Πανδοχείο

200 βιβλία για το καλοκαίρι

Δεν πρέπει ν’ αφήσεις τούτη τη σιωπή να παγώσει, σαν ένα στρώμα πυκνό από ζελατίνα πάνω στα αντικείμενα, στις χειρονομίες, έλα, σάλεψε, κάνε κάτι, μίλησε, προκάλεσε, ανακίνησε έγραφε ο προσφάτως Χόρχε Σέμπρουν (Ο δεύτερος θάνατος το Ραμόν Μερκαντέρ, μτφ. Άρης Αλεξάνδρου) και το Ικάριο Ζενερίκ του τεύχους καλά κάνει και μας το θυμίζει, ειδικά σήμερα, ειδικά τώρα. Εκτός από την καταιγιστική τιτλογραφία 200 νέων εκδόσεων, στην οποία είναι κατά παράδοση κάθε χρόνο αφιερωμένο το κατεξοχήν θερινό διπλόμηνο τεύχος, δυο συνεντεύξεις παρουσιάζουν πλεόνασμα ενδιαφέροντος.

Η Έμα Ντόναχιου μιλάει για το βιβλίο της Το Δωμάτιο, την δική της κατά πρόσωπο αναμέτρηση με την άβυσσο της περίπτωσης Γιόσεφ Φριτζλ, του «πατέρα» που κρατούσε σε υπόγειο αιχμάλωτη και βιαζόμενη την κόρη του επί 24ετία. Η συγγραφέας πλάθει την ιστορία ενός πεντάχρονου και της νεαρής Μαμάς του, που για να αποκρούσουν τις καθημερινές επιθέσεις του ΣαταΝίκ πλάθουν έναν δικό τους κόσμο από λέξεις, συνήθειες, και κανόνες, απροσπέλαστο στον ίδιο. Η Ντόναχιου μιλάει για τις επιρροές της όσον αφορά τον νεαρότατο αφηγητή (Μαρκ Χάντον, Ρόντι Ντόιλ, Λούις Κάρολ, L.P.Hartley, Βολταίρος) αλλά και τη γραφή της (Παραμύθια, Τρικυμία, Μεσαιωνικά Κάλαντα, Ο Συλλέκτης του Φόουλς, ο Κέβιν της Σρίβερ, Ο Δρόμος του ΜακΚάρθυ), το ενδιαφέρον φαινόμενο της «αναστολής της δυσπιστίας», κατά το οποίο ο ίδιος ήρωας γίνεται άλλοτε αξιόπιστος και άλλοτε αναξιόπιστος αφηγητής, την κατά Άρεντ κοινοτοπία του κακού που αντιπροσωπεύει ο ΣαταΝίκ, και γενικά για την δύσκολη διερεύνηση  μιας τόσο γόνιμης ιδέας.

Η δεύτερη συνομιλία είναι με τον Αιγύπτιο συγγραφέα Μπάχαα Τάχερ (τελευταίο βιβλίο: Όαση στο ηλιοβασίλεμα), ιδρυτικό μέλος της πολιτικής κίνησης Kefaya (που εκφράστηκε ανοιχτά το 2004-05 κατά του προέδρου Μουμπάρακ), συμμετείχε από την αρχή στις συγκεντρώσεις της πλατείας Ταχρίρ, στις οποίες η υγεία του κινδύνεψε από τα δακρυγόνα που εισέπνευσε. Ο Τάχερ ήδη από την δεκαετία του ’60 είχε καταφύγει στο εξωτερικό όταν κόπηκε η ραδιοφωνική του εκπομπή κι ο κλοιός γύρω του άρχισε να σφίγγει, αλλά δεν έπαψε να υπηρετεί την αιγυπτιακή λογοτεχνία, ενώ για τα γεγονότα που συντάραξαν την χώρα του φέτος αναφέρει χαρακτηριστικά: Καθώς η αιγυπτιακή διακυβέρνηση γινόταν από μια συμμορία ληστών, όπως σταδιακά αποκαλυπτόταν, τα αρχικώς νωχελικά αντανακλαστικά του αιγυπτιακού λαού άρχισαν να ενεργοποιούνται και το κίνημα Kefaya, που αρχικά μετρούσε χίλια άτομα, άρχισε να διογκώνεται να βγαίνει στους δρόμους να φωνάξει «Κάτω ο Μουμπάρακ», πράγμα αδιανόητο μέχρι τότε. Η αντίδραση στην πρόκληση ήταν τόσο μεγάλη όσο και η ίδια η πρόκληση και οι εκατοντάδες διαδηλωτές έγιναν εκατομμύρια. Οι συνεντεύξεις στους Λευτέρη Καλοσπύρο και Σωκράτη Καμπουρόπουλο αντίστοιχα.

Και μια και περί πλατειών ο λόγος, το μηνιαίο σημείωμα του Αλέξη Ζήρα καταγράφει αυτό που πολλοί αδυνατούν ακόμα να εννοήσουν: πως η ώθηση, πλέον, των πολιτών μπορεί να έχει πολύ υψηλά συμμετοχικά αποτελέσματα χωρίς να χρειάζεται απαραιτήτως η πυραμιδοειδής αναφορά σε οποιασδήποτε μορφής παραδοσιακό θεσμό. Αν πριν μερικά χρόνια μόνο οι εργατικές ενώσεις, τα πολιτικά κόμματα και οι … εκκλησιαστικές ηγεσίες μπόρεσαν να κατεβάσουν τα πλήθη στους δρόμους, τώρα οι περιπτώσεις της Τύνιδας, του Καΐρου και φυσικά της Αθήνας αποδεικνύουν πως κάτι έχει αλλάξει και το Διαδίκτυο έχει μέγιστο μερίδιο σ’ αυτό. [128 σ.]

Στις φωτογραφίες: Έμα Ντόναχιου, Μπάχαα Τάχερ.