Ο Τριεστίνος συγγραφέας, δημοσιογράφος, καθηγητής γερμανικής γλώσσας και λογοτεχνίας (Τορίνο, Τεργέστη) είναι ένα μετρ των λέξεων, ένας αριστοτέχνης του γράφειν, ανεξάρτητα αν πρόκειται για διήγημα, μυθιστόρημα, θεατρικό ή άρθρο στην Corriere della Sera. Ίσως επειδή γνωρίζει όσο λίγοι την πνευματική και λογοτεχνική Ευρώπη, ίσως επειδή δεν σταματάει να διαβάζει, να ταξιδεύει, να ακούει τις συνήθως αγνοημένες φωνές των άλλων. Ο Δούναβης υπήρξε ένα μεγάλο τετραετές σχεδιόραμά, μια διακαής επιθυμία του να τον ταξιδέψει με όλους τους τρόπους, ιστορικά, γεωγραφικά, λογοτεχνικά, πολιτικά, πολιτισμικά, να ψάξει τι κίνηση και τι αιμοδοσία πρόσφερε στον κεντροευρωπαϊκό κόσμο, να καταγράψει πώς πότισε την επίδρασή του στην σημερινή Ευρώπη αυτό το σύμβολο του ρευστού συνόρου και της ευμετάβλητης ταυτότητας, αξεδιάλυτο κουβάρι εθνών και κρατών και δεσμοποιητική οδός τόσων λαών (Σλάβων, Γερμανών, Αυστριακών, Ρουμάνων, Ελλήνων, Τσιγγάνων, Εβραίων, Τούρκων). Ο Μάγκρις πάντα δήλωνε πως προτιμά τις ταυτότητες που αποτελούν καρπό επιμειξίας, την πολλαπλότητα και την αβεβαιότητα των πιθανοτήτων τους.
Περπατώντας και περιπλανώμενος σε όλα τα μέρη που περιγράφει, δεν σταμάτησε να αναρωτιέται: τι επιθυμούν να μνημονεύσουν τα μνημεία, τι μπορεί να συνέβη στα σπίτια, ποιος κόσμος φαινόταν απ’ τα παράθυρά τους, τι σπουδαίο ή αξιομνημόνευτο γράφτηκε στα δωμάτια τους; Ανεβαίνει στο σπίτι που έγραφε ο Γιόζεφ Ροτ, στο διώροφο που πέθανε ο Κάφκα, εκεί που διόρθωνε τα δοκίμια του Νηστευτή, με το ομώνυμο – διήγημα παραβολή μιας τελειότητας που αποστειρώνει τη ζωή, στο δωμάτιο που ο Γκεόργκ Λούκατς υπέργηρος και καρκινωμένος συνεχίζει να δρα γελώντας με την γελοία παρεξήγηση κάθε αποχαιρετισμού, που περιγελά τον πόθο μας για αθανασία, στις εικόνες που έβλεπαν ο Ντανίλο Κις, η Χέρτα Μύλλερ και τόσοι άλλοι, στους εφιαλτικούς τόπους των Μαουτχάουζεν, Ρούντολφ Ες, Μένγκελε, Τσαουσέσκου, των εγκληματολογικών μουσείων και των φρικωδών ψυχισμών.
Πόσες ιστορίες συνέβησαν εδώ, πόσες αφηγήθηκαν τα μολύβια, τι έμεινε απ’ το πέρασμα και τα λόγια των Χάιντεγκερ, Σελίν, Βίτγκενσταϊν, Κανέτι και αναρίθμητων άλλων που έγραψαν κι εμπνεύστηκαν εδώ; Εδώ ο Μάρκος Αυρήλιος έγραφε Σαν άνθρωπος, έχω πατρίδα μου τον κόσμο, γνωρίζοντας πώςνα είναι ρωμαίος αυτοκράτορας και μαζί πολίτης του κόσμου, μη επιτρέποντας στον εαυτό του να καισαροποιηθεί: Ασία, Ευρώπη, μικρά μέρη του κόσμου. Εδώ ο Πέτερ Άλτενμπεργκ στο Καφέ Σαντράλ της Βιέννης, ομοίωμα πλέον στα τραπεζάκια – σανίδες σωτηρίας, γνωρίζοντας πόσο συγχέεται η αληθινή ζωή με την ψεύτικη, προσέχοντας να μην την πάρει περισσότερο σοβαρά – ούτε και λιγότερο όμως – απ’όσο ένα δράμα του Σαίξπηρ, να νοιώθει και μέσα και έξω απ’ αυτήν και να βγαίνει κάθε τόσο για να κάνει δυο βήματα στη νύχτα αναμειγνύοντας βιωμένες με αβίωτες εμπειρίες….Εδώ ο Ρόμπερτ Φλίνκερ, ψυχίατρος και καφκικός συγγραφέας αυτοκτονεί το 1945: αντιστάθηκε στη σκιά του θανάτου αλλά δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στην ελευθερία και στον τερματισμό το εφιάλτη – εκτός αν δεν μπόρεσε να υπομείνει την ιδέα του σταλινισμού ως όψης της Απελευθέρωσης, την ιδέα ότι η εναλλακτική λύση στον Χίτλερ ήταν ο Στάλιν.
Φυσικά το λογοτεχνικό αντίστοιχο των 2.888 δουναβικών χιλιομέτρων μόνο μυθιστόρημα δεν είναι, αλλά είναι όλα τα άλλα: δοκίμιο, μυθιστορία, εντυπώσεις, ημερολόγιο, ιστορία, γεωπολιτική, ποιητική, ταξιδιωτική, ρεπορτάζ, μαρτυρία. Το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους, από οιοδήποτε σημείο, η ανάγνωση ρέει σαν τον ποταμό, ο ποταμός έρευσε προς διαφορετικές Ευρώπες, οι παραπόταμοί του λάμπουν στη σημερινή σκοταδισμένη γεροήπειρο. Αναρωτιέμαι ποιά είναι η αντίστοιχη σημαντική μορφή της σύγχρονης ελληνικής διανόησης.
Πανδοχείο 