Μάνος Στεφανίδης, Το πιο σύντομο μυθιστόρημα του κόσμου, Περιοδικό (Δε)κατα, τεύχος 26 (καλοκαίρι 2011), σ. 92.
Πόσο στ’ αλήθεια σας ενδιαφέρει το τέλος αυτής της ιστορίας; Το τέλος κάθε ιστορίας; Ας είμαστε ειλικρινείς. Μια αρχαία αταβιστική συνήθεια μας δημιουργεί αυτή την επίπλαστη, σχεδόν χυδαία περιέργεια να ολοκληρώσουμε, δήθεν, τον όποιο μύθο. Κατ’ ουσίαν ξέρουμε πως τίποτε δεν τελειώνει ποτέ και πως οι άλλες ιστορίες αποτελούν αξιοθρήνητο άλλοθι για τη δική μας προσωπική ιστορία που χάσει εκεί στην άκρη της ζωής μας, αναποτελεσματική και αδιάφορη. Δεκάρα δεν δίνουμε ούτε για τη Σόνια ούτε για τον Αντρέι Μπολκόνσκι ούτε για τον Ρασκόλνικοφ και την Έμμα Μποβαρί. Απλώς χρησιμοποιήσαμε αυτούς τους ήρωες μαζί με δεκάδες εκατοντάδες άλλους πρωταγωνιστές βιβλίων ή ταινιών ή κόμικς ή τηλερομάντζων για να επενδύσουμε το κενό της δικής μας ζωής, να ζήσουμε παράλληλα και κάπως αλλιώς. Κι εκεί ακριβώς έγκειται η αποτυχία των πολυσέλιδων, κοσμοαγάπητων, συναρπαστικών μυθιστορημάτων. Στο ότι κατάφεραν, αυτό είναι αλήθεια, να μας παρασύρουν για μια στιγμή, μας έκαναν να ταυτιστούμε μ’ αυτά για λίγο, όμως δεν μπόρεσαν ν’ αλλάξουν ούτε κατ’ ελάχιστο τη ζωή μας κι αυτό δεν πρέπει να τους το συγχωρήσουμε.
Στον Βασίλη Καββαθά
Πανδοχείο 