Στο αίθριο του Πανδοχείου, 131. Λουκία Δέρβη

733842_4403128205214_2064141276_nΠερί γραφής

Θα μας συνοδεύσετε ως την θύρα του τελευταίου σας βιβλίου;

Η ιστορία του νέου μου βιβλίου, του μυθιστορήματος «Group Therapy» (Εκδόσεις Μελάνι), επικεντρώνεται στη Χριστίνα, μια σχετικά νέα και φιλομαθή ψυχοθεραπεύτρια με ικανότητες, ταλέντο και διάθεση να βοηθήσει τον κόσμο γύρω της. Παρ’ ότι το σύμπαν της κατέρρευσε σε μικρή ηλικία, η ίδια αφοσιώθηκε στο επάγγελμα αυτό για να βοηθήσει με τη δική της εμπειρία τους συνανθρώπους της.  Λειτουργώντας παρορμητικά, υφαίνει ένα δίχτυ προστασίας γύρω από τις κοπέλες που αποτελούν την ομάδα του Άλκη – τον οποίον αντικαθιστά για όσο θα λείπει. Τα κορίτσια της ομάδας του Άλκη, του νεαρού ψυχοθεραπευτή με τον οποίον είναι ερωτευμένη η Χριστίνα, παρά το γεγονός ότι φαινομενικά μοιάζουν μεταξύ τους, στην πραγματικότητα ο χαρακτήρας της μιας επηρεάζει και συμπληρώνει την άλλη.  Σ’ αυτό τον καμβά χαρακτήρων, η κοινή τους μοίρα τις δένει μ’ ένα δευτερεύον πρόσωπο της ιστορίας: την Ιόλη. Στη δεδομένη στιγμή της κρίσης στην ομάδα, η Ιόλη, η πιο αυτάρκης και ριψοκίνδυνη απ’ όλες τους, δίνει τη λύση, υμνώντας με τον τρόπο της την φιλία και τον έρωτα.  Τα ερεθίσματα που έχουν τα μέλη της ομάδας είναι ποικίλα, καθώς είναι όλα μπερδεμένα και ως εκ τούτου ανίκανα να βρουν την λύση στα προβλήματά τους μόνα τους. Αντιμετωπίζοντας όμως έναν πραγματικό κίνδυνο, ενώνουν τις δυνάμεις τους και πετυχαίνουν τον σκοπό τους: την απόδοση της δικαιοσύνης.

b189034Θα μοιραστείτε μια μικρή παρουσίαση – εισαγωγή στο κάθε σας βιβλίο χωριστά (είτε σε μορφή επιγραμματικής παρουσίασης, είτε γράφοντας για το πότε, πώς, υπό ποιες συνθήκες και ποιους πόθους συνεγράφησαν);

Θα σας το αρχίσω ανάποδα.

To μεγάλο μου στοίχημα είναι το μυθιστόρημα «Group Therapy». Ξεκίνησα να το γράφω το 2005 αμέσως μετά την έκδοση των διηγημάτων. Μου άρεσε δηλαδή μου πήγαινε το θέμα. Σταμάτησα στο πρώτο κεφάλαιο κι εξέτασα την δομή του μυθιστορήματος. Ήθελα μια ιστορία που οι χαρακτήρες και οι μοίρες τους να αλληλεπιδρούν. Η σκέψη για την δομή και τον μύθο κράτησε τέσσερα χρόνια.  Στο μεταξύ διάβαζα, έβλεπα ταινίες, θέατρο. Ξεκίνησα  τη νουβέλα «Ομπρέλες στον ουρανό» το 2007 και την εξέδωσα το 2009. Αμέσως μετά άρχισα το γράψιμο του μυθιστορήματος. Με ωράριο. Είχα κάνει εντωμεταξύ κι ένα ταξίδι επί τούτου στην Λίμνη Κερκίνη στην Βόρειο Ελλάδα που το πέρασα στο μυθιστόρημα.

Η νουβέλα «Ομπρέλες στον ουρανό» (Εκδόσεις Μελάνι) είναι η μαρτυρία του θείου μου Ζακίνου (έλληνα εβραίου από τις Σέρρες) μεταπλασμένη μυθιστορηματικά. Η ίδια δεν είμαι εβραϊκής καταγωγής, αλλά η γιαγιά μου, από την πλευρά της μητέρας μου, παντρεύτηκε δεύτερη φορά έναν Ελληνοεβραίο από τις Σέρρες, τον Μανώλη Ρούσσο. Σε μια επίσκεψή μου στο Ισραήλ συνάντησα τον αδελφό αυτού του παππού μου, τον Ζακίνο Ρούσσο, ο οποίος εξακολουθεί να μιλάει άπταιστα ελληνικά και μου αφηγήθηκε το χρονικό πώς έφυγε από τις Σέρρες μέχρι που έφτασε στην Παλαιστίνη. Αυτό αποτέλεσε την έμπνευσή μου να γράψω τις Ομπρέλες στον ουρανό.

b148684Η συλλογή διηγημάτων «Κακός χαρακτήρας» (Εκδόσεις Μελάνι) είναι το πρώτο μου βιβλίο. Μπόλικη αυτοκριτική, λοξή ματιά, αναμνήσεις, παρατήρηση. Η υποδοχή του ήταν καλή. Αυτό μέτρησε πολύ.

Έχετε γράψει σε τόπους εκτός του γραφείου σας/σπιτιού σας;

Ναι.  Γράφω όπου να ’ναι. Βασική προϋπόθεση να μην με κοιτάνε. Αλλά και αν κοιτάνε, λέω μέσα μου «θα λένε ότι γράφω ημερολόγιο» και συνεχίζω ατάραχη. Τι να γίνει;

Σας ακολούθησε ποτέ κανένας από τους ήρωες των βιβλίων σας; Μαθαίνετε τα νέα τους;

Ο ήρωας που με καταδιώκει ανά τακτά χρονικά διαστήματα είναι ο Ανέστης του «Καπνού» στον «Κακό χαρακτήρα». Γυρνάω πίσω σ’ αυτόν για να του κάνω παρέα.  Το παίζει άνθρωπος του καιρού, φυσάει και ξεφυσάει με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ, τα κάνει μαντάρα στους λογαριασμούς του ξενοδοχείου και του κάνω πλάκα.  Καλά είναι, μεγαλώνει περήφανα. Μου χαμογελάει συνήθως.

Ποιος είναι ο προσφιλέστερός σας τρόπος συγγραφής; Πώς και πού παγιδεύετε τις ιδέες σας;

Δεν ξέρω, δεν απαντώ.

b90445Εργάζεστε με συγκεκριμένο τρόπο; Ακολουθείτε κάποια ειδική διαδικασία ή τελετουργία; Επιλέγετε συγκεκριμένη μουσική κατά την γραφή ή την ανάγνωση; Γενικότερες μουσικές προτιμήσεις;

Μουσική απ’ όλα. Τώρα που παντρεύτηκα και κλασσική. Τι να γίνει;

Πλάκα κάνω.  Ακούω μουσική συνήθως πριν αρχίσω να γράφω και αφού τελειώσω.

Ποιες είναι οι σπουδές σας και πώς βιοπορίζεστε; Διαπιστώνετε κάποια εμφανή απορρόφηση των σπουδών και της εργασίας σας στη γραφή σας (π.χ στην θεματολογία ή τον τρόπο προσέγγισης);

Σπούδασα Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις σε Γερμανόφωνο Καντόνι της Ελβετίας. Δούλεψα δέκα χρόνια σε δύο μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες (πολυεθνική και όμιλο επιχειρήσεων) με αξιοσημείωτη καριέρα. Την αγαπούσα την δουλειά μου. Αλλά ήθελα πάντα κάτι παραπάνω (σαν τον Άλκη του Group Therapy). Κάτι καινούργιο, προκλητικό, με κοινό ενδιαφέρον. Στράφηκα στο γράψιμο. Τελικά, άξιζε τον κόπο παρά την επιπολαιότητα να παρατήσω την δουλειά μου. Συνεχίζω να δουλεύω σε ξενοδοχεία μέσα απ’ τους ήρωες των βιβλίων μου έστω. Τέλος καλό, όλα καλά.  Έτσι δεν λένε;

Γράψατε ποτέ ποίηση – κι αν όχι, για ποιο λόγο;

Έγραψα μερικά σε εποχή που ήμουν ερωτευμένη. Ένα μου αρέσει ακόμη.

Αν είχατgastoneε σήμερα την πρόταση να γράψετε μια μονογραφία – παρουσίαση κάποιου προσώπου της λογοτεχνίας ή γενικότερα ποιο θα επιλέγατε;  

Σήμερα θα επέλεγα έναν χαρακτήρα κόμικ. Π.χ. τον Γκαστόνε.

Τι γράφετε τώρα; 

Τώρα γράφω συνέντευξη.

Περί ανάγνωσης

Αγαπημένοι σας παλαιότεροι και σύγχρονοι συγγραφείς.

Ουφ! Τώρα τι να πω; Διαβάσματα απ’ όλα. Τώρα που παντρεύτηκα διαβάζω τα βιβλία του Αλέξη (Πανσέληνου).

Αγαπημένα σας παλαιότερα και σύγχρονα βιβλία.

Όλο για τον «Κουτσό Άγγελο» του Αλέξη μιλάμε τελευταία. Και την «Μεγάλη Πομπή» του. Κλασικές αξίες.

Αγαπημένα σας διηγήματα.

Το «παραμύθιασμα» από τις «Ιστορίες με σκύλους» του. Ο τύπος είναι μεταμορφωμένος ο διάβολος και η χαζή τον ρωτάει στο τέλος αν μπορεί να τον παίρνει που και που στο τηλέφωνο.

Σας έχει γοητεύσει κάποιος σύγχρονος νέος έλληνας λογοτέχνης;

Ναι. Τόσο που τον παντρεύτηκα.

4.Uncle Vanya, Vakhtangov TheatreΑγαπημένος ή/και ζηλευτός λογοτεχνικός χαρακτήρας.

Ο Αρίσα στον «Έρωτα στα χρόνια της χολέρας». Για μένα γράφτηκε…

Τι διαβάζετε αυτό τον καιρό;

Πήρα μαζί μου για παρέα «Το απαραίτητο φως» της Ντορίνας Παπαλιού, τον δεύτερο τόμο του «Πόλεμος και Ειρήνη» και την «Ζαΐδα ή Η καμήλα στα χιόνια» του Αλέξη.

Θα μας γράψετε κάποια ανάγνωση σε αστικό ή υπεραστικό μεταφορικό μέσο που θυμάστε ιδιαίτερα;  [μέσο – διαδρομή – βιβλίο – λόγος μνήμης]

Θυμάμαι στο μετρό που είχα δει ένα αγόρι να διαβάζει τον «Δαιμονιστή» του Κορτώ και πήγα και το αγόρασα.  Όχι, γενικά όταν βολτάρω προτιμώ να παρατηρώ.

Περί αδιακρισίας

Παρακολουθείτε σύγχρονο κινηματογράφο ή θέατρο; Σας γοήτευσε ή σας ενέπνευσε κάποιος σκηνοθέτης, ταινία, θεατρική σκηνή;

«Θείος 148839_1479891206116_3719473_nΒάνιας» του Τσέχωφ από το Βαχτάνγκοβ. Αυτό.

Οι εμπειρίες σας από το διαδικτυώνεσθαι;

Μια χαρά.

Αν κάποιος σας χάριζε την αιώνια νιότη με αντίτιμο την απώλεια της συγγραφικής ή αναγνωστικής σας ιδιότητας, θα δεχόσασταν τη συναλλαγή;

Η συγγραφή είναι αιώνια νιότη οπότε δεν παίζω.

Κάποια ερώτηση που θα θέλατε να σας κάνουμε μα σας απογοητεύσαμε; Απαντήστε την!

Τι θα γινόμουν αν δεν γινόμουν συγγραφέας.

Ντέντεκτιβ.

Στις εικόνες: Γκαστόνε και Θείος Βάνιας στην αναφερόμενη παράσταση.

Φρέαρ, τεύχος 2 (Ιούλιος – Αύγουστος 2013)

Τώρα μφρεαρ 2 εξπορώ να σκεφτώ πόσο σημαντικός είναι ο προνομιακός χώρος του δοκιμίου ως προς το βάθεμα των γραμμάτων κι άλλωστε εδώ, στο δοκίμιο, μοιάζει πιο εμφανής η διαφορά της παιδείας ως προς τους Έλληνες συγγραφείς, η δυσκολία τους να αρθρώσουν έναν επαρκή θεωρητικό λόγο, που απλώς δε χρειάζεται να είναι τίποτε πιο πολύ από τον αναστοχασμό πάνω στην τέχνη του. Και την ίδια στιγμή ο φόβος ότι η τέχνη τους μ’ αυτόν τον τρόπο φτωχαίνει! Και δε αναφέρομαι εδώ κατ’ αποκλειστικότητα στη λογοτεχνία. Κάθε άλλο. Αναφέρομαι σ’ αυτό που την περιέχει αλλά και που της δίνει μια άλλη διάσταση βάθους και ύψους, συνιστώντας όχι το αποτύπωμα της παιδείας ενός και μόνο προσώπου αλλά το αποτύπωμα της βιωμένης παιδείας ενός συλλογικού προσώπου: ας πούμε μιας γενιάς…

 …γράφει ο Αλέξης Ζήρας [βουστροφηδόν ή η αταξία της μνήμης] στην εμπλουτισμένη εδώ αντιφώνηση κατά την εκδήλωση για τα σαράντα πέντε χρόνια παρουσίας του στα γράμματα, ενθυμούμενος τις αμέτρητές του ώρες στο παμπάλαιο βιβλιοπωλείο του Κάουφφμαν και την απροσδιόριστη τότε γοητεία της γαλλικής λογοτεχνικής παράδοσης που πραγματευόταν ελεύθερα πάνω στην ιστορία, τη φιλοσοφία, την επιστημολογία και την πολιτική, ως συνέχεια του λογίου της Αναγέννησης που έχει καρπό της τον Μονταίνιο και επιβιώνει ακόμα στους Γάλλους.

Ο κριτικός (που δεν παύει να μας υπενθυμίζει πόσο μάταιη είναι η σπουδαιοφάνεια της κριτικής) διασχίζει τους δρόμους της μνήμης, ως τα πρώτα του κείμενα, την τότε ηθική διάσταση της οικονομικής επιστήμης, την ευγενή βοήθεια από τους δυο πνευματικούς του «αναδόχους», τον Πάνο Θασίτη και τον Κώστα Λαχά και την μετακίνηση προς την Αθήνα. Η σύντομη αυτή πνευματική οδοιπορία εκκινεί από την 21η Απριλίου 1967, όπου και η γελοία κινηματογραφική εικόνα του ομαδικού βαδίσματος των στρατιωτικών αγημάτων, που κρατούσαν με επισημότητα αναμμένους δαυλούς, με το αυτοσχέδιό τους κωμικά προφανές, καθώς ο κάθε δαυλός είχε στην κορυφή του μια άδεια καπνισμένη κονσέρβα όπου λαμπάδιαζε η παραφίνη…

daskalakis02-300x202Βρισκόμαστε ήδη στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού Φρέαρ και δεν θα γράψω για τα αυτονόητα: την αναντικατάστατη παρουσία των λογοτεχνικών περιοδικών, την ιδιότητά τους ως πνεύμονα της λογοτεχνικής παραγωγής ενός τόπου, την απόλαυση του αρχικού ξεφυλλίσματος, την έκπληξη που πάντα περιμένει στην ανάγνωσή τους, τα κομψοτεχνήματα που συχνά κρύβονται στα κείμενα των πίσω σελίδων. Συνεπώς η εμφάνιση ενός νέου λογοτεχνικού περιοδικού τέτοιας μορφής δεν προσθέτει απλώς στο πνεύμα του εκάστοτε τόπου αλλά και το συναποτελεί. Και αν το Φρέαρ κινείται στο βάθος των περιστάσεων, ως διατείνεται η κάθετη μαύρη λωρίδα στο εξώφυλλο, ευχαρίστως να εισέλθουμε ακριβώς εκεί.

Πεζά: Τάσος Πορφύρης, Ανδρέας Μήτσου, Ηλίας Λ. Παπαμόσχος. Ποιήματα: Τ.Σ. Έλιοτ (απόδοση: Αλέξανδρος Κοσματόπουλος), Κυριάκος Χαραλαμπίδης, Kώστας Θ. Ριζάκης, Ντίνος Σιώτης, Βάκης Λοϊζίδης, Δημήτρης Π. Μανώλος. Δοκίμια: Λάκης Παπαστάθης [Δομή και αφαίρεση στο σεναριο], Κώστας Κουτσουρέλης (Διονύσης Καψάλης). Μανιφέστο: Υπεράσπιση της Ποίησης από την «Ομάδα: Ποίηση ενώπιον της αβεβαιότητoς», με τις υπογραφές νέων ισπανόφωνων ποιητών. Ιδού δείγμα: …πιστεύουμε σε μια ποίηση που εκτός των άλλων, επικοινωνεί, λέει κάτι, που είναι φορτισμένη με νόημα. Μια ποίηση που συγκινεί και – στην καλύτερη των περιπτώσεων – συγκλονίζει, μαστιγώνει, βρίσκεται σε συμφωνία με τη δριμύcolombiaτητα του ποιητικού που ζητούσε ο Ρόμπερτ Γκρέηβς στη Λευκή Θεά: « Ο λόγος για τον οποίον ανασηκώνονται οι τρίχες, υγραίνονται τα μάτια, συστέλλεται ο λαιμός, μυρμηγκιάζει το δέρμα και η σπονδυλική στήλη συνταράσσεται είναι γιατί ένα αληθινό ποίημα αποτελεί αναγκαία μια επίκληση της Λευκής Θεάς». Το ποίημα, λοιπόν, εκτός των άλλων, είναι υπαγόρευση, μια γέφυρα προς το άλλο, προς το παραπέρα.

Σε Αβυθομέτρητους Καιρούς, οι φερώνυμες δίστηλες σελίδες φιλοξενούν μικρά δοκίμια, μελέτες, κριτικές και σχόλια. Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης με αφορμή τη δολοφονία Γάλλων μοναχών στην Τιμπερίν της Αλγερίας το 1996 αναφέρεται στη διάκριση μεταξύ Ισλάμ και ισλαμιστικής ιδεολογίας (Φονικό στο περιβόλι της Παναγιάς), ο [παλιός καθηγητής μου στη Νομική] Μαριάνος Δ. Καράσης δημοσιεύει το πρώτο μέρος μιας εκτενούς μελέτης για τις Ουτοπικές πολιτείες της Αναγεννήσεως, αρχίζοντας από την Ουτοπία του Θ. Μωρ, ο Κώστας Βραχνός με αφορμή την Ανθρωπολογία του τοπίου. του Ιάπωνα φιλοσόφου Tetsuro Watsuji γράφει για τη σχέση «Είναι και χώρου», ο Διονύσης Κ. Μαγκλιβέρας σχολιάζει την πρόσφατη απεργία των εκπαιδευτικών (Με τη φοβέρα της επιστράτευσης), ο Αντώνης Μακρυδημήτρης αναρωτιέται αν η διοίκηση είναι Επάγγελμα ή λειτούργημα και ο Κώστας Κουτσουρέλης διερευνά τι δεν πρέπει ν’ αποτελεί έργο του μεταφραστή (Τι δεν είναι μετάφραση).

Ο επισκέπτης της γόνιμης θέλησης μπορεί να εισπράξει ακέραιες τις παραγράφους, τα υποκεφάλαια, τις ενότητες εν τέλει της μεγάλης Περιπέτειας. Η αντικειμενικότητα συνιστά εν ολίγοις υπόθεση συγκερασμού πρόθυμων, λαίμαργων δηλαδή βλεμμάτων…γράφει για την Σιγκαπούρη ο Γιώργος Βέης σ’ ένα ακόμα κείμενο ποιητικής του ταξιδιού. Γράφουν ακόμα: Νατάσα Κεσμέτη, Σπύρος Γιανναράς, Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Ηλίας Κεφάλας, Λέων Α. Ναρ, Γ.Δ. Παγανός, thomas-more-map-utopiaΚώστας Ε. Τσιρόπουλος, Γιάννης Παπακώστας, Γιώργος Βαρθαλίτης (περί Μονταίν), Γιάννης Β. Κωβαίος, Νίκος Αλ. Μηλιώνης, Έλενα Σταγκουράκη, Αχιλλέας Ντελλής, Σάββας Παύλου, Σπύρος Κατσίμης, Χαράλαμπος Φύτρος, Θεόδωρος Ε. Παντούλας. Κώστας Μελάς κ.ά.

Κλείνω μ’ ένα απόσπασμα από το κείμενο του Αναστάση Βιστωνίτη Η δικαιοσύνη και το είδωλό της που γράφτηκε για το Ιnternational Writers’ Program [Iowa, 2008] και αξίζει να διαβαστεί προσεκτικά αλλά και να διδαχτεί – προσωπικά σκοπεύω να το δοκιμάσω στη σχολική αίθουσα ετούτη τη χρονιά: Η δημοκρατία έχει αποδειχτεί το καλύτερο πολιτικό σύστημα επειδή βασίζεται στη σχετικότητα των πραγμάτων και τη σημασία των ισορροπιών που προκύπτουν από τη διαρκή κίνηση ιδεών, ατόμων και ομάδων, από την ασταμάτητη αλληλεπίδραση των όσων δημιουργεί το ανθρώπινο πνεύμα. […] Δίκαιος άνθρωπος είναι εκείνος που αναγνωρίζει το δικαίωμα του άλλου, ακόμα και – ή ιδιαίτερα όταν – το δικαίωμα αυτό αντιτίθεται στο ατομικό του συμφέρον. Και η δικαιοσύνη είναι προϊόν του πολιτισμού, δεν υπάρχει στη φύση, όπου επικρατεί ο νόμος του ισχυρότερου.

Σχέδια: Στέφανος Δασκαλάκης. Ηλεκτρονικό επισκεπτήριο: http://www.frear.gr.