Πανδοχείο

Περί γραφής

Θα μας συνοδεύσετε ως τη θύρα του τελευταίου σας βιβλίου;

Ευχόμενη να μην είναι το τελευταίο, απλώς να είναι το πιο πρόσφατο για τη στιγμή που μιλάμε, ήτοι Μάρτιος του 2014, σας παίρνω από το χέρι: το βιβλίο έχει ως τίτλο «ΣΤΑΓΟΝΕΣ» και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Άπαρσις. Είναι μια συλλογή δεκατεσσάρων διηγημάτων γραμμένα από το 2008 έως το 2013, τα οποία είτε έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά, είτε βραβευτεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, είτε και τα δυο. Είναι πολύ ιδιαίτερο βιβλίο για μένα, διότι συγκεντρώνει συναισθήματα και κόπο πολλών ετών, ιδρώτα σε σταγόνες που έπρεπε να απορροφήσει το χαρτί. Έπρεπε να νοικοκυρευτεί, να εκδοθεί για να μπορέσω να πάω στα επόμενα.

Θα μοιραστείτε μια μικρή παρουσίαση – εισαγωγή στο κάθε σας βιβλίο χωριστά;

Στην Αριθμούπολη – Εκδόσεις Καστανιώτη – 2004

Το πρώτο μου βιβλίο. Πάντα θα το ξεχωρίζω γι’ αυτό τον λόγο. Παιδικό. Αγαπημένο. Με αυτό ξεκίνησα. Με αυτό ξορκίζω τη δύσκολη σχέση μου με τους αριθμούς. Υποσυνείδητα αφιερωμένο στον μαθηματικό πατέρα μου.

 Τα Κοινόχρηστα – Εκδόσεις Καστανιώτη – 2008

Μυθιστόρημα. Πικρό. Ζωές ανθρώπων που ζούνε στην ίδια πολυκατοικία, αλλά όχι μαζί.

 Kidy και Φανούρης – Εκδόσεις OtherWise – 2010

Δυο παιδιά που τσακώνονται διαρκώς μέσα σε ένα κόμικ που μιλά για τις διαφορές ανάμεσα στο χωριό και στην πόλη, για τις διαφορές που συνθέτουν εμένα την ίδια, παρόλο που κάποιοι φίλοι μου βιάζονται να με ονομάσουν Kidy ξεχνώντας πως έχω και στοιχεία του Φανούρη.

Σιγά τ’ αυγά…κι είναι και κόκκινα – Εκδόσεις OtherWise – 2010

Ωδή στη μάνα που βάφει αυγά. Ωδή στο κόκκινο. Ωδή στην Άνοιξη, στην Ανάσταση, στη χαρά του να είσαι διαφορετικός, στο να κατανοείς τα μαθήματα ζωής που σου προσφέρουν τα προβλήματα, στο να μπορείς να ξετρυπώνεις τη χαρά οπουδήποτε.

 To Καλοκαίρι του Ευκλείδη – Εκδόσεις Οσελότος – 2011

Το χωριό μέσα μου σε μια νουβέλα εξηντατεσσάρων σελίδων. Το καλοκαίρι της ανήλικης ζωής μου. Το καλοκαίρι κάθε παιδιού που πήγαινε στη γιαγιά και στον παππού από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο και που μετρούσε με φοβερή υπομονή κάθε του μπάνιο. Ή αλλιώς, η σκληρότητα των μεγάλων μέσα από τη γλύκα των παιδικών ματιών. Φοβόμουν όταν βγήκε πως, ίσως δεν το καταλάβουν τα σημερινά παιδιά που έχουν μνήμες διαφορετικές, που δεν έζησαν ίδια καλοκαίρια, όμως το καταλαβαίνουν. Αυτό σημαίνει πως η σκληρότητα των μεγάλων παραμένει. Λατρεμένο μου βιβλίο.

 όταν είναι Χριστούγεννα – Εκδόσεις Οσελότος – 2011

Πολύ μικρό βιβλίο με δικές μου λέξεις και ζωγραφιές. Ένας στόχος που είχα από παιδί: να δημιουργήσω ένα βιβλίο τοσοδούλικο, από αυτά που πωλούνται μπροστά στα ταμεία. Κυκλοφορεί στα ελληνικά, στα αγγλικά και στα ισπανικά. Υπέροχο συναίσθημα την ώρα που έβλεπα τις λέξεις μου να μεταφράζονται, να γίνονται άλλες παραμένοντας ίδιες.

 Μαγειρεύοντας μ’ ένα Ψάρι – Εκδόσεις Ίτανος – 2012

Οι γεύσεις μου, κυριολεκτικά. Τι μαγειρεύω, τι τρώω, τα φαγητά που κουβαλώ από πιρουνιά σε πιρουνιά, από γενιά σε γενιά. Το φαγητό πήγαινε και καθόταν σε κάθε μου διήγημα, δίχως να το προσπαθώ, γι’ αυτό αποφάσισα να το πετάξω σε μια κατσαρόλα και να βράσει. Έγινε μυθιστόρημα, αποτελούμενο από εικοσιπέντε συνταγές – εικοσιπέντε διηγήματα τα οποία αναγκάζεσαι να διαβάσεις προκειμένου να καταλάβεις πως εκτελείται η κάθε συνταγή.

Κατσαριδάγματα – Εκδόσεις Οσελότος – 2012

Όπως οι κατσαρίδες κρύβονται στους υπονόμους, έτσι και αυτό μου το παραμύθι κρύφτηκε μέσα στη συλλογή «τα παραμύθια του οσελότου» παρέα με παραμύθια άλλων. Μιλά για τον φόβο. Τον κυνηγά. Ακριβώς όπως εμείς οι άνθρωποι κυνηγούμε τις κατσαρίδες.

Έχετε γράψει σε τόπους εκτός του γραφείου σας/σπιτιού σας;

Φυσικά. Στο καφενείο της γειτονιάς, στη δουλειά, περπατώντας…

 Σας ακολούθησε ποτέ κανένας από τους ήρωες των βιβλίων σας; Μαθαίνετε τα νέα τους;

Όλοι με ακολουθούν και σχεδόν όλους τους ακολούθησα εγώ. Μονάχα από κάποιους που βρίσκονται στον ουρανό δεν έχω νέα, αλλά αυτοί μαθαίνουν σίγουρα δικά μου. Με διαβάζουν.

Ποιος είναι ο προσφιλέστερός σας τρόπος συγγραφής; Πώς και πού παγιδεύετε τις ιδέες σας;

Παγιδεύω τις ιδέες στη διαδρομή που κάνω με το μετρό. Είναι η ώρα που συνήθως δεν με διακόπτει κανείς. Είμαι μόνη μου με τον εαυτό μου. Παγιδεύω ιδέες την ώρα που πλένω πιάτα, που είμαι στο μπαλκόνι, που κάνω μπάνιο, που τρώω, ίσως και όταν μου μιλάει κάποιος. Σίγουρα όταν δεν κάνω απολύτως τίποτα και μόνο σκέφτομαι. Το πέρασμα από την ιδέα στην πράξη γίνεται στον φορητό μου υπολογιστή, πάνω στον καναπέ ή στο κρεβάτι. Έξω η νύχτα βαθαίνει και οι θόρυβοι ελαχιστοποιούνται για να ακούγεται καλύτερα το πληκτρολόγιο.

Εργάζεστε με συγκεκριμένο τρόπο; Ακολουθείτε κάποια ειδική διαδικασία ή τελετουργία; Επιλέγετε συγκεκριμένη μουσική κατά τη γραφή ή την ανάγνωση; Γενικότερες μουσικές προτιμήσεις;

Δεν υπάρχει αυστηρό τελετουργικό, αλλά υπάρχουν βασικές προϋποθέσεις. Ένα ζεστό τσάι, μια «σοκοφρέτα», να είναι τακτοποιημένος ο χώρος, αλλά όχι αποστειρωμένος, να ακούγεται μουσική αλλά όχι δυνατά: τζαζ, Nina Simone, Τζένη Βάνου, Gary Moore, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Mozart, Heitor Villa-lobos, Silvio Rodríguez. Δεν υπάρχει λογική, ούτε σειρά σε αυτό. Δεν υπάρχει και όριο. Μέσα στο ίδιο βράδυ μπορεί να ακουστεί το ίδιο κομμάτι πάνω από πενήντα φορές. Δόξα και τιμή στο you tube.

Ποιές είναι οι σπουδές σας και πώς βιοπορίζεστε; Διαπιστώνετε κάποια εμφανή απορρόφηση των σπουδών και της εργασίας σας στη γραφή σας

Έχω σπουδάσει δημοσιογραφία από την οποία κρατώ και τα δυο συνθετικά της λέξης: και τη γραφή και το δημόσιο αυτής. Όμως δεν δημοσιογραφώ τακτικά και επαγγελματικώς. Έχω κατά καιρούς δημοσιογραφήσει. Έχω επίσης σπουδάσει μουσική. Είμαι κάτοχος Πτυχίου Πιάνου και Πτυχίου Θεωρητικών της Μουσικής και παίζω όταν μου δίνεται η ευκαιρία σε παραστάσεις χορού ή θεάτρου. Μου αρέσει να μοιράζομαι το άγχος της σκηνής με την υπόλοιπη ομάδα. Να εκτιθόμαστε όλοι παρέα.

Βιοπορίζομαι λιγότερο καλλιτεχνικά. Εργάζομαι σε εκδοτική εταιρεία, όχι γράφοντας, αλλά κάνοντας μια απλή γραμματειακή δουλειά. Έχω δουλέψει σε εταιρείες πληροφορικής, έχω σερβίρει πίτσες και ποτά. Η πρώτη μου δουλειά ήταν σε ένα μαγαζί που πουλούσε ανταλλακτικά αυτοκινήτων και είχα να κάνω με κόσμο από συνεργεία που μιλούσαν για μίζες και δυναμό, με γράσο στο χέρι και βρισιές στο στόμα. Οι εργασίες που κάνεις για να ζήσεις σου απορροφούν ενέργεια και μοιάζουν άσκοπες, επειδή χάνεις χρόνο σε αυτές, ενώ θα μπορούσες να τον χρησιμοποιείς γράφοντας. Από την άλλη όμως, μέσα σε αυτές τις δουλειές γίνεσαι αυτό που αποκαλύπτεται σε κάθε σου έργο, σε κάθε σου βιβλίο. Συλλέγεις εμπειρίες, εικόνες, ερεθίσματα. Συναντάς ανθρώπους που ίσως δεν θα συναντούσες αν η ζωή σου είχε παραχωρήσει τόσα χρήματα, ώστε να μη χρειάζεται να δουλεύεις. Να καθόσουν δηλαδή όλη μέρα σ’ ένα τραπέζι και να έγραφες, δίχως ενόχληση.

Γράψατε ποτέ ποίηση – κι αν όχι – για ποιον λόγο;

Δεν έχω γράψει ποίηση διότι δεν έχω νιώσει την ανάγκη να το κάνω. Όμως νομίζω πως γράφω ποιητικά. Κάθε μου κείμενο. Ειδικώς τα μικρά μου διηγήματα που θα μπορούσα αν ήθελα να τα ονομάζω μεγάλης έκτασης ποιήματα. Είναι κατά πολύ ποιητικότερα και κατά πολύ μικρότερα από κάποια ποιήματα τριών ή τεσσάρων σελίδων, γραμμένα από επίσημους ποιητές, που στα δικά μου τουλάχιστον μάτια μοιάζουν με διηγήματα που ίσως και να υστερούν λογοτεχνικά.

Αν είχατε σήμερα την πρόταση να γράψετε μια μονογραφία – παρουσίαση κάποιου προσώπου της λογοτεχνίας ή γενικότερα ποιο θα επιλέγατε;  

Θα μου άρεσε να γράψω την οποιαδήποτε βιογραφία – παρουσίαση του οποιουδήποτε ανθρώπου μου το ζητήσει. Τις προάλλες μου ζήτησε κάποιος να γράψω τη ζωή του με δικά μου λόγια. Μου αρέσει να μου δίνουν θέματα. Όπως στο σχολείο που μας ζητούσαν να γράψουμε κάποια έκθεση με συγκεκριμένο τίτλο. Λειτουργώ ευκολότερα όταν μου ορίζουν σε ποιο δρόμο θέλουν να βαδίσω. Με ξεκουράζουν διότι στο μυαλό μου υπάρχουν πολλές ιδέες – μεγάλο χάος – πολλά παρακλάδια. Ορίζοντάς μου κάποιος πού επιθυμεί να πάω, μου λύνει τα πόδια, τα χέρια και το μυαλό. Μου βρίσκει τον στόχο.

Τι γράφετε τώρα; 

Τις απαντήσεις στις ερωτήσεις σας.

Περί ανάγνωσης

Αγαπημένοι σας παλαιότεροι και σύγχρονοι συγγραφείς. Αγαπημένα σας διηγήματα. Αγαπημένα σας παλαιότερα και σύγχρονα βιβλία. Αγαπημένος λογοτεχνικός ήρωας. 

–Παπαδιαμάντης, Καραγάτσης, Καζαντζάκης, Βιζυηνός. Ακούγομαι υπερβολικά παραδοσιακή ή μονότονη, αλλά σε αυτούς ξεκουράζεται η ψυχή μου, ακόμα και όταν ταράζεται. Αγαπώ την Αγκάθα Κρίστι και τον Πουαρό της. Λατρεύω τα κείμενα που με κάνουν να κλαίω. Πηγαία και βαθιά, όχι απλώς παραθέτοντας μεγάλους θανάτους και βαρύγδουπες τραγωδίες για να με αναγκάσουν να συγκινηθώ. Η  «Πρώτη Νύχτα» του Πιραντέλο με έκανε να κλάψω. Αγαπώ τον Καρκαβίτσα. Ο «Ζητιάνος» και η «Λυγερή» με ενεργοποίησαν. Είπα, ότι έτσι θέλω να γράφω. Αληθινά. Να παρουσιάζω τη ζωή όπως ακριβώς είναι. Στη διάσταση του κακού και του καλού. Όχι υπερβολικά όμορφο, όχι υπερβολικά άσχημο, όχι υπερβολικά πικρό, όχι υπερβολικά γλυκό.

Αγαπημένο σας ελληνικό λογοτεχνικό περιοδικό, «ενεργό» ή μη; Κάποιες λέξεις για τον λόγο της προτίμησης;

Δεν διαβάζω λογοτεχνικά περιοδικά, όχι συστηματικά. Αν βρεθεί στα χέρια μου κάποιο, ναι, ίσως. Διαβάζω βιβλία, όχι τόσο σχόλια και κριτικές που τα αφορούν.

Τι διαβάζετε αυτό τον καιρό;

Σήμερα στην τσάντα μου με πετυχαίνετε με το «Παράδοξο του Έρωτα» του Πασκάλ Μπρυκνέρ. Τόσο καλογραμμένο, τόσο αληθινό, τόσο χρήσιμο! Μου τακτοποιεί τον έρωτα, δίχως να μου τον απομυθοποιεί. Με βοηθά.

Διαβάζετε λογοτεχνικές παρουσιάσεις και κριτικές; Έντυπες ή ηλεκτρονικές; Κάποια ιδιαίτερη προτίμηση στις μεν ή (και) στις δε;

Όχι συστηματικά. Θα σας απογοητεύσω και πάλι. Συνήθως πρώτα διαβάζω ένα βιβλίο και αν και εφόσον με γοητεύσει αναζητώ τι έχουν γράψει άλλοι γι’ αυτό, με τη λογική του να μοιραστώ αυτό που ένιωσα με εκείνους που το έχουν ήδη νιώσει, ενδεχομένως. Ξεφυλλίζοντας βέβαια μια εφημερίδα, πάντοτε θα ρίξω μια ματιά σε περιλήψεις βιβλίων που κυκλοφόρησαν ή κριτικές για να δω ποιό θέλω να αγοράσω.

Θα μας γράψετε κάποια ανάγνωση σε αστικό ή υπεραστικό μεταφορικό μέσο που θυμάστε ιδιαίτερα;  [μέσο – διαδρομή – βιβλίο – λόγος μνήμης]

Σήμερα γιορτάζουν οι: Σωφρόνιος, Σωφρονία.

Περί αδιακρισίας

Παρακολουθείτε σύγχρονο κινηματογράφο ή θέατρο; Σας γοήτευσε ή σας ενέπνευσε κάποιος σκηνοθέτης, ταινία, θεατρική σκηνή;

Φυσικά και παρακολουθώ. Όχι τόσο ασφυχτικά σαν ντετέκτιβ, όμως έχω ανάγκη τον κινηματογράφο ειδικώς. Να χωθώ σε ένα κάθισμα και με μέσο αυτό, να χωθώ σε μια άλλη ζωή – σε άλλες ζωές – σε ιστορίες, μουσικές, αισθήσεις. Από παιδί το είχα ανάγκη. Κουβαλώ ακόμη την αίσθηση του Σαββατοκύριακου που βγήκε στους κινηματογράφους το «Σινεμά ο Παράδεισος» και πήγα και το είδα δυο φορές. Στο ίδιο Σαββατοκύριακο. Ήμουν έντεκα χρονών. Γενικώς δεν είμαι καλή στο να θυμάμαι ονόματα. Θυμάμαι αυτό που με έκαναν να νιώσω. Απόλαυσα τις θεατρικές παραστάσεις που παρακολούθησα πρόσφατα: Kassandra και Interview. Μου άρεσε «Ο κύριος Πιμπόντι και ο Σέρμαν». Αφήνομαι με ασφάλεια στις ιστορίες κοινουμένων σχεδίων. Μού άρεσε το « Μετά τη Λουσία» για τον βίαιο ρεαλισμό του. Λάτρεψα το «Είμαι ο έρωτας».

Οι εμπειρίες σας από το διαδικτυώνεσθαι;

Διαδικτυώνομαι μονάχα για να μπορώ με ευκολία να στέλνω τα εξώφυλλα των βιβλίων μου και ένα δελτίο τύπου. Να μπορώ να ανταλλάσω νέα με παλιούς συμμαθητές που βρίσκονται στα πέρατα της γης ή απλώς έχουμε χαθεί στην ίδια πόλη. Να ενημερώνω για μια εκδήλωσή μου. Δεν διαδικτυώνομαι για να συλλέγω ηλεκτρονικούς φίλους. Ποτέ δεν έκανα συλλογές, ούτε πεταλούδων, ούτε γραμματοσήμων, ούτε καν από αυτοκόλλητα με στρουμφ.

Αν κάποιος σας χάριζε την αιώνια νιότη με αντίτιμο την απώλεια της συγγραφικής ή αναγνωστικής σας ιδιότητας, θα δεχόσασταν τη συναλλαγή;

Όχι.

Ηλεκτρονικό επισκεπτήριο: http://www.tassopoulou.gr

Φωτογραφίες της Κωνσταντίνας Τασσοπούλου: Βάσια Αναγνωστοπούλου.