Πανδοχείο

Το τεύχος φιλοξενεί ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στην Hanna Arendt, με αφορμή την συμπλήρωση σαράντα χρόνων από τον θάνατό της. Η Άρεντ δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη φιλόσοφος feminini generis αλλά και μια από τις σημαντικότερες πνευματικές φυσιογνωμίες της νεωτερικότητας, με περίοπτη θέση στη βαϊμαρική και την εβραϊκή αναγέννηση του Μεσοπολέμου, αλλά με σημαντική συμβολή στην σκέψη για την πολιτική, την ηθική και τον κόσμο μετά τον ναζιστικό όλεθρο και τα Ολοκαύτωμα.

Ο Michael Löwy γράφει για την γνωριμία και την ευρύτερη «συγγένειά» της με τον Walter Benjamin. Αμφότεροι, ο καθένας με τον τρόπο του, καταδεικνύουν το μεγαλείο και την διαύγεια της συνείδησης του παρία των Εβραίων διανοούμενων της Μεσευρώπης [Mitteleuropa] και πάνω απ’ όλα, σύμφωνα και με τα λόγια της ίδιας σε μια επιστολή στον «δάσκαλό» της Καρλ Γιάσπερς (αναφερόμενη βέβαια όχι στον εαυτό της αλλά στον Rahel Varnhagen), μια εξαιρετική ευαισθησία απέναντι στην αδικία, μια γενναιοδωρία και παντελή απουσία προκαταλήψεων και έναν μεγάλο σεβασμό σε οτιδήποτε έχει να κάνει με το πνεύμα.

Ο Θάνος Λίποβατς εγγράφει την Άρεντ σ’ ένα ευρύτερο πλαίσιο, στο κείμενό του Το κακό στην πολιτική του 20ού και 21^ου αιώνα. Η Άρεντ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις ειρηνικές, βραχύβιες δημοκρατικές εξεγέρσεις από το 1950 και έπειτα δίχως να τις εξιδανικεύει, τόνιζε ιδιαίτερα την σημασία της αποκάλυψης της αλήθειας στην πολιτική δίκη, εκφράστηκε ιδιαίτερα για την ευρύτερη κρίση ιδίως της μεταπολεμικής περιόδου και συλλογίστηκε πάνω στις αντιδράσεις στην Γερμανία μετά τον πόλεμο (όπου η αντιμετώπιση των εγκλημάτων απλώς ανήχθη σε συναισθηματικές αντιδράσεις αποτροπιασμού και ενοχής). Η φιλόσοφος αναζητούσε φιλοσοφικά κριτήρια για τον εντοπισμό του κακού στον πολιτικό χώρο και διαφοροποίησε το σκέπτεσθαι από το ενθυμείσθαι, εφόσον μόνο η ενθύμηση, η μνήμη διατηρεί τα ίχνη εμπειριών του παρελθόντος.  

Συμμετέχουν ακόμα με εκτενή κείμενα ο Σπύρος Μακρής (που επιμελείται και το αφιέρωμα), ο Γιώργος Φαράκλας και η Βίκυ Ιακώβου. Το περιοδικό αποτελεί πάντα ένα ορθάνοιχτο παράθυρο και προς τον σύγχρονο κόσμο, με αμιγώς πολιτικά κείμενα. Αυτή τη φορά ο Gaston Lefranc αναρωτιέται αν βαδίζουμε προς μια νέα χρηματιστική κρίση, ο Jean – Philippe Divès εντοπίζει τους δεσμούς ανάμεσα στην κρίση του καπιταλισμού και την «ψηφιακή επανάσταση», ο Pierre Roussel ερευνά τα της έντασης στην Ανατολή (Χονγκ Κονγκ, Ταϊβάν, Ιαπωνία), η Έλενα Αβραμίδου τις ασιατικές αξίες εναντίον δυτικών.

Ένα δεύτερο εξίσου ερεθιστικό αφιέρωμα περιλαμβάνει γραφές Περί ηδονών και άλλων δαιμονίων [Ευάγγελος Λιότζης, Έλσα Κορνέτη, Αντιγόνη Ηλιάδη, Σίσσυ Δουτσίου]. Ανάμεσα στις άλλες σελίδες, ο Φίλιππος Φιλίππου αναζητά τις απαρχές της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας, ο Esin Ozansoy εξευρενά κοινούς λογοτεχνικούς τόπους των Οδυσσέα Ελύτη και William Blake κ.ά. Περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων κι ένα διήγημα του John Updike καθώς κι ένα κείμενο του Ελίας Κανέττι (Η γιορτή του νεκρού και οι θρηνητικές θρησκείες):

Γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι συμμετέχουν  στο θρήνο; Τι είναι αυτό που τους προσελκύει; Σε τι βοηθά ο θρήνος τους ανθρώπου; Σε όλους τους ανθρώπους που παίρνουν μέρος συμβαίνει το ίδιο: η κυνηγετική αγέλη εξιλεώνεται σαν θρησκευτική αγέλη. Οι άνθρωποι έζησαν σαν διώκτες και σαν διώκτες εξακολουθούν να ζουν πάντα με τον τρόπο τους. Γυρεύουν την ξένη σάρκα και μπήγουν τα δόντια τους μέσα της, τρέφονται από τον πόνο των αδύναμων πλασμάτων [….] Αλλά η ενοχή και ο φόβος τους αυξάνονται αδιάκοπα κι έτσι να το ξέρουν ποθούν την λύτρωση. Έτσι πλησιάζουν κάποιον που πεθαίνει, και με τον θρήνο γι’ αυτόν αισθάνονται και οι ίδιοι σαν διωκόμενοι… [σ. 46].

Σελίδες: 244.

Στις εικόνες: Χάνα Άρεντ, Γουώλτερ Βένγιαμιν και έργο του Διογένη Παπαδόπουλου, συνθέσειςτου οποίου κοσμούν το τελευταίο τετρασέλιδο του τεύχους.

Στην αμέσως επόμενη ανάρτηση, το τρέχον τεύχος του περιοδικού.