιλίππου κ.ά. Άλλες 200 νέες εκδόσεις βρίσκονται εκεί έξω, χαμός γίνεται: Χανίφ Κιουρέισι, Χένρι Μίλλερ, Πίτερ Κάρεϊ, ένα χαμένο Μπάρροουζ με Κέρουακ, Ζατέλη, Παπαμόσχος, Χαρτοματσίδης, Κώτσιας, Ακρίβος, Ραπτόπουλος, Χωμενίδης, Βασιλικός έχουν όλοι νέα βιβλία κι ούτε στα πρώτα τραπέζια των βιβλιοπωλείων δεν προλαβαίνουν να καθίσουν. Κι εμείς πού θα διαβάσουμε για όλα αυτά; Εδώ, στο τρίτο τεύχος πριν τα 500.

Πρώτη δημοσίευση: εδώ.

Περιοδικό Νέα Εστία, τεύχος 1823 (Ιούνιος 2009)

 

Αφιέρωμα στον Νίκο Μπακόλα (1927-1999)

Ευφραίνομαι ιδιαιτέρως, καθώς ένας από τους πιο αγαπημένους μου λογοτέχνες (παρά την καθολική προτίμηση στην Μεγάλη πλατεία, θεωρώ την Ατέλειωτη γραφή του αίματος ένα από τα συγκλονιστικότερα νεοελληνικά μυθιστορήματα) με κοιτάζει με το αξέχαστο διαπεραστικό του βλέμμα απ’ τον ασπρόμαυρο βορρά που λογοτέχνησε περισσότερο ίσως από οποιονδήποτε άλλο. Η σύντομη επίσκεψή του γίνεται με αφορμή μια δεκαετία από τον θάνατό του.

Γλυκιά η αναστάτωση: εδώ δεν έχουμε μόνο κείμενα για τον Νίκο Μπακόλα (του εκλεκτού πεζογράφου Τάσου Καλούτσα για την αφηγηματική του γλώσσα, του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου για το ιστορικό μυθιστόρημα που δεν έκανε, παρά μόνταρε στην καθαρά προσωπική του γραφή, του Γ.Δ. Παγανού για εκείνες τις εξαιρετικές μεταθανάτιες μικρές του φόρμες, βαθιές ματιές σε κείμενά του, προσωπικές μνήμες κ.ά) αλλά και από τον ίδιο: το Κατοχή και «μεγάλο» θέατρο (από ένα βιβλίο που γράφτηκε εν θερμώ και δεν εκδόθηκε ποτέ, με τίτλο Θεατρικές εμπειρίες και μνήμες, κεφάλαια του οποίου διαβάσαμε στις πρώτες δύο Παραφυάδες που έβγαζε τότε ο Ιανός) και μια παιγνιώδη σειρά βιογραφικών απαντήσεων σε ένα (φανταστικό;) ερωτηματολόγιο.

Το ερώτημα δεν είναι «αν υπάρχει Θεός» ή όχι, αλλά γιατί εγώ θα ήθελα να πιστεύω σε έναν Θεό. Με αφορμή ένα κείμενο του Θάνου Λίποβατς που είχε ο ίδιος δώσει στο περιοδικό πριν καιρό (Περί Θεού λόγος σήμερα) ο Σταύρος Ζουμπουλάκης ανατέμνει αυτόν ακριβώς τον βαθύ χριστιανικό στοχασμό του ισορροπιστή της μεθορίου της ψυχανάλυσης, της πολιτικής φιλοσοφίας και, όψιμα, της βιβλικής και χριστιανικής σκέψης, μια και το τελευταίο αυτό στοιχείο αφήνει αδιάφορους τους εντόπιους θεολόγους «που περί άλλα τυρβάζονται, οι δε θύραθεν Έλληνες στοχαστές μαύρα μεσάνυχτα» έχουν περί αυτών.

Ένα εκτεταμένο κείμενο για την φιλοσοφία του πόνου της τραγικής σοβιετικής τετράδας Μαρίνα Τσβετάγιεβα, Μπορίς Παστερνάκ, Όσιπ Μαντελστάμ, Άννα Αχμάτοβα και τις τρεις επικράτειες όπου τον βίωσαν: στην επανάσταση, τον εκτοπισμό και την εσωτερική εξορία συμπληρώνει την ύλη, μαζί με διηγήματα των Γιώργου Μπράμου, Δημήτρη Ελευθεράκη, Βασιλικής Κοντογιάννη και τα γνωστά ποιητικα και μηνολογιακά κεκτημένα. Πότε με το καλό η μετάφραση του Φωκνερικού Sartoris κυρ Νίκο;

Πρώτη δημοσίευση: εδώ.