Κείμενα εδάφια περικοπές και αποσπάσματα/Περικοπές του βίου και αποσπάσματα εκτελέσεων σε εδάφια/που εν μέσω ήχων αρμονίου και ριπών σκοποβολής/χορεύοντας ή σπαρταρώντας ρυθμικά, κατάκεινται/κάτω απ’ τα κείμενα ανιστόρητα τα σώματα/του λεκτικού κοιτάσματός σου, Ποίηση.

… γράφει στη «Γραφή» ο Γιάννης Δάλλας, ένα από τα πέντε ανέκδοτα ποιήματα – προσφορά του στο τεύχος που αφιερώνει Σελίδες για «τον τυφλό οιονωσκόπο, τον κυκλοτερή, τον πολυγωνικό και πολυόμματο ποιητή», το έργο του οποίου, όπως γράφει εισαγωγικά ο Γιώργος Χ. Θεοχάρης, «από το 1944 μέχρι σήμερα, αποτελεί προοδευτικό, ριζοσπαστικό, ανατρεπτικό, μαχητικό, πολιτικό, ανθρωπιστικό, πνευματικό σημείο αναφοράς απέναντι στην εκβαρβάρωση της ζωής απ’ τους πολεμοκάπηλους, από τις σαρκοβόρες αγορές κι απ’ τ’ άσπονδα πολίτ – μπυρώ του κόσμου». Οι Σελίδες για τον Γιάννη Δάλλα περιλαμβάνουν κείμενα των Π. Γκολίτση, Γ.Χ. Θεοχάρη, Ε. Μωραΐτη και Δ. Ρεντίφη.

Ένα δεύτερο μικρό αφιέρωμα μας γνωρίζει τον Κάρλος Πεγισέρ (Carlos Pellicer, 1897 – 1977), έναν από τους γνωστότερους μοντερνιστές ποιητές στο Μεξικό, σε εισαγωγή και μετάφραση Αμαλίας Ρούβαλη. Υπήρξε, μας γράφει η ισπανίστρια μεταφράστρια, ο κατ’ εξοχήν ποιητής του τροπικού τοπίου και των χρωμάτων, της προϊσπανικής κοιλάδας του Μεξικού, αισθησιακός κι ερωτικός, αλλά και ένας ανήσυχος πολιτικός, που συμμετείχε σε διάφορες αριστερές πολιτικές κινήσεις μαζί με τους Ντιέγο Ριβιέρα και Χοσέ Κλέμέντ Ορόσκο και σε διάφορα περιοδικά της λογοτεχνικής πρωτοπορίας, φτάνοντας να εκλεγεί γερουσιαστής στην πατρίδα του το Ταμπάσκο. Το Μεξικό του οφείλει και την ίδρυση επτά μουσείων, μεταξύ των οποίων της Βέντας στο Ταμπάσκο, με τα πελώρια κεφάλια των Τολτέκας καθώς και της Φρίντας Κάλο στο Κογιοακάν, στην Πόλη του Μεξικού.

Η Βαλεντίνη Καμπατζά γράφει για την γυναικεία παρουσία στο έργο του Νίκου Μπακόλα και τη σημασία της, η Κούλα Αδάλογλου για τον φόνο ως ενδοοικογενειακή υπόθεση στο έργο της Ιωάννας Καρυστιάνη, ο Θεοδόσης Πυλαρινός τις εκτενείς του σκέψεις για το τελευταίο βιβλίο της Μαρίας Κουγιουμτζή. Ακόμη, πεζογραφία από τους Αλέξανδρο Βαναργιώτη, Δημήτρη Κανελλόπουλο Πόλυ Χατζημανωλάκη, Renate Welsh, κείμενα για τους Γ. Γώτη, Π. Κουσαθανά, Τ. Νικηφόρου, Γ. Στεφανάκι, Α. Φλωράκη, ποίηση των Π. Βερλαίν, Π. Νερούδα, Α. Ρεμπώ, Φουάντ Ρίφκα, Ντένις Εμορίν, Φαρούκ Τουντζάι, Ι. Αβραμίδου, Τ.Γ. Βασιλαράκου, Γ. Βέη, Κ. Γαρμπή, Ε.Α.Γέραγα, Η. Γκρη, Γ. Θεοχάρη, Μ.Σ. Καραγιάννη, Μ. Καρδάτου, Κ. Καριζώνη, Δ.Α. Κράνη, Ο. Κουνάγια, Ε. Μαρινάκη, Ν. Μυλόπουλου, A. Ρούβαλη κ.ά. Εικαστικός του τεύχους η Κική Βουλγαρέλη.

Στο τετράδιο των ωραίων ποιημάτων ας προσθέσω το Της νεκρής πριγκίπισσας της Χλόης Κουτσουμπέλης: Δεν το έκανα από πρόθεση, ορκίζομαι/Μα σαν την είδα σαν ξωτικό/να τρέχει με γυμνά τα πόδια/προς εμένα,/νόμισα θα διαπεράσει την καρδιά μου./Γι’ αυτό έρριξα το βέλος./Άλλωστε εμείς οι κυνηγοί του Βασιλιά/στο θέλημά Του υπακούμε/η πινακίδα το έγραφε ολοκάθαρα:/ «Όχι πριγκίπισσες στο δάσος με τα μούρα».

Και ας προετοιμαζόμαστε όλοι για «Το βλέμμα των άλλων», με το ομώνυμο ποίημα του Θανάση Μαρκόπουλου:  Ι – Περιμένω στο πεζοδρόμιο να κόψει το ρεύμα των αυτοκινήτων/Με πλευρίζει αιφνίδια δροσερός πιτσιρίκος/ «Μπάρμπα με περνάς απέναντι;»//Ήμουν δεν ήμουν σαράντα. // ΙΙ – Στέκομαι στην πόρτα του θαλάμου με τη γυναίκα του εγχειρισμένου φίλου/Διερχόμενη αδελφή που τη γνωρίζει πια/ «Πατέρας σου είναι ο κύριος;»//Ήταν στην ηλικία της και η δική μου γυναίκα. // ΙΙΙ – Μπαίνω στο λεωφορείο «Σταθμός Χαριλάου»/Κοπελίτσα κλωνί με μάτια της άνοιξης παραχωρεί ευγενώς τη θέση της//Κοιτάζω πίσω μου δε βλέπω κανέναν.

Αύριο το πιο πρόσφατο τεύχος, αρ. 65-66. Στις εικόνες: Κάρλος Πεγισέρ, Γιάννης Δάλλας, και γράμμα της Φρίντα Κάλο στον Κάρλος Πεγισέρ.

Όλοι ταξιδιώτες είμαστε/Στην ερημιά αυτού του κόσμου/Και το πιο πολύτιμο που βρίσκουμε/Στα ταξίδια μας/είναι ένας ειλικρινής φίλος.

… έγραφε ο συγγραφέας και περιηγητής Robert Louis Stevenson, που έγινε για πρώτη φορά γνωστός με τις … ταξιδιωτικές του εντυπώσεις. Πρόκειται για απόσπασμα από ποίημα πάνω σε πλακέτα προορισμένη να αναρτηθεί στον τοίχο και το οποίο μεταφράζεται εδώ μαζί με το Ρέκβιεμ του και άλλα τρία ποιήματα ισάριθμων ποιητών άλλων κόσμων και εποχών: των Sir Walter Scott, Leigh Hunt και Robert Herrick, σε εισαγωγή και μετάφραση Έλλης Συναδινού. Το περιοδικό όπως πάντα μετατρέπεται και σε κιβωτό σύγχρονης ελληνικής ποίησης· τις ποιητικές τους καταθέσεις αυτή τη φορά εναποθέτουν οι Γ. Αλισάνογλου, Γ. Βουρλάκος, Τ. Γαλάτης, Β. Γερόκωστα, Π. Γκολίτσης, Β. Ιωαννίδης, Ι. Καραγιάννη, Α. Καρακόκκινος, Μ. Καρδάτου, Κ. Καριζώνη, Ε. Κορνέτη, Γ. Κούκιος, Α. Κουτροκόη, Χ. Κουτσουμπέλη, Χ. Κρεμνιώτης, Σ. Λαμπαδάρη, Α. Λυμπέρη, Κ. Μανωλοπούλου, Σ. Μαφρέδας, Α. Μπακονίκα, Τ. Νικηφόρου, Ε. Παπαδοπούλου, Σ. Παστάκας, Λ.Δ. Παπαδάκης, Γ. Παπαναστασόπουλος, Κ. Ριζάκης, Α. Σιδέρης, Ε. Συναδινού και Μ. Τόκα Καραχάλιου.

Μια μεγάλη ενότητα του τεύχους που τιτλοφορείται «Ασκήσεις Γραφής» αφιερώνεται σε κείμενα γραμμένα από γυναίκες της Ομάδας Γονέων του Κέντρου Πρόληψης στον ΟΚΑΝΑ της Λάρισας. Η αμιγής γυναικεία αυτή ομάδα με την καθοδήγηση και τον συντονισμό της Ειρήνης Κουφάκη και της Κικής Τσιάτα μετεξελίχθηκε σε Ομάδα Γραφής και εν συνεχεία σε Ομάδα Θεάτρου. Το περιοδικό εκτίμησε το απαραίτητο της παροχής βήματος σ’ εκείνους που τολμούν κι ανοίγουν τα θυρόφυλλα της ψυχής τους στη δημόσια θέαση, όσο μάλλον όταν στα γραπτά τους, καίτοι πρωτόλεια, διακρίνονται αρετές της γραφής και, κυρίως, έχουν κάτι να πουν στον αναγνώστη. Γράφουν λοιπόν οι Μ. Γκουντέλου, Σ. Καΐπη, Β. Μαγουλιώτου, Ν. Παπακωνσταντίνου, Ε. Σπανού, Ι. Τούνη, Κ. Τσιάτα, Α. Τσοάκη, Μ. Χαχαμίδου, Β. Ψαριανού.

Το γράμμα της σύνταξης εστιάζει στην ευρεία ανάδραση και τα μηνύματα ενθάρρυνσης για την συνέχιση του έργου του περιοδικού, παρά τα προβλήματα, και καθιερώνει τη στήλη «Παρελθόντων αιώνων» με αναδημοσίευση κειμένων για τη Φωκίδα και τη Βοιωτία άλλων καιρών, καθώς και την εικονογράφηση κάθε τεύχους από έναν εικαστικό, με πρώτη δημιουργό την Μαργαρίτα Βασιλάκου. Στο διήγημα: Α. Βαναργιώτης, Μ. Κουγιουμτζή, Φ. Λαμπελέ, Χ. Ξυλινά, Τ. Οικονόμου και Χ. Ψαρράς, σε αυτοβιογραφικό αφήγημα η Ε. Κεχαγιά – Μιχαηλάρη (Μια Επονίτισσα 84 ετών θυμάται) και στο δοκίμιο η Β. Καμπατζά και Φ. Πιομπίνος. Η πρώτη εξετάζει την σχέση αλληλεπίδρασης Φύσης και Ανθρώπου στο ατμοσφαιρικό έργο του Δημοσθένη Βουτυρά και ο δεύτερος την μέσω της τέχνης διαφορετική πνευματική οπτική Ελλάδας και Δύσης.

Και αντιγράφω στο τετράδιο με τα αγαπημένα ποιήματα δυο που μοιάζουν απόλυτα αρχαία και σύγχρονα μαζί, προερχόμενα από δυο εποχές που δεν θα μπορούσαν να είναι μακρύτερα η μια από την άλλη:

Αποστηθίσαμε όλους τους χρησμούς/νάχει το παραμιλητό στον ύπνο μας μια συνοχή/απ’ την αμφίστομη ρομφαία των θεών/το μέλλον να γλυτώσει //Σ’ ένα μαντείο, πάντοτε η προσφυγή μας//Με την ψυχή μας θέλησες να διαπραγματευτείς/μεταρρυθμίσεις και συγχωροχάρτια/αναστηλώσεις πόλεων και ερώτων/Δρασκελίσαμε τα γκρεμισμένα τείχη – κατάλυση συμβόλων μιας κυριακάτικης εξουσίας/και ήρθαμε σε άλλες εποχές· μα εσύ δεν είχες εγκαύματα λέξεων στο κορμί/οράματα με ίχνη απελπισίας,/η μάσκα του προσώπου σου δίαυλος κρυφός των εποχών.[…] [Στέλιος Θ. Μαφρέδας – Οι χρησμοί που αποστηθίσαμε (απόσπασμα)]

Η Τζένη με φίλησε όταν συναντηθήκαμε, /Μ’ έναν πήδο ορμώντας απ’ το κάθισμά της·/Χρόνε, κλέφτη εσύ, που σ’ αρέσει να καταχωρείς/Γλυκές στιγμές στη λίστα σου, κι αυτό να βάλεις!/Πως είμαι κουρασμένος πες, πως είμαι λυπημένος,/Πως η υγεία και ο πλούτος με ξεχάσανε,/Πως γερνάω πες, μα να προσθέσεις·/Η Τζένη με φίλησε. [Leigh Hunt, Η Τζένη με φίλησε].

Αύριο το τεύχος 63-64, χωρίς να ξεχνάμε το 61-62 που θα ακολουθήσει λίγο αργότερα.  Στις εικόνες: δυο έργα της εικαστικού του τεύχους Μαργαρίτας Βασιλάκου και ο Robert Louis Stevenson από τον Joe Kubert.