Αφετηρία: κεντροδυτική Ανατολία. Ονοματοδοσία: πολυερμηνευόμενη. Παρουσιαστικό: σπαθοφορεμένο, αστακοπλισμένο. Χορός: μεγαλόπρεπος, συμβολικός ηρωισμού και παραδόσεων, συνήθως σύντομος μα πάντα μοναχικός. Καταγωγή: σκοτεινή. Πλείστες απόψεις παρατίθενται, η πειστικότερη υποστηρίζεται από τον συγγραφέα (: απόγονοι φυλετικής επιμειξίας θρακών μεταναστών και κατοίκων της Φρυγίας;). Εξάρτυση: στη ζώνη ταμπακέρα, φλασκί, ενίοτε κάποιο έγχορδο λαϊκό όργανο για επιτόπια έκφραση και … μαξιλάρι για υπαίθρια διανυκτέρευση!
Ιδιότητες: τιμωροί των απατεώνων εμπόρων, αρωγοί φτωχών, προστάτες ταξιδιωτών αλλά, στην εκφυλισμένη τους μορφή, και προκρίτων ή μεσολαβητές προίκας φτωχών κορασίδων, ζωοσφάχτες, επισκευαστές κρηνών και πηγαδιών, επίλεκτοι πολεμιστές, «κοινωνικοί» ληστές. Αξίες: εξέγερση, μεγαλοψυχία, ριψοκίνδυνη ζωή. Συμπεριφορά: αντικρατική, αντιεξουσιαστική, εναντίον της κρατικής καταπίεσης, κακοδιοίκησης και βίας. Διαβίωση: κοινοβιακή, βουνίσια. Ειδολογία: 150 διαφορετικά ονόματα ζεϊμπέκικων ενσωματώνουν την ανάμνηση των χορευτών τους. Κανόνες συμπεριφοράς: ένα πλήρες σύστημα, εξ ου και οι έκρυθμες καταστάσεις σε περιπτώσεις παράβασής του.
Τι είδους πρόσωπα μεταμορφώνονταν σε αυτούς τους κοινωνικούς ληστές με ποιο τροπο; Πώς διαβιούσαν, γιατί έγιναν αγαπητοί και διάσημοι, με ποιους συμμαχούσαν; Πώς οδηγούνταν στην ηρωοποίησή τους; Γιατί ποτέ δεν έχουν μνήματα αλλά θάβονται σε απρόσιτα μέρη; Πώς φτάνει εκείνος ο διονυσιακός πολεμικός χορός στις μέρες μας; Πόσο βαθιά φτάνει σε θρησκείες και παγανισμούς, πόσο λεπτά εισχωρεί σε πνευματικές ζωές, έθιμα και καλλιτεχνίες Τουρκίας και Ελλάδας; Πώς επιχρωματίζει κοινωνικές και οικονομικές ζώνες, πως στοιχειοθετεί καθημερινούς βίους, με ποιες ακρότητες συνδέθηκε;
Η μελέτη υπήρξε δεκαεπταετής, ψυχοχρονοβόρα και επιτόπια: σε βιβλιοπωλεία, παλαιοπωλεία, μουσεία, καφενεία, ζωγραφική, Καραγκιόζη, θέατρο, κινηματογράφο, δίσκους, λεξικά, λογοτεχνία, περιοδικά, λαϊκά αναγνώσματα, και στις δυο γλώσσες. Όλα τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάζονται και ανθολογούνται ερεθιστικότατα, με πλήρη βιβλιογραφία και εικονογράφηση.
Εκδόσεις Άγρα, 2005. Πρώτη δημοσίευση: εδώ.