Αγαπημένοι σας παλαιότεροι και σύγχρονοι συγγραφείς.
Οι πιο αγαπημένοι μου συγγραφείς είναι είτε παραμυθάδες είτε κάτι αυθάδεις τύποι που συνήθως αναστάτωναν τα φιλολογικά σαλόνια: Ο Όσκαρ Ουάιλντ, ο Μπωντλέρ, η Κολέτ, ο Μπορις Βιάν, ο Σελίν, ο Μπουκόφσκι, ο Κέρουακ, ο Μάρκ Τουαίην, ο Μαγιακόφσκι. Επίσης αγαπώ και κάποιους που μέσα απ τα γραψίματά τους φώτισαν πολλές σκοτεινές γωνιές του μυαλού μου: Πάκο Ιγκνάσιο Τάιμπο, Λουις Σεπούλδεβα, Οκτάβιο Παζ, Χάουαρντ Ζίντ, Ρομπέρτο Σαβιάννο, Χούλιο Κορτάσαρ, Εδουάρδο Γκαλεάνο. Όλους το ίδιο τους ευχαριστώ. Και όχι μόνο αυτούς. Ευτυχώς, πολλούς ακόμα.
Αγαπημένα σας παλαιότερα και σύγχρονα βιβλία.
Πολλά και ετερόκλητα, δεν βγάζεις συμπέρασμα: ’Τρυποκάρυδος’’ του Τομ Ρόμπινς, ‘’Ταξίδι στην άκρη της νύχτας’’ του Σελίν, ‘’Στο δρόμο’’ του Κέρουακ, ‘’Θεογονία’’ του Ησίοδου, ‘’Δικαίωμα στην Τεμπελιά’’ του Λαφάργκ, ’’Η τελευταία έξοδος για το Μπρούκλιν’’ του Σέλμπυ, η ‘’Οδύσσεια’’ του Ομήρου (και όχι ο ‘’Οδυσσέας’’ του Τζόυς, γιατί ποτέ δεν κατάφερα να τον διαβάσω και ούτε θα) και φυσικά ‘’Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων’’ του Λιούις Κάρρολ.
Επίσης πολλά, εκατοντάδες comics με πιο αγαπημένα: ‘’Το μεγάλο ρεμάλι’’ του Reiser, ‘’Είμαι ένας μαλάκας’’ του Altan, ‘’Οι εναλλακτικές περιπέτειες των Freak Brothers’’ του Shelton.
Και άπειρα pulp με τα οποία – αν εξαιρέσουμε την κλασσική σπιτική βιβλιοθήκη με Σαίξπηρ, Τολστόι, Κρόνιν, Λουντέμη, Καζαντζάκη και τα τοιαύτα – ουσιαστικά μεγάλωσα (ακόμα και J.B.Ballard σε εκδόσεις bell πρωτοδιάβασα).
A, και Asterix, που τα έχω όλα.
Αγαπημένα σας διηγήματα.
‘’Ο Μπιντές’’ του Μάριου Χάκκα, τα τζαζ διηγήματα του Σκωτ Φιτζέραλντ, τα γοτθικά του Ε. Α. Πόε, οι σαλεμένες ιστορίες του Ίρβιν Γουέλς και η συλλογή ‘’Κάτι θα γίνει, θα δεις’’ του Χρήστου Οικονόμου.
Σας έχει γοητεύσει κάποιος σύγχρονος νέος έλληνας λογοτέχνης;
Μου αρέσει πολύ η Νικόλ Ρούσσου: έγραψε ένα μυθιστόρημα, το ‘’Πες στη Μορφίνη ακόμα την ψάχνω’’ και μετά σχεδόν εξαφανίστηκε, αλλά εγώ λέω, Νικόλ, ξαναγράψε! Με γοητεύει να διαβάζω ό, τι γράφει η Σώτη Τριανταφύλλου, μερικές φορές ακόμη κι απ’ τα χειρόγραφα. Διασκεδάζω πάντα με τη γραφή της Λένας Διβάνη, του Αύγουστου Κορτώ, του Σάκη Σερέφα και του Λένου Χρηστίδη και μένω άφωνη μπροστά στους αλλόκοτους ήρωες του Δημήτρη Σωτάκη. Μου αρέσουν αρκετοί σύγχρονοι έλληνες συγγραφείς και μερικοί απ αυτούς με γοητεύουν και προσωπικά: είναι φίλοι μου.
Σας ακολούθησε ποτέ κανένας από τους ήρωες των βιβλίων σας; Μαθαίνετε τα νέα τους;
Ναι, η Ελπινίκη, η εξόριστη νεράιδα από το ‘’Ποπ Καφέ, το στέκι των παράξενων πλασμάτων’’, ενός βιβλίου που έγραψα για παιδιά, αλλά το διαβάζουν περισσότερο οι γονείς τους. Η Ελπινίκη είναι κουτσομπόλα και μου λέει συχνά τα νέα του Δάσους των Παραμυθιών, ενώ ο Βελόνιους – Λη (το φάντασμα της R’N’B) μερικές φορές περνάει τους τοίχους και μπαστακώνεται δίπλα μου με το κασετόφωνό του σε τέρμα ένταση .
Αγαπημένος ή/και ζηλευτός λογοτεχνικός χαρακτήρας.
Συνήθως με γοητεύουν οι flaneur, οι οδοιπόροι, οι αναχωρητές, τα ρεμάλια. Κυρίως όμως τα ατίθασα και ξεροκέφαλα κορίτσια, όπως η Λολίτα του Ναμπόκωφ, η Νανά του Ζολά, Το Παλιοκόριτσο του Μάριο Βάργκας Λιόσα, η Μελαγχολική Καουμπόισσα με τον υπερτροφικό αντίχειρα του Τομ Ρόμπινς, η Γυναίκα της Πάτρας του Χρονά και η κοκκινομάλλα σουφραζέτα Μόλλυ Γιάρροου από το ‘’Άλμπατρος’’ της Σώτης.
Έχετε γράψει σε τόπους εκτός του γραφείου σας/σπιτιού σας;
Πρόσφατα στο Σπίτι της Λογοτεχνίας, στην Πάρο. Τώρα που το ξανασκέφτομαι, εκτός σπιτιού έχω γράψει μόνο σε νησιά και μόνο στις Κυκλάδες: Στην Ίο, την Ικαρία, την Πάρο, την Σχοινούσα.
Ποιος είναι ο προσφιλέστερός σας τρόπος συγγραφής; Πώς και πού παγιδεύετε τις ιδέες σας;
Οι καλύτερες ιδέες μου έρχονται όταν βάζω ηλεκτρική σκούπα. Κάτι περίεργο με τη ροή των ηλεκτρονίων στην ατμόσφαιρα ίσως, δεν ξέρω. Κατά τ’ άλλα οι περισσότεροι συγγραφείς κυκλοφορούμε με μπλοκάκια στις τσέπες, σαν τους παλιούς μπακάληδες. Μόλις περάσει η ιδέα, χράπ! τη γραπώνουμε στον αέρα.
Μια μικρή παρουσίαση/εισαγωγή στο κάθε σας βιβλίο χωριστά [ή για όσα κρίνετε]. Είτε σε μορφή επιγραμματικής παρουσίασης, είτε γράφοντας για το πότε, πώς, υπό ποιες συνθήκες και ποιους πόθους συνεγράφησαν. Τυγχάνει κάποιο περισσότερο αγαπημένο των άλλων;
Το πρώτο μου βιβλίο, το ‘’Όταν όλα κλείνουν, ο έρωτας διανυκτερεύει’’ ήταν χτισμένο –όπως συνηθίζεται – με προσωπικό υλικό: Η πορεία της γενιάς μου, από τη δεκαετία του΄60 ως το 2.000 μέσα απ τα βιώματα μιας ηρωίδας που μου μοιάζει.
Έχω γράψει τρία μυθιστορήματα και αρκετά διηγήματα. Αλλά αυτό που αγαπώ περισσότερο είναι το ‘’Ποπ Καφέ, το στέκι των παράξενων πλασμάτων’’, ένα βιβλίο για μικρά, μεσαία και μεγάλα παιδιά εικονογραφημένο με εκπληκτικά κόμικς από τον Γιώργο Δημητρίου, που το έγραψα όταν ο γιος μου ήταν έφηβος και ρίξαμε πολύ γέλιο παρέα.
Θα μας συνοδεύσετε ως την θύρα του τελευταίου σας βιβλίου;
To x- αίματος, είναι ένα βιβλίο για το χάσμα των γενεών που υπάρχει ακόμα κι εκεί που εμείς δεν το βλέπουμε. Είναι ένα σκληρό βιβλίο δρόμου, με μια μαμά που δεν ήθελε ποτέ της να γίνει μαμά και ένα παιδί που δεν ένιωσε ποτέ του παιδί: Μια ιστορία – τατουάζ στο μπράτσο της μητρότητας.
Πώς βιοπορίζεστε;
Έχω σύζυγο, τον οποίο έχω χρίσει σπόνσορα, χορηγό και χρηματοδότη μου.
Τους καλούς καιρούς γράφω κανένα βιβλίο/ διήγημα/ άρθρο/μετάφραση και έτσι κάνω κι εγώ τα κουμάντα μου. Τους κακούς, τα κάνουν άλλοι (τα οικονομικά, εννοώ).
Ασχολείστε με την παρουσίαση – κριτική βιβλίων. Εργάζεστε με συγκεκριμένο τρόπο; Σας κλέβει συγγραφικό χρόνο ή εξαργυρώνεται με κάποιο τρόπο; Τι σας ευχαριστεί, τις σας δυσκολεύει;
Γράφω μόνο για βιβλία και συγγραφείς που μου αρέσουν. Το άλλο είναι σκέτη ξινίλα και δεν είναι και η δουλειά μου στο κάτω-κάτω, δεν είμαι φιλόλογος. Αν ένα βιβλίο μου αρέσει, έχω μεγάλη αγωνία να το διαδώσω σε όλους’ να τους πω ότι το ξετρύπωσα. Σαν παιχνίδι το βλέπω, όπως παλιά ανταλλάζαμε κόμικς.
Αν είχατε σήμερα την πρόταση να γράψετε μια μονογραφία – παρουσίαση κάποιου προσώπου της λογοτεχνίας ή γενικότερα ποιο θα επιλέγατε;
Θα μου άρεσε να γράψω για την παρέα των Φωβ, ‘’το κλουβί με τα αγρίμια’’, των ζωγράφων που προκάλεσαν σκάνδαλο στο Φθινοπωρινό Σαλόνι του 1905 στο Παρίσι: Ματίς, Βλαμενκ, Ντερέν, Μανγκέν, Καμουέν, Μπρακ, τη θρυλική παρέα της Μονμάρτρης και του Μπατώ Λαβουάρ.
Παρακολουθείτε σύγχρονο κινηματογράφο; Σας γοήτευσε ή σας ενέπνευσε κάποιος σκηνοθέτης ή ταινία;
Μου άρεσε το Rockenrolla του Γκάι Ρίτσι για την ωμότητα της αλήθειας του. Βλέπω πάντα τις ταινίες του Γούντυ Άλλεν-ακόμα τις φόλες του- , όπως και του Ταραντίνο, του Αλμοδόβαρ και του Σπάικ Λη. Πριν λίγο καιρό είδα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος την ταινία του Πήτερ Γουώτκινς ‘’Η Κομμούνα’’ διάρκειας 6 ωρών, η οποία με συγκλόνισε – για δικούς μου λόγους όμως.
Γ
ράψατε ποτέ ποίηση – κι αν όχι, για ποιο λόγο;
Ναι, κι έχω πάρει και ένα Ολυμπιακό μετάλλιο: είχε διοργανωθεί ‘’μαραθώνιος ποίησης’’ στην γκαλερί Γιαγιάννος ενώ απ έξω περνούσε ο κανονικός Μαραθώνιος της Ολυμπιάδας του 2004. Πρώτη φορά το ομολογώ δημόσια, και όσο το θυμάμαι τόσο πιο αστείο μου φαίνεται.
Γενικά με τους ποιητές έχω κάποια θέματα. Κατά κάποιον τρόπο πιστεύω ότι ‘’καλός ποιητής, ο νεκρός ποιητής’’: οι ποιητές που μου αρέσουν έχουν σχεδόν όλοι αυτοκτονήσει.
Τι διαβάζετε αυτό τον καιρό;
Διαβάζω μόνο βιβλία που χρησιμοποιώ ως πηγές στο νέο μου μυθιστόρημα. Σ’ αυτό το πλαίσιο διάβασα πρόσφατα την ‘’Οικογένεια Μάρξ’’ του Χουαν Γκοϊτισολο, το graphic novel ‘’Η Κραυγή του Λαού’’ των Ταρντί – Βωτρέν, το ‘’Περιπατητής των δυο όχθεων’’ του Απολινέρ και την ‘’Κομμούνα του 1871’’ της Έλλης Παππά. Και φυσικά επιστρέφω στα βιβλία των Λαφάργκ, Μαρξ, Ένγκελς, Προυντών, Μπακούνιν, κλπ, κλπ…
Τι γράφετε τώρα;
Πειραματίζομαι με ένα δύσκολο και απαιτητικό είδος, κάτι σαν μυθιστορηματική βιογραφία –αν είναι δόκιμος ο όρος. Γράφω για την διπλή αυτοκτονία του ζεύγους Πωλ Λαφάργκ – Λώρας Μάρξ (της κόρης του Καρλ Μαρξ) που έγινε επειδή ο Λαφάργκ είχε υποσχεθεί στον εαυτό του ότι δεν θα αφήσει να τον καταβάλει το γήρας και θα θέσει τέλος στη ζωή του όταν φθάσει εβδομήντα ετών. Το αν ήθελε να τον ακολουθήσει και η Λώρα – στην οποία εφάρμοσε πρώτα την μοιραία ένεση- έχει παραμείνει ιστορικά άγνωστο: Την ίδια μέρα είχε ψωνίσει καινούργιο καπέλο! Μέσα όμως από την ταραχώδη ζωή αυτού του ζευγαριού έχω την ευκαιρία να περιγράψω μια ολόκληρη εποχή, από τα μέσα του 19ου αιώνα ως τις αρχές του20ου, με όλα εκείνα τα σπουδαία πρόσωπα και γεγονότα που την πλαισίωσαν.
Φυσικά είναι το μεγαλύτερο συγγραφικό ρίσκο που έχω πάρει ως τώρα, αλλά ήθελα να την πω όπως-δή-πο-τε αυτή την ιστορία.
Οι εμπειρίες σας από το διαδικτυώνεσθαι;
Θετικές, κυρίως ως προς το κομμάτι της αναζήτησης- του Google- που το θεωρώ το πλέον καινοτόμο εργαλείο της εποχής μας. Θα πω κάτι που έχω αναρτήσει και στο facebook: Φοβάμαι ότι ο ιστορικός του μέλλοντος θα καταγράψει ως φιλόσοφους του 21ου αιώνα τους ιδρυτές των ηλεκτρονικών μέσων δικτύωσης.
Αν κάποιος σας χάριζε την αιώνια νιότη με αντίτιμο την απώλεια της συγγραφικής σας ιδιότητας, θα δεχόσασταν αυτή τη συναλλαγή;
Δεν με ενδιαφέρει η αιώνια νιότη, εμπεριέχει πολύ μοναξιά που δεν είναι του τύπου μου. Θα δεχόμουν μια τέτοια συναλλαγή με αντίτιμο να είναι υγιείς οι άνθρωποι που αγαπώ και να πεθάνουμε όλοι σε βαθύ γήρας στον ύπνο μας ή σ ένα πάρτι: Υπέροχοι και έξαλλοι ροκ εσχατόγεροι!
Πανδοχείο 