Η ακόρεστη τραγική, όχι περιέργεια, μα επαφή με τη ζωή και με τα μεγάλα προβλήματα του καιρού μας είναι το κέντρο του εσωτερικού μου στρόβιλου. Κ’ επειδή είμαι “ελέφτερος άνθρωπος” μπορώ και διακρίνω πως κ’ οι πιο παράταιρες σήμερα προσπάθειες, από τον μπολσεβικισμό ίσαμε το φασισμό, συνεργάζουνται χωρίς να το ξέρουν και να το θέλουν. Γι’ αφτό ό,τι κι αν γράψω δεν μπορεί ν’ αρέσει σε καμιά παράταξη. Παρακαλώ και τους φασίστες και τους μπολσεβίκους να με διαγράψουν από τα τεφτέρια τους. Είναι ολότελα αντίθετο στη φύση μου ν’ ανήκω σε συμορία ή σε κοπάδι…

έγραφε ο Νίκος Καζαντζάκης προς τον φίλο του, νομικό και λόγιο Νικόλαο Πάτρα σε μία από τις πέντε επιστολές του (1931-1933) που μαζί με τρία ακόμα σχέδια επιστολών δημοσιεύονται για πρώτη φορά εδώ, παρουσιασμένες από τον Χρήστο Καββαδά. Σε άλλο, εφαπτόμενο σύμπαν, το κείμενο της Κατερίνα Κωστίου «Ο κριτικός λόγος μεταξύ πολιτικής και τέχνης» αφορά την περίπτωση του Δ.Ν. Μαρωνίτη, ο κριτικός λόγος του οποίου διακρίνεται από διπλή λειτουργία, ενδεχομένως και σκόπευση: στη φυγόκεντρη εκβολή του συνιστά λόγο πολιτικό, ο οποίος προϋποθέτει κεντρομόλο διαδικασία: την εσωτερική αναμέτρηση με την λογοτεχνία. Άλλωστε ο ίδιος στο εμβληματικό του κείμενο «Υπεροψία και μέθη, ο ποιητής και η ιστορία», γραμμένο στην καρδιά της δικτατορίας και δημοσιευμένο στα Δεκαοχτώ κείμενα (1970), αναφερόταν στην «αμηχανία του έγκλειστου πολιτικού λόγο που προσφεύγει στην ποίηση, για να αποφύγει την ασφυξία».

«Με αφορμή τη μορφή» ο Άκης Παπαντώνης διατρέχει δισέλιδα την αρχιτεκτονική του έργου του Ζωρζ Περέκ, ο θάνατος το οποίου το 1982 ουδόλως θεωρήθηκε επαρκής λόγος για την διαγραφή του από τη λίστα των μελών της OuiLiPo [Εργαστήρι Δυνητικής Λογοτεχνίας], το δε όνομά του δόθηκε στον αστεροειδή 2817. «Ο τρόπος με τον οποίο ο Περέκ συνθέτει μάταιους κόσμους μέσω κυκλοτερών ή αδιέξοδων αφηγήσεων, κόσμους οι οποίοι έχουν ως συνθήκη δημιουργίας τους την αναπόφευκτη καταστροφή τους, οδήγησε τελικά στην επιβίωση αυτών των λογοτεχνικών ουτοπικών, έστω ως αδιέξοδων εξόδων» λέει ο ερευνητής και θυμάται τα λόγια του συγγραφέα για την πολυπόθητη οικείωση: αυτόείναι για μένα το μόνο μέσον για να συμφιλιωθώ με τον κόσμο, να είμαι ευτυχής ή ακόμα απλούστερα να ζήσω.

Στις Σελίδες για τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο οι Χ. Λ. Καράογλου, Νάσος Βαγενάς, Γιώργος Γεωργούσης και Νικήτας Παρίσης γράφουν για τον ποιητή, κριτικό και βιβλιογράφο, και ο ίδιος τιμώμενος προδημοσιεύει σελίδες από ανέκδοτο αυτοβιογραφικό χρονικό, με αναφορές στις σχέσεις του με τον Στρατή Τσίρκα, τον Γ. Π. Σαββίδη και τον Ζήσιμο Λορεντζάτο, τον Τίμο Μαλάνο, τον Δ. Ν. Μαρωνίτη και τον Οδυσσέα Ελύτη. Στον πεζογραφικό πεζόδρομο, ο Θανάσης Θ. Νιάρχος μοιράζεται αποσπάσματα από ανέκδοτο ημερολόγιο (με ορισμένες απολαυστικές σκωπτικές καταγραφές), ο Χρήστος Μπήτσικας δυο θεατρικούς μονολόγους και ο Πάμπλο Γκουτιέρεθ ένα συγκινησιακό διήγημα παιδικών ηλικιών και γιγαντομαχιών.

Το τεύχος διανθίζεται με την ποίηση των Γιώργου Βέλτσου, Μιχάλη Γκανά (και άρθρα της Πάολα Μαρία Μινούτσι και Κούλας Αδαλόγλου για το έργο του), Γιάννη Κοντού, Νατάσας Χατζιδάκι, Νάκη Σκορδίλη, Μεχμέτ Αλή Οτσομπανλάρ [Τουρκία], Θοδωρή Ρακόπουλου και Ρέζα Σιρμάζ [Ιράν], ένα ακόμα κείμενο για τον Δ. Ν. Μαρωνίτη από τον Άρη Στυλιανού. Στην Camera Obscura παρουσιάζεται το φωτογραφικό πορτφόλιο της Τζίνας [Τρισεύγενης] Άρχοντα «Λίγο πιο κοντά».

Και η ομορφότερη εικόνα μας παραδίδεται από τον Δημήτρη Νόλλα, στο εκτενές του απόσπασμα από ανέκδοτο μυθιστόρημα, ανάμεσα σε «διαστρωματώσεις μιας προσωπικής αφήγησης» [Ταξίδι στην Ελλάδα]:  Πέρασε μπροστά τους ένα φορτηγάκι, όπου ο πραματευτής είχε στοιβάζει πάνω του ό,τι μπορούσε να χρειαστεί κανείς σ’ εκείνη την ερημιά, από κατσαρολικά μέχρι σεντόνια και κάθε είδους υφάσματα, γι’ αυτό και στο κούτελο του παρμπρίζ κάποιος μερακλής είχε καλλιγράψει με λαμπερά μπλε γράμματα ΕΙΔΗ ΠΡΟΙΚΟΣ σχεδιάζοντας και μιαν αφύσικη τελική τελεία, έχοντας πιθανόν να υπογραμμίσει το προσωπικό του στυλ, όπως έδειχνε το υπερβολικό της μέγεθος. Λίγα μπαλόνια ανέμιζαν  δεμένα στο πίσω μέρος της καρότσας. Έβαλαν τα γέλια σαν παιδιά, βλέποντάς τα να υψώνονται ένα μπουκέτο γαλάζια, κόκκινα, κίτρινα και λευκά, που άρχισαν να στροβιλίζονται όπως χαρταετοί στον αέρα, σαν να προσπαθούσαν να μετατρέψουν το φορτηγάκι σε αερόστατο, σαν να μπορούσαν τα προικιά ν αναληφθούν στα ουράνια… [σ. 18]

[176 σελ.]

Παρουσίαση του τεύχους στο ιστολόγιο του Εντευκτηρίου (απ’ όπου και οι φωτογραφίες) εδώ. Στην μεθεπόμενη ανάρτηση, το τρέχον τεύχος του περιοδικού.