Όσα έχουν συμβεί, είναι (τα) στοιχεία της ιστορίας· όσα θα μπορούσαν να έχουν συμβεί, γίνονται συχνά τα «στοιχειά» της…γράφει ήδη από τα αποδυτήρια ο συγγραφέας που παρατάσσει την προσωπική του εντεκάδα μουντιαλικών παικτών με βάση ένα ιδιαίτερο σύστημα: την παρουσίαση πέντε ζευγαριών (δεν ξεχάσαμε τον εντέκατο παίκτη, αλλά είναι νωρίς ακόμα) με βάση τον παραλληλισμό των περιπετειών τους στα γήπεδα του Copa del Mundo και την εστίαση σε κάτι απόλυτα κοινό μεταξύ τους αλλά και στις αντιστικτικές αντιθέσεις που τους χωρίζουν.
Το πρώτο ζεύγος Μαραντόνα και Ζιντάν δεν έχει μόνο την κοινότητα της μαεστρίας αλλά και τον ορισμό της παρέκκλισης. Οι παρανομίες του Ντιέγκο – με αποκορύφωμα την κλοπή «με το χέρι του Θεού» και η ύστατη πράξη του Ζιζού στο τέλος της καριέρας του. Εδώ να τονίσω ότι ο Βέλγος Ζαν Φιλίπ Τουσαίν έβγαλε πρόσφατα την Μελαγχολία του Ζιντάν, ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον βιβλίο που μετατρέπει σε λογοτεχνία την παρέκκλιση του Γάλλου, βλέποντάς την μια απόλυτα μελαγχολική και αυτοκαταστροφική κίνηση προς μια τελευταία διαφυγή πριν το τέλος.
Στο δεύτερο ζεύγος συνυπάρχουν ο Πάολο Ρόσι και ο Βραζιλιάνος Ρονάλντο. Η περίπτωση του πρώτου αποτελούσε στο μυαλό μου ήδη από την εφηβεία ένα απόλυτο μυθιστόρημα: από την ατίμωση και τη φυλακή στην επιστροφή και τον θρίαμβο ενάντια σε δεδομένα και προγνωστ
ικά. Πούσκας και Κρόιφ πλέκουν μαζί ένα από τα αδιανόητα της ιστορίας: ενώ άλλαξαν τα δεδομένα του αθλήματος δεν κατέκτησαν τίποτε. Ζέελερ και Ρουμενίγκε αποτελούν ιδιαίτερα υποδείγματα ατυχίας και αποφασιστικότητα αντίστοιχα. Σουμάχερ και Ματεράτσι έμειναν στο συλλογικό θυμικό ως παραβάτες άγραφων και γραπτών κανόνων και στιγματίστηκαν για πάντα.
Σαφώς τα Παγκόσμια Κύπελλα, περισσότερο από κάθε άλλη διοργάνωση δημιουργούν απόλυτα διαχρονικούς μύθους. Αλλά οι μύθοι του βιβλίου δεν είναι τα πρόσωπα· είναι οι ιστορίες που ενορχήστρωσαν και περιλαμβάνονται πλέον στην μυθολογία του αθλήματος. Και σε αυτή την σύγχρονη και διαρκώς τροφοδοτούμενη μυθολογία, ιδιαίτερη θέση έχει η ίδια η υστεροφημία αλλά και η μεταφυσική των υποθέσεων (τι θα συνέβαινε αν…). Η ματιά του συγγραφέα είναι πλάγια και υποκειμενική. Γνωρίζει καλά ότι στην ουσία δεν γνωρίζουμε τίποτα για τους παίκτες παρά μόνο ό,τι αποκαλύπτουν οι ενέργειές τους. Κατά βάθος εμείς είμαστε τα υποκείμενα των αφηγημάτων, θεατές και αξιολογητές, κριτές και φανς.
Το βιβλίο ολοκληρώνεται με δυο δυνητικά ζεύγη (Ζίκο – Πλατινί, Ρέζενμπρινκ – Μπάτζιο), ένα …encoreγια τον Πελέ – η συμπλήρωση της εντεκάδας που λέγαμε, ένα επιμύθιο αντι-θέσεων και ένα υστερόγραφο «τρεις δεκαετίες μετά». Με άλλοτε δημοσιογραφικό – «αντικειμενικό» και άλλοτε συναισθηματικό αλλά πάντοτε απλό λόγο ο γλωσσολόγος και αθλητικογράφος συγγραφέας, που έχει εκδώσει και το βιβλίο Οπαδοί εν χορώ: προσέγγιση στα συνθήματα των Ελλήνων οπαδών (εκδ. Αδελφοί Κυριακίδη) και διαχειρίζεται την ιστοσελίδα http://wwwworldcupgreats.webs.com, εκθέτει άλλη μια πλευρά του κορυφαίου στο είδος του υπαρκτού και συνάμα φαντασιακού θεσμού.
Εκδ. Δίαυλος, 2013, πρόλογος Μάνος Σταραμόπουλος, σελ. 117, με ενδεικτικές βιβλιογραφικές αναφορές.
Πρώτη δημοσίευση: Mic.gr/ Βιβλιοπανδοχείο, 160. Μουντιάλ εντός και εκτός.
Πανδοχείο 