Λοιπόν θαυμάζει κανείς την ειρωνεία και τον σαρκασμό! Τον σαρκασμό που έχει το όνειρο, όταν αναγγέλλει ή προλέγει τα κακά που θα πάθει το σώμα. Σαν κάτι ξένο, ολότελα ξένο απ’ το σώμα, απ’ τον άνθρωπο, μια Πυθία, Σίβυλλα χωμένη, τρυπωμένη μέσα μας, που προλέγει το κακό με συμβολικές λέξεις και παραστάσεις. (σ. 23)
Ταξίδι στον σκοτεινό κόσμο των ονείρων, σε τέσσερις στάσεις. Στον προθάλαμο ο Βάσιας Τσοκόπουλος, γνώστης – μελετητής και ανθολογητής του Βουτυράειου Έργου μας εφοδιάζει με τις απαραίτητα κλειδιά για να μπούμε στα ενδότερα. Πώς «ο εισηγητής του μοντερνισμού στην ελληνική λογοτεχνία» (χωρίς σχετικά διαβάσματα, θεωρητικό υπόβαθρο ή πρότυπα μίμησης) γοητεύτηκε από την φροϋδική περί ονείρων επανάσταση, προσπέρασε την λαϊκή ονειροκριτική και την συμβολιστική τους υποβολή και έφτιαξε τον δικό του ονειρικό λόγο. Στα διηγήματά του ο ύπνος συχνά καθορίζει την διάθεση των ηρώων, τα όνειρά τους μιλάνε και τους μιλάνε, επηρεάζουν την πλοκή, αποτελούν αντίστιξη της πραγματικότητας, γίνονται αγωγοί σάτιρας και ειρωνείας. Όπως έλεγε ο ίδιος, τα όνειρα είναι μια άλλη ζωή παράδοξη, όπου περνάμε ένα μεγάλο μέρος της «πραγματικής» μας ζωής. Ερωτικά, μισάνθρωπα, σατιρικά, σχιζοφρενικά, παράλογα – όλα αποτέλεσαν χρήσιμο υλικό για τις διηγηματικές του κατασκευές αλλά και εργαλεία ανίχνευσης ενός εσώτερου εαυτού.
Στον πρώτο δόμο «ακούμε» την διάλεξή του σε αθηναϊκή τεκτονική στοά (με την οποία δεν είχε ιδιαίτερη σχέση) το 1933 με τίτλο «Τα σύμβολα στα όνειρα», όπου προς μεγάλη έκπληξη ο ομιλών επιχειρεί να συνδυάσει επιστημονικό και αυτοαναφορικό λόγο: κάνει λόγο ακόμα και για την αυτοκτονία του πατέρα του και αναφέρεται σε προσωπικά του όνειρα επιχειρώντας να τα κατηγοριοποιήσει. Από την άλλη το όλο κλίμα μοιάζει με πνευματιστική – παραψυχολογική συνάντηση της εποχής. Ούτως ή άλλως για τον Βουτυρά η μεταφυσική και ο παραλογισμός, αναπόσπαστα στοιχεία των ονείρων, έχουν αντίστοιχη θέση και στην πραγματικότητα. Στον κυρίως χώρο μας περιμένουν 6 ονειροπαρμένα και διηγήματα (των ετών 1902, 1916 -1937) και βγαίνοντας παίρνουμε 34 επιλεγμένα ενυπνιακά αποσπάσματα – κεράσματα απ’ το αχανές του έργο. Εδώ τα όνειρα είναι ιερά, η αδυναμία απόδρασης από την συνεχή τους πολιορκία δεδομένη, η λογοτεχνία γίνεται πραγματικότητα, τα εκατοντάδες όνειρα ισάριθμες λογοτεχνήσεις και ιδού μια εντελώς πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα θεματική «ανθολογία» αλλά και μια αλλόκοτη, μαύρη και σκοτεινή όψη γραφής του Βουτυρά.
Εκδόσεις Φαρφουλάς, 2008, εισαγωγή Βάσιας Τσοκόπουλος, ανθολόγηση Διαμαντής Καράβολας, σελ. 103.
Πρώτη δημοσίευση: mic.gr
Πανδοχείο 