Ζοζέ Σαραμάγκου – Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον, εκδ. Καστανιώτη, 1997, σελ. 210 – 211 (Jose Saramago, O Evangelho Segundo Jesus Cristo, 1991)
Το αγόρι αυτό βρίσκεται στο δρόμο για την Ιερουσαλήμ, τη στιγμή που η πλειοψηφία των παιδιών της ηλικίας του ακόμα δεν διακινδυνεύουν να βγάλουν ούτε το ένα πόδι τους από την πόρτα, ίσως να μην είναι ακριβώς αετός στη διορατικότητα ούτε και τέρας ευφυΐας, δικαιούται όμως το σεβασμό μας, έχει, όπως το δήλωσε κι ο ίδιος, μια πληγή στην ψυχή, κι επειδή η φύση του δεν τον αφήνει να περιμένει να τον γιατρέψει η συνήθεια του να ζει μαζί της, μέχρι να φτάσει να κλείσει μαζί μ’ εκείνη την καλόθυμη ουλή που λέγεται λησμονιά, βγήκε στον κόσμο, ίσως για να πολλαπλασιάσει τις πληγές και να φτιάξει, με όλες τους μαζί, ένα μοναδικό και απόλυτο πόνο.
Ίσως να μοιάζουν αταίριαστες αυτές οι υποθέσεις, όχι μόνο για τον άνθρωπο αλλά και για το χρόνο και τον τόπο, να τολμούμε να φανταστούμε σύγχρονα και πολύπλοκα αισθήματα στο κεφάλι ενός αρχαίου Παλαιστίνιου γεννημένου χρόνια πριν οι Φρόυντ, Γιουνγκ, Γκρόντεκ και Λακάν έρθουν στον κόσμο, το σφάλμα μας όμως, επιτρέψτε την έπαρση, δεν είναι ούτε βαρύ ούτε σκανδαλώδες, αν λάβουμε υπόψη την πληθώρα των γραπτών που έχουν για πνευματική τους τροφή αυτοί οι Ιουδαίοι, τόσα και τόσα παραδείγματα που μας επιτρέπουν να σκεφτούμε ότι ένας άνθρωπος σε οποιαδήποτε εποχή κι αν ζει ή έζησε, είναι πνευματικά σύγχρονος κάποιου άλλου σε κάποια άλλη εποχή.
Στον Αναστάση Βιστωνίτη
Πανδοχείο 